چند سالی است که ماه مبارک رمضان همزمان با تابستان شده است. در کشور ما تابستان معمولا همرا با گرد‌و غبار و در بعضی از نواحی همراه با طوفان شن هست. افراد شاغل که در محیط‌‌های باز کار می‌کنند جدای از بحث تشنگی و عطش در زمان روز‌ه‌داری مشکل گرد‌و‌غبار نیز اضافه شده است و ترس آن را دارندکه مبادا گرد‌و‌غبار به فضای حلقشان برسد و روزه باطل شود. البته بعضی از مشاغل نیز حتی در فضاهای بسته این مشکل را دارند، یا اینکه وسائل دودزا در محل کار آنها وجود دارد و   دود و ذرات معلق بصورت شدید در هنگام کار وجود دارد و گاهی شاید به فضای حلق برسد.

همانطوری‌که می‌دانید یکی از مبطلات روزه، رساندن غبار غلیظ به حلق است. پس بر افرادی که در این شغل‌ها تلاش می‌کنند لازم است که احکام مرتبط با این مبطل روزه را بدانند تا خدای ناکرده روزه آنها باطل نشود.

احکام رساندن غبار غلیظ به حلق

مسأله اول: رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل مى‏‌کند« آیات عظام خوئی، سیستانی و اراکی: بنابر احتیاط واجب و زنجانی بنابر احتیاط مستحب»، چه غبار چیزى باشد که خوردن آن حلال است، مثل آرد، یا غبار چیزى باشد که خوردن آن حرام است. توجه کنید رساندن غبار یعنی اینکه انسان عمدا و با قصد بگذارد غبار غلیظ به حلق برسد.[۱]

مسأله دوم: اگر به واسطه باد غبار غلیظ‏ى پیدا شود و انسان با این که متوجه است مواظبت نکند و به حلق برسد،« آیات عظام خوئی، سیستانی و اراکی: بنابر احتیاط واجب و زنجانی بنابر احتیاط مستحب» روزه‏اش باطل مى‏‌شود. پس در نتیجه سهوا باطل نیست.[۲]

مسأله سوم: احتیاط واجب آن است که روزه‌‏دار« آیات عظام اراکی، گلپایگانی،خوئی، فاضل تبریزی: بخار غلیظ و » دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. « بقیه مسأله در رساله آیات عظام اراکی، گلپایگانی،خوئی، فاضل، تبریزی، سیستانی و صافی ذکر نشده است» ولى بخار غلیظ روزه را باطل نمى‏‌کند، مگر این که در دهان به صورت آب در آید و فرو دهد. نظر آیات عظام بهجت و زنجانی در این مسأله با سایر مراجع متفاوت است.[۳]

مسأله چهارم: اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود،چنانچه یقین داشته که به حلق نمى‌رسد روزه‌‏اش صحیح است. این مسأله در رساله آیت الله بهجت نیست.[۴]

مسأله پنجم: اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بى‏‌اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه‌‏اش باطل نمى‌‏شود، و چنانچه ممکن است باید آن را بیرون آورد.[۵]

———————————–

پی‌نوشت‌ها:
[۱] مسأله ۱۶۰۳ رساله مراجع
[۲]مسأله ۱۶۰۴ رساله مراجع
[۳]مسأله ۱۶۰۵ رساله مراجع
[۴]مسأله ۱۶۰۶ رساله مراجع
[۵]مسأله ۱۶۰۷ رساله مراجع