تقویم شیعه هشتم ربیع الاول

1.  شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) [۲۶۰ ق]

2. شهادت شیخ بزرگوار زین العابدین شهید ثانى ( ۹۶۵ یا ۹۶۶ ق )

3. رحلت عالم جلیل، شیخ حسین بن عبدالصّمد عاملی، پدر شیخ بهایی [۹۸۴ ق]

4. تصرّف سمرقند توسّط شیبک خان ازبک [۹۰۶ ق]

5. تصرّف شهر تفلیس، توسّط سلطان جلال‌الدّین خوارزمشاه [۶۲۳ ق]

—

۱-شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری (علیه‌السّلام) [۲۶۰ ق]

امام حسن عسکری (علیه‌السلام)، امام یازدهم شیعیان در هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری در شهر سامرا به شهادت رسیدند. نام مبارکشان حسن بن علی، لقبشان عسکری و کنیه ایشان ابومحمد بود.
مادرآن حضرت بانویی پاکیزه و عبادت‌پیشه و در سرزمین خویش پیش از اسارت، پادشاه‌زاده بود و پس از اسارت و انتقال به مدینه به همسری امام دهم شیعیان حضرت امام علی النقی (علیه‌السلام) افتخار یافت. نامش “حُدیث” و در روایات و عبارات دیگر نام‌هایی چون جده، سلیل و سوسن نیز برای وی گفته شد.
این بانوی پاکدامن و پاکیزه سرشت، در ربیع الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری فرزند گرامی‌اش حضرت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) را به دنیا آورد.
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) پس از پدر بزرگوارشان، از جهت دانش و معارف دینی، فقیه‌ترین و داناترین مردم و از جهت اخلاق و رفتار، برترین انسان‌های روی زمین بودند و از تمام جهات، دارای کمالات عالیه و ویژگی‌های منحصر به فرد بودند.
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) در چهار سالگی، بنا به درخواست متوکل عباسی (دهمین خلیفه عباسیان) به همراه پدر بزرگوارشان امام هادی (علیه‌السلام) و سایر خانواده‌اش راهی سامرا (مرکز خلافت عباسیان، در شمال غربی عراق) گردیدند.{۱}
پس از شهادت پدرشان در سال ۲۵۴ هجری قمری به امامت شیعیان نائل آمدند. آن حضرت و خانواده و خاندان پدرش در ظاهر به دعوت متوکل عباسی در سامرا سکونت داشتند ولی در حقیقت حضورشان در سامرا اجباری و تبعیدگونه بود تا آن حضرت را از نزدیک در مراقبت و نظارت خویش داشته باشند.
زمامداران معاصر آن حضرت عبارت بودند از:
۱٫ متوکل عباسی (۲۴۷ – ۲۳۲ ه.ق)؛
۲٫ منتصر عباسی (۲۴۸ – ۲۴۷ ه.ق)؛
۳٫ مستعین عباسی (۲۵۲ – ۲۴۸ ه.ق)؛
۴٫ معتز عباسی (۲۵۵ – ۲۵۲ ه.ق)؛
۵٫ مهتدی عباسی (۲۵۶ – ۲۵۵ ه.ق)؛
۶٫ معتمد عباسی (۲۷۹ – ۲۵۶ ه.ق)
از میان خلفای مذکور، تنها از سوی منتصر عباسی فرزند متوکل نسبت به امام هادی (علیه‌السلام)، امام حسن عسکری (علیه‌السلام) و علویان و شیعیان آزاری نرسید و در ایام خلافت کوتاه مدت وی، احسان و خدمات شایانی به آنان شد که در مقایسه با نامهربانی‌ها و ستم‌کاری‌های سایر خلفای عباسی چیز مهمی بشمار نمی‌آمد.
امام حسن عسکری (علیه‌السلام) از آنان، فشارها و سختی‌های زیادی متحمل گردیدند و سرانجام به وسیله زهری که معتمد عباسی به آن حضرت خورانید، مسموم گشتند و پس از چند روز تحمل بیماری، هنگام نماز صبح، بعد از آنکه امام عصر (علیه السّلام) آن حضرت را وضو دادند و جوشانده‌ای به حضرتش دادند، به شهادت رسیدند.{۲}
وقتی مردم سامرا با خبرشدند، همه بازارها بسته شد و مردم کنار منزل آن حضرت جمع شدند. وزراء و اتباع خلیفه و بنی هاشم و علویات داخل منزل بودند. در سامرا صدای شیون و گریه از هر سو به گوش می‌رسید و قیامتی بر پا شده بود.
امام زمان (علیه السّلام) آن حضرت را غسل داده بعد از کفن آن حضرت بدن مطهر را جهت نماز آوردند. جعفر برادر حضرت جلو آمد که بر بدن مبارک نماز بخواند. همین که خواست تکبیر بگوید امام زمان (علیه السّلام) در حالی که طفلی گندمگون، پیچیده موی، گشاده دندان مانند پاره ماه بود از حرم بیرون آمد و ردای جعفر را کشید و او را از آن مکان دور کرد و بر پدر بزرگوارش نماز خواند، و آن حضرت را نزد قبر پدر بزرگوارش حضرت هادی (علیه السّلام) دفن نمودند.{۳}
جعفر این واقعه را برای معتمد نقل کرد و سربازان معتمد همه جا را در جستجوی حضرت گشتند، ولی اثری از آن حضرت ندیدند.

۱) منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳۹۳٫
۲) غیبت طوسی: ص ۱۶۴٫ زاد المعاد: ص ۳۳۴٫ کمال الدین: ص ۴۷۳
۳) فیض العلام: ص ۲۰۹
—

۲-شهادت شیخ بزرگوار زین العابدین شهید ثانى ( ۹۶۵ یا ۹۶۶ ق )

زین الدین بن علی بن احمد عاملی جبعی، معروف به «شهید ثانی» فقیه و دانشمند بزرگ اسلام و شیعه در سیزدهم شوال ۹۱۱ هجری قمری، در خانواده علم و فقاهت به دنیا آمد.
شهید ثانی مانند شهید اول از مردم جبل عامل واقع در جنوب لبنان بوده‌اند و هر دو به جامعیت در علوم و فنون اسلامی مشهور هستند، و هر دو نیز به جرم تشیع در راه دین به شهادت رسیدند.
شهید ثانی در زمان پدر بزرگوارش، نور الدین علی بن احمد، تحصیلات مقدماتی را نزد او گذراند.
او برای کسب علم و دانش به شهرهای میس، کرک نوح، جبع، دمشق، مصر، بیت المقدس، قسطنطنیه، بعلبک، سفر نمود و از علماء بزرگ اهل تشیّع و اهل تسنّن بهره‌های فراوانی بُرد.
این دانشمند بلند همّت رساله‌ای را که راجع به ده علم بود نزد قاضی عسکر محمد بن محمد بن قاضی زاده رومی فرستاد. پس از ملاقات و انجام مذاکرات علمی بین آن دو، قاضی رومی به وی پیشنهاد کرد در هر مدرسه‌ای که دلخواه اوست به تدریس بپردازد.
شهید ثانی پس از استخاره، «مدرسه نوریه» بعلبک را انتخاب کرد و از سوی قاضی مزبور، اداره امور این مدرسه به وی واگذار گشت.
شهید ثانی پس از زیارت مراقد ائمه اطهار علیهم السلام در سال ۹۵۳ هجری به جبع بازگشت و اقامت دائمی در موطن اصلی خویش را برگزید و در آنجا به تدریس و تألیف آثار علمی مشغول شد.
شهید ثانی پس از اقامت در بعلبک، در سایه شهرت علمی، مرجعیت یافت و دانشمندان فرزانه و فضلای آن دیار، از دوردست‌ترین بلاد برای استفاضه علمی به محضر او روی می‌آوردند و از برکات علمی و اخلاقی او بهره می‌گرفتند.
وی در این شهر، تدریس جامعی را آغاز کرد، به این معنی که چون نسبت به مذاهب پنج‌گانه جعفری (امامیه)، حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی از لحاظ آگاهی علمی کاملاً مسلّط بود، بر اساس تمام این مذاهب پنج‌گانه تدریس می‌نمود و در حقیقت فقه مقارن و عقائد تطبیقی را تدریس می‌کرد.
مردم نیز بر حسب مذهب خود، پاسخ استفتائات خویش را از محضر او دریافت می‌کردند.
شهید همان طور که استادان زیادی داشته و از آنان بهره‌های فراوانی برده است شاگردان فراوانی نیز تربیت کرده و از آنچه خود در طول سالیان دراز و با سختیهای فراوان آموخته، به دیگران نیز انتقال داده، تنی چند از معروف‌ترین شاگردان دانشمند وی بدین قرارند:
۱- سید نورالدین علی عاملی جبعی (پدر صاحب مدارک که داماد شهید بوده است)
۲- سیدعلی حسینی عاملی جزینی (مشهور به صائغ)
۳- شیخ حسین بن عبدالصمد حارثی عاملی (پدر شیخ بهایی)
۴- محمد بن حسین ملقب به حر عاملی مشغری (جد پدری صاحب وسائل الشیعه)
۵- بهاء الدین محمد بن علی عودی جزینی (معروف به ابن عودی)

تألیفات شهید ثانی از لحاظ تاریخ تألیف از «روض الجنان» آغاز می‌شود و به «الروضه البهیّه» پایان می‌گیرد.
شهید ثانی نیز مانند بسیاری از شهدای فضیلت، قربانی مطامع دنیوی فردی فرومایه گشت. فردی که تسویه حساب خصوصی او باعث شد، چنین دانشمند با فضیلتی کشته شود.
جریان چنین بود که: دو نفر از مردم «جبع» برای مرافعه و محاکمه به شهید ثانی مراجعه کردند. او نیز طبق موازین دینی و ضوابط شرعی، دعوی را فیصله داد. شخص محکوم از این داوری به خشم آمد و نزد قاضی «صیدا» رفت و شهید ثانی را به رافضی و شیعه بودن متهم نمود. قاضی جریان را به سلطان سلیم، حاکم روم (عثمانی) اطلاع داد و از طرف او شخصی برای دستگیر کردن شهید، مأمور شد، اما موفق به یافتن ایشان نشد.
سلطان سلیم وزیرش «رستم پاشا» را برای دستگیری شهید مأمور ساخت و گفت باید او را زنده دستگیر کنی و به اینجا بیاوری تا مذهب او برای ما روشن شود.
رستم پاشا که مطلع شد شهید به سفر حج رفته به طرف مکه رفت و در اثناء راه مکه به شهید ثانی رسید و او را دستگیر کرد. شهید ثانی از او برای انجام سفر حج مهلت خواست و او هم موافقت نمود. در راه وقتی وارد کشور روم شدند رستم پاشا به واسطه تحریک شخصی در کنار دریا استاد بزرگوار را شهید کرد و سر بریده او را به حضور سلطان آورد. سلطان بر او برآشفت و سخت او را مورد توبیخ قرار داد.
اما خون شیخ شهید هدر نشد و با تلاش سید عبد الرحیم عباسی، رستم پاشا به جرم این قتل بزرگ، محکوم به مرگ شد. جریان شهادت شهید ثانی در سال ۹۶۶ هجری قمری رخ داد.
برخی همچون سید محسن امین در اعیان الشیعه تاریخ شهادت ایشان را ۹۶۵ هجری دانسته‌اند.
مدت سه روز جسد او بر روی زمین ماند و سرانجام پیکر شریفش را به دریا افکندند.
—

۳-رحلت عالم جلیل، شیخ حسین بن عبدالصّمد عاملی، پدر شیخ بهایی [۹۸۴ ق]

عزالدین حسین فرزند عبدالصمد جَبَلی عاملی پدر شیخ بهایی و از نوادگان حارث بن اعور همدانی و از شاگردان شهید ثانی و حسن بن جعفر کرَکی بود و از آنان اجازهٔ اجتهاد داشت.
عزالدین پس از اتمام تحصیلات راهی بحرین شد و برای همیشه اقامت در آن دیار را برگزید.
وی در آنجابه ترویج مذهب شیعه و احیای علوم دینی پرداخت و بالاخره در هشتم ربیع الاول سال ۹۸۴ ه.ق درگذشت.
تحفهٔ اهل ایمان و دیوان اشعار از آثار اوست.

http://shiastudies.com

تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول. تقویم شیعه هشتم ربیع الاول