دوازدهم جمادی الاول
۱- نامه های أمیرالمؤمنین (علیه السلام) پس از پیروزی بر اصحاب جمل (۳۶ هجری قمری)
۲- ولادت «میرزا محمدتقی مامقانی تبریزی» معروف به حجه الإسلام (۱۲۴۷ هجری قمری)
۳- ولادت آیهالله «حاج آقا رحیم ارباب» (۱۲۹۷هجری قمری)
۴- وفات آیهالله «شیخ محمد تقی بافقی» (۱۳۶۵ هجری قمری)
—
۱- نامه های أمیرالمؤمنین (علیه السلام) پس از پیروزی بر اصحاب جمل (۳۶ هجری قمری)
امیرمؤمنان )علیه‌السلام( از روز دهم جمادی الاول با نبرد شدید سپاهیان عایشه، طلحه و زبیر روبرو گردید و در نتیجه جنگ بزرگی به نام جنگ جمل در تاریخ اسلام رقم خورد و آن حضرت پس از دو روز نبرد سنگین و سرنوشت‌ساز، فتنه‌انگیزان سپاه جمل را با شکست قاطع روبرو کرد.
آن حضرت پس از پیروزی در میدان جنگ بنا به روایت مرحوم شیخ مفید به خیمه خویش رفت و به کاتب ویژه خود، عبدالله بن ابی‌رافع فرمان داد تا سه عدد نامه تقریر کند. نامه‌ای برای اهالی مدینه منوره، نامه‌ای برای اهالی کوفه و نامه‌ای برای خواهر مکرمه‌اش ام هانی بنت ابی‌طالب.
آن حضرت، در این نامه گزارش دقیق و متقنی از حرکت خویش از شهر مدینه و نبرد با سپاهیان جمل در بصره و پیروزی سپاهیان حق بر مخالفان خلافت اسلامی را بیان کرد و در آخر یادآور شد که وی به سوی کوفه خواهد رفت و در آن جا اقامت خواهد نمود. حضرت امام علی (علیه‌السلام)، شبیه همین نامه نامه‌ای برای کوفیان نوشت و گزارش جنگ جمل و همت اهالی کوفه در این نبرد بزرگ را بیان کرده و سپس به آنان متذکر شد که به سوی آنان خواهد رفت و در شهر آنان اقامت خواهد گزید.
امام علی (علیه‌السلام) با درایت سیاسی و معنوی خویش، بر اساس مقتضیات زمان، لازم دید که از اهالی مدینه منوره که نخستین یاری‌کنندگان وی بودند و همچنین از اهالی کوفه که بزرگترین و مهمترین سپاهیان وی را تشکیل می‌دادند، از این طریق تقدیر و تشکر نماید و از جهت عاطفی نیز برخود لازم دید که خواهر مکرمه و سایر بازماندگان خویش در حجاز را از این سفر سرنوشت‌ساز باخبر گرداند. بدین جهت برای هر سه نامه جداگانه‌ای نوشت و برای آن‌ها ارسال نمود.
الجمل (شیخ مفید)، ص ۲۱۲٫
—
۲- ولادت «میرزا محمدتقی مامقانی تبریزی» معروف به حجه الإسلام (۱۲۴۷ هجری قمری)
میرزا محمدتقی معروف به «حجه الإسلام» و متخلّص به «نیّر» در دوازدهم جمادی الاولی در شهر تبریز به دنیا آمد.
وی مقدمات علوم را در شهر تبریز در خدمت پدر بزرگوارش-آخوند ملامحمد- و عده ای از اساتید دیگر فرا گرفت و سپس در سال ۱۲۷۰ه.ق جهت استفاده از محضر علمای اعلام و اساتید والامقام به عتبات عالیات به نجف اشرف عزیمت نمود و چنان که از آثار قلمی ایشان استفاده می شود مدت ها در عتبات عالیات مقیم بوده واز دریای علوم بهره ای وافر به دست آورده و در تمام علوم عصر خویش به درجه ی اجتهاد نائل آمده و سپس به وطن خود شهر تبریز مراجعت فرموده است.
میرزا محمدتقی کتب فراوانی تألیف و تصنیف نمود که از آن جمله کتاب وزین و پر ارزش «صحیفه الابرار» در فضائل و مناقب اهل بیت اطهار (علیهم السلام) می باشد.
دیگر از مصنفات حجه الاسلام کتاب مفاتیح الغیب، لالی منظومه، آتشکده ، دیوان غزلیات ، مثنوی درّخوشاب می باشد.
حجه الاسلام، در حُسن خط و خوشنویسی بسیار زبردست و ماهر بود. این بزرگوار گرچه محراب و منبر با عظمت مسجد حجه الاسلام را به عهده داشت، ولی از کثرت و هیاهوی اجتماع بیزار بود.
حجه الاسلام چون پدر بزرگوار و برادرانش از شیعیان خالص آستان مقدس حضرت امیرالمؤمنین و ائمه ی اطهار (علیهم السلام) بود و در راه نشر فضائل و مناقب، و اظهار و اثبات درجات و مقامات ملکوتی آن بزرگواران زحمات زیاد کشیده و مجاهدت های بی شمار کرده و اغلب تصنیفات آن جناب در این زمینه است و در این راه از طرف اهل ظاهر ناکامی ها کشیده و رنج های زیاد تحمل نموده است، حتی بعضی ها که تحمل و قابلیت درک مقامات معنوی حضرات اهل بیت عصمت را نداشتند و آن بزرگواران را به کنه معرفت نشناخته بودند، به آن جناب نسبت غلّو دادند. در صورتی که حجه الاسلام آنچه از فضائل و مناقب اهل بیت عصمت (علیهم السلام) گفته همه اش بر وفق آیات قرآن و احادیث منقول از رسول اکرم و ائمه ی اطهار (علیهم السلام) بوده و چیزی از خود بر آن ها نیفزوده است.
آن رادمرد بزرگ شصت و چهار سال با نهایت مناعت طبع و عزّت نفس زندگی فرمود و در تاریخ دوازدهم ماه رمضان سال ۱۳۱۲ ه.ق از دنیا رفت.
بنا به وصیتی که کرده بود جنازه ی آن بزرگوار را به نجف اشرف منتقل و در خاک پاک وادی السلام دفن کردند.
—
۳- ولادت آیهالله «حاج آقا رحیم ارباب» (۱۲۹۷هجری قمری)
حاج آقا رحیم در سال ۱۲۹۷ ه.ق در قریه «چرمهین» اصفهان و در خانه حاج على پناه (ارباب حاج آقا)به دنیا آمد. پدر آقا رحیم، حاج على پناه، مشهور به ارباب حاج آقا بود. اجداد آقا رحیم ارباب از قراى معروف روستاى لنجان اصفهان و صاحب مال و ثروت بودند و بدینسبب، به لقب «ارباب» خوانده می‌شود.
آقا رحیم در خانواده‌ای رشد کرد که افرادى باسواد، اهل شعر و ادب و تاریخ بودند. پدر ایشان در شعر، تخلص «لنگر» داشت و سال‌ها با عمان سامانى و دهقان سامانى و ملامحمد همامى و دیگر شعراى معاصرش، جلسات شعر داشت.
آقا رحیم ارباب، ادبیات فارسى و بخشى از صرف و نحو را در کودکی، نزد ملامحمد همامی، در «چرمهین» خواند. وى در اصفهان، بقیه مقدمات و سطوح را نزد حاج میرزا بدیع ،قوانین اصول را نزد سیدمحمدباقر درچه‌اى و خارج اصول فقه را نزد سیدابوالقاسم دهکردى و حاجآقا منیر احمدآبادى آموخت. فلسفه، هیئت و ریاضیات را نزد جهانگیرخان قشقایى و آخوند ملامحمد کاشى فراگرفت.
او براى ادامه تحصیلات، به عراق رفت و در درس میرزا محمدحسن شیرازی شرکت کرد، تا به مقام اجتهاد نائل آمد. او شوق فراوانى نسبت به فراگیرى دانش داشت. خودش در این باره می‌گوید: «از اول شب آماده مطالعه کتاب‌هاى علمی می‌شدم و مطالعه طول می‌کشید تا شام حاضر می‌شد و لذت مطالعه کتاب، مهلت به صرف شام نمی‌داد و غذا سرد می‌شد و گاهى مطالعه طول می‌کشید تا صبح می‌شد و بعد از تناول غذاى شب و اداى فریضه صبح، در مجلس درس حاضر می‌شدم و با شوق علمآموزى اعتنا به کمبود خواب نداشتم.»
آقا رحیم شرح لمعه تدریس می‌کردند. درس شرح لمعه او آنقدر تطبیقى بود و شرح و بسط داشت که مطالب را استدلالى براى شاگردانشان می‌گفتند. آن کسانى که می‌رفتند درس ایشان و آن را یادداشت می‌کردند، از شرح لمعه او بیشتر از درس خارج دیگران استفاده می‌کردند.
حاج آقا رحیم ارباب، ابتدا در مسجد حکیم و سپس در مسجد «کرک یراق» تدریس می‌کرد و پس از آنکه بیماری‌اش شدت یافت، در منزل تدریس می‌کرد. وى به تدریس، بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت می‌داد، حتى براى سفرهاى هم درس را تعطیل نمی‌کرد و در احیاى حوزه و تربیت شاگردان که هرکدام از علما نهایت جدیت و کوشش را می‌نمود
حاج آقا رحیم سه سال آخر عمر خود را بهعلت کوتاهی یک پرستار پس از عمل جراحی چشمانش، نابینا بود و سرانجام هجدهم ذی‌الحجه ۱۳۹۶ه.ق در روز عید غدیر چشم از جهان فروبست. قبر مبارکش در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.
—
۴- وفات آیهالله «شیخ محمد تقی بافقی» (۱۳۶۵ هجری قمری)
شیخ محمد تقی بافقی در حدود سال ۱۲۹۲ه.ق در بافق یزد به دنیا آمد.
وی پس از طی تحصیلات مقدماتی در یزد، راهی نجف اشرف گردید و از محضر درس آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی و سید احمد کربلایی استفادهای وافر برد.
بافقی پس از اقامت ۱۹ ساله در نجف، در قم اقامت گزید و به درس و بحث پرداخت.
او از افرادی بود که در تهیه مقدماتِ انتقال آیتاللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به قم و تأسیس حوزه علمیه قم، تلاش بسیاری کرد و پس از تأسیس حوزه، معاونت آیتاللَّه حائری را بر عهده گرفت.
این فقیه مبارز در جهت جلوگیری از منکرات از هیچ مصیبتی نمیهراسید به طوری که بر اثر مخالفت علنی با جریان کشف حجاب و ورود خانواده پهلوی به حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها)، توسط شخص رضاخان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس سال‌ها در شهر ری در تبعید بود.
بافقی پس از شنیدن واقعه خونین مسجد گوهرشاد مشهد توسط عمال پهلوی دچار سکته قلبی شد و برخی از اعضای بدنش آسیب دید.
وی پس از فرار و اخراج پهلوی اول به قم بازگشت و سرانجام در ۱۲ جمادی الاول ۱۳۶۵ ه.ق درگذشت و در حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) مدفون گردید.