جواد غلامزاده، کارشناس مسائل بین الملل؛ در خصوص قدرت گیری داعش و شکل گیری گروهک های تروریستی نقش قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را تأثیرگذارتر از نقش دولت‌ها دانست و افزود: در بحث موضوعات و تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، ما می‌بایستی متغیرهای جدید و فضای جدید منطقه و تحولاتش را رصد و تجزیه و تحلیل کنیم.
آمریکایی ها دیگر سلطه و جایگاه قبلی خود در منطقه را ندارند
وی افزود: یک نکته حائز اهمیت این است که آمریکایی‌ها به همراه متحدانشان در دهه اخیر به یک نکته بسیار مهم رسیده‌اند؛ اینکه دیگر آنها سلطه و جایگاه قبلی خود را در منطقه خاورمیانه ندارند و به همین دلیل به طور گسترده در صدد تغییر این وضع و مصادره موقعیت‌های منطقه به نفع خودشان بوده‌اند.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: آنها با تغییرات تاکتیکی و راهبردی خود به دنبال این بودند که نه تنها وضع موجود منطقه را تغییر دهند، بلکه بتوانند نظم جدید را مطابق معیارها و نیازهای خودشان ایجاد کنند؛ در همین راستا آمریکایی‌ها در سه سال اخیر بحث حمله و سرنگونی بشار اسد را در سوریه طراحی کردند.
غلامزاده تصریح کرد: قبل تر از آن نیز، آنها به دنبال این بودند که گروه‌ها و دولت‌هایی که مخل این موقعیت سلطه طلبی غربی‌ها در منطقه هستند را از بین ببرند که نمونه‌اش جنگ ۳۳ روزه و حمله به گروه‌های فلسطینی بود؛ همچنین آمریکاییان در جنگ با عراق به نتیجه مطلوبی نرسیده بوند و از طرف دیگر آنها با موج بیداری اسلامی مواجه شده بودند که مهمترین ثمره آن نفی استکبار و استقلال طلبی ملت‌های منطقه بود و در این شرایط آمریکاییان درصدد آمدند تا در درجه اول دولت بشار اسد را به عنوان یک نقطه کانونی و کلیدی در جهان اسلام و جبهه مقاومت مصادره کنند.
وی افزود: با توجه به اینکه غربیان و حامیان آنها در منطقه خیلی به واقعیت‌های درون جامعه سوریه واقف نبودند، برنامه آنها ناکام بود و نتوانستند علی رغم فشارهای سنگین سیاسی، نظامی و امنیتی، دولت اسد را در سوریه ساقط کنند؛ که در طی این مسأله یک خلأ قدرتی در منطقه خاورمیانه ایجاد شد که آمریکاییان، طرف‌های غربی و حامیان منطقه‌ای آنها در ایجاد آن خیلی مؤثر واقع شدند.
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: در این خلأ قدرت، آنها نتوانستند یک فرآیند مثبت و باثباتی را در منطقه طراحی و جایگزین کنند و این باعث شد که یک سری از گروه‌های تندرو و افراطی با حمایت غربی‌ها، در منطقه خاورمیانه بوجود بیایند و بتوانند نهایت استفاده را از وضع موجود ببرند.
داعش مولود بی‌ثبات سازی سوریه توسط غربیان و حامیان آنها در منطقه
غلامزاده یادآور شد: موضوع حیاتی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که محل تولد و ظهور گروهک تکفیری و تروریستی داعش در سوریه است و نه در عراق؛ درحالی که خلاف آن در رسانه‌های بیگانه و خارجی تبلیغ می‌شود، رسانه‌های بیگانه و خارجی مدام القا می‌کنند که داعش متولد شده وضع نابسمانی‌ها و فشارهای سیاسی توسط گروه‌های شیعه در عراق است، درحالی که این واقعیت ندارد؛ چرا که داعش ابتدا در سوریه متولد شد و زمانی که در سوریه به موفقیت دسترسی پیدا نکرد، به عراق نقل مکان کرد.
وی با بیان این موضوع که شبکه‌های خارجی و رسانه‌های بیگانه مسائل مربوط به داعش را سانسور می‌کنند و به آن نمی‌پردازند، خاطر نشان کرد: گروه‌هایی مانند داعش و یا النصره که حتی امروز در لیست سیاه سازمان‌های اطلاعاتی اروپایی و آمریکایی قرار دارند، در سوریه متولد شده‌اند و تا زمانی که دولت سوریه در ثبات و آرامش و امنیت بود اینها اصلا محلی از اعراب در منطقه نداشتند؛ محل تولد و زمان تولد این گروه‌ها در منطقه مصادف بود با بی ثبات سازی سوریه توسط طرف‌های غربی از جمله آمریکا و حامیان آنها در منطقه.
آرمان وهم‌آلود داعش ایجاد خلافت اسلامی در منطقه خاورمیانه است
این کارشناس مسائل بین الملل بیان داشت: آرمانی که گروه تروریستی و تکفیری داعش برای خود ترسیم کرده، این است که بتواند یک مرکز خلافت اسلامی از مناطق دیرالزور، رقه و تل‌ابیض در سوریه تا مناطق جلولا، تکریت و موصل در عراق و همچنین بخشی از کشور عربستان را برای خود ایجاد کنند. اما این یک واقعیت بسیار غیرعملیاتی و غیر عمل‌گرایانه برای این گروهک است، چرا که آنها توان سیاسی و اجتماعی این کار را ندارند.
غلامزاده افزود: مسأله‌ای که اینها را امیدوار کرده، بحث بی ثباتی و ناامنی این مناطق است که به آنها فضا و میدان داده است، در صورتی که اگر ثبات و امنیت در این مناطق و کشورها حاکم باشد به هیچ عنوان اینها این فرصت را ندارند که بتوانند این مسأله را محقق کنند. مانند اوضاعی که امروز در لیبی شاهد هستیم؛ یعنی در نبود یک دولت توانمند، انصار الشیعه میدان‌دار کشور لیبی شده است.
وی با بیان این نکته که داعشی‌ها به شدت دنبال این هستند که دامنه فعالیت‌های خود را به سمت منطقه شامات و حتی تا مرزهای ایران و از طرفی تا حاشیه مرزهای خلیج فارس گسترش دهند تصریح کرد: در خصوص اردن و عربستان هم باید گفت، با اینکه اردن هم‌مرز با استان‌های سنی عراق است و مرزهای باثباتی ندارد و همچنین گروه‌های سلفی در اردن حضور خوبی دارند و نیروهای امنیتی قوی در اردن وجود ندارند، داعش تمایل جدی برای ورود به کشور اردن و حتی عربستان ندارد.
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: همچنین داعش در میان کشورهای خلیج فارس تلاش خواهد کرد به سمت کویت حرکت کند؛ آنها برنامه هایی را برای تصرف خاک کویت دارند چرا که آنها اینطور ادعا می‌کنند که دولت کویت، تساهل و مدارای بیشتری با گروه‌های شیعی و گروه‌های مقاومت داشته است.
غلامزاده خاطرنشان کرد: داعش نیم نگاهی را هم به شمال آفریقا با مرکزیت تونس دارد و به دنبال این است که کشورهای الجزایر، لیبی و تونس را هم با توجه به ظرفیت‌های گروه‌های سلفی دراین کشورها، ضمیمه دایره عملیاتی خود کند.
وی یادآور شد: این گروه‌های تروریستی هیچ عقبه اجتماعی قوی‌ای ندارند و از طرفی، با توجه به نوع رفتارهای خشن و افراطی که از خود نشان داده‌اند، هیچ حامی بین‌المللی نیز برایشان باقی نمانده است، اما با این حال، آنها نهایت تلاش خودشان را برای بی‌ثباتی در کشورهای منطقه دارند.
داعش پشت به اسرائیل و رو به سوی سرزمین‌های جریان مقاومت است
این کارشناس مسائل بین الملل اذعان داشت: امروز داعش بیشتر تمایلش به سمت سرزمین‌ها و کانون‌های کلیدی جریان مقاومت در منطقه است؛ اگر به نوع عملیات‌های داعش در منطقه دقت شود، متوجه می‌شویم که داعشی‌ها پشت به سرزمین‌های اشغالی و رو به سرزمین‌های منتصب به جریان مقاومت از جمله ایران، سوریه و لبنان حرکت می‌کنند و تمام فعالیت‌هایشان را متمرکز کردهاند روی این سه بخش؛ چرا که ایران، سوریه و لبنان کانون جریان های مقاومت در منطقه هستند.
غلام زاده افزود: ما همه واقف هستیم که همواره جزء راهبردهای رژیم اسرائیل و غربی‌ها در منطقه خاورمیانه این بوده است که تشتت و اختلاف را در کشورها و نظام‌های سیاسی منطقه و جهان اسلام ایجاد کنند و رفتارهای امنیتی داعش، راهبردهای اسرائیل برای اصطکاک میان نظام‌های فرهنگی و سیاسی جهان اسلام تسهیل را می‌کند و ما مشاهده می‌کنیم که داعش تمایل بسیار جدی برای جنگ مذهبی دارد.
وی تصریح کرد: بنابراین نوع رفتار سیاسی و عملیاتی داعش، حرکت به سمت زمین‌های جریان مقاومت و بی‌ثبات سازی است و این در ذیل رفتار همیشگی و کلان غربی‌ها و همچنین رژیم صهیونیستی در منطقه تعریف می‌شود.
اسرائیل همواره به دنبال منازعات داخلی و تشتت در جهان اسلام بوده است
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه اسرائیلی‌ها می‌خواهند خودشان را بی‌ارتباط با داعش نشان دهند؛ یادآور شد: روی‌گردانی غرب و اسرائیل از داعش تاکتیک تبلیغاتی است، در صورتی که اگر امروز رفتارهای سیاسی، نظامی و امنیتی داعش را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که آنها همسو با ملاحضات امنیتی و سیاسی اسرائیل و غرب در منطقه عمل می‌کنند.
غلامزاده تصریح کرد: در واقع امروز داعش دارد یک دغدغه و یک نگرانی امنیتی را در زمین‌های منتصب به جریان مقاومت ایجاد می‌کند و به همین جهت این رفتار داعشی‌ها کاملا مطلوب اسرائیلی هاست و امروز جهان اسلام به طور واقعی به جای رسیدگی به جنایات رژیم اسرائیل، درگیر یک دغدغه‌ای به نام گروهک تروریستی داعش شده است و این جزء مطلوبات و تاکتیک‌های اسرائیل بوده است و همواره می‌خواسته است که جهان اسلام را درگیر منازعات داخلی و تشتت کند.
وی خاطرنشان کرد: دلیل مهم و دیگر روی‌گردانی غرب و اسرائیل و تبلیغات بسیار در بزرگنمایی خطر این گروهک تروریستی، چیزی نیست جز بهانه تراشی برای دخالت بیشتر در منطقه. سوژه داعش، این روزها برای حاکمان کاخ سفید به منزله نطفه استراتژی کلان آنها برای تشکیل ائتلاف جهانی به رهبری کاخ سفید است و برای این امر رسانه‌های بزرگ جهان و نهادهای بین‌المللی را وسیله تحقق و تکمیل این سناریو کردهاند.
امنیت کشورهای منطقه‌ای حامی داعش به زودی به خطر می‌افتد
نقش حمایتی برجسته ترکیه و عربستان از داعش
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به حمایت‌های غیرمستقیمی است که بازیگران منطقه‌ای از این گروهک انجام می‌دهند تصریح کرد: امروز نقش ترکیه، قطر و عربستان در حمایت مالی، لجستیکی و اطلاعاتی از این گروهک به اثبات رسیده است به طور مثال از بین ۵۶نفر اسرایی که ارتش عراق در منطقه سلیمان‌بیک و آمرلی دستگیر کرد، ۱۲ نفر تابعیت سایر کشورها را داشتند و این نشان می‌دهد که حمایت‌های کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از این گروه تروریستی یک امر مسلم و قطعی است.
غلامزاده گفت: اکثر رفت و آمدهای داعش در سوریه از خاک ترکیه و در عراق از خاک عربستان انجام می‌شود و فعالیت داعش در فضای مجازی در بستر مخابراتی کشور عربستان و ترکیه صورت می‌گیرد؛ درحالی که عربستانی‌ها تاکنون سکوت کردهاند.
وی یادآور شد: بسیاری از احزاب مخالف دولت در ترکیه به این حمایت‌ها پی‌برده‌اند و به شدت معترض هستند و بعید نیست در آینده نزدیک، امنیت خودشان هم دستخوش شرارت‌های داعش شود. در صورتی که داعشی‌ها بسیار تلاش می‌کنند تا این ارتباط را بطور کامل از بین ببرند، به طوری که داعشی‌ها حتی در نبردهایی که با ارتش عراق در سلیمان بیک و آمرلی داشتند، زخمی‌های خودشان را سالم رها نکردند و سر از بدنشان جدا کردند تا هویتشان مورد شناسایی قرار نگیرد.
ایران نقشی بارز در تنظیم معادلات قدرت، ثبات و امنیت خاورمیانه دارد
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به این موضوع که تحولات امروز خاورمیانه و پدیده داعش، واقعیت‌های خوبی را نمایان کرده است اظهار داشت: یکی از مهمترین نتایج، این است که کشورهای منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و غربی به واقعیت‌های مسلم و قطعی این منطقه که همواره مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران بوده است، پی برده‌اند.
غلامزاده یادآور شد: از مهمترین واقعیت‌هایی که کشورهای غربی به آن اعتراف می‌کنند، نقش بارز و مؤثر جمهوری اسلامی ایران در تنظیم معادلات قدرت، ثبات و امنیت منطقه خاورمیانه است. امروز اکثر مقامات سیاسی آمریکایی و اکثر مقامات عالی‌رتبه اروپایی از جمله نخست وزیر انگلستان یا شخصیت‌های سیاسی اتحادیه اروپا، روی نقش مثبت و مؤثر جمهوری اسلامی ایران، اعتراف صریح دارند، مدتی پیش بود که رئیس جمهور فرانسه صراحتا اعلام کرد که ما هشدارهای جمهوری اسلامی ایران را در خصوص دخالت در سوریه نادیده گرفتیم و به این نتیجه رسیدیم که جمهوری اسلامی ایران دقیقا تحلیل درستی از مسأله سوریه ارائه می‌کرده است؛ این یکی از واقعیت‌های مسلمی است که امروزه غربیان به آن پی‌برده‌اند.
وی افزود: ما در مسأله سوریه تغییر رفتار آشکار غربیان و حامیان بی‌ثبات سازی سوریه را دیدیم. ما شاهدیم که عربستانی‌ها آرام آرام دارند رفتار خودشان را در سوریه تغییر می‌دهند و مصری‌ها نیز به شدت به دنبال میانجی‌گری میان نیروهای معارض با دولت سوریه هستند، حتی قطری‌ها پالس‌هایی را برای دولت بشار اسد، برای از سرگیری روابط فرستاده‌اند؛ اینها نشان می‌دهد که قدرت‌های فرامنطقه‌ای در خاورمیانه به راهکارهای جمهوری اسلامی ایران باور پیدا کردهاند.
حزب‌الله و حماس بازیگرانی در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هستند
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: یکی دیگر از واقعیت‌های مهم و مسلم منطقه‌ای که به کشورهای غربی اثبات شد، قدرت جنبش‌های مقاومت در منطقه است؛ امروز حماس و حزب‌الله به عنوان بازیگران مهم و مؤثر ظاهر می‌شوند، امروز حزب‌الله و حماس به عنوان یک بازیگر در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خطاب می‌شوند و این یکی دیگر از واقعیت‌هایی است که کشورهای غربی به آن رسیده‌اند و نمی‌توانند نقش و اهمیت این گروه‌های مقاومت و جنبش‌ها را کتمان کنند؛ نقش حزب‌الله در مقابله با گروه‌های تروریستی در سوریه بسیار شاخص و ملموس است؛ امنیت امروز لبنان هم مدیون حضور حزب‌الله است.
غرب و آمریکا به هرج و مرج و شرارت طلبی اسرائیل پی برده‌اند
غلامزاده یادآور شد: یک واقعیت دیگری که همواره جزء تأکیدات جمهوری اسلامی بوده است و طرف‌های غربی و بازیگران منطقه‌ای نیز به آن رسیده‌اند، رویکرد شرارت طلبی و هرج و مرج طلبی رژیم اسرائیل در منطقه است؛ شما دقت کنید به رفتارها و واکنش‌هایی که کشورهای اروپایی و دیگر کشورهای جهان به تجاوزات اسرائیل به نوار غزه نشان دادند، این واکنش‌ها در نوع خودش در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.
وی با اشاره به اقدام اخیر رژیم صهیونیستی در تصرف ۴۰۰هکتار از اراضی فلسطین اشغالی، خاطرنشان کرد: این اقدام با واکنش تند و شدید سازمان‌های بین‌المللی و خود حامیان سنتی رژیم اسرائیل از جمله انگلستان، فرانسه و آمریکا مواجه می‌شود.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: از طرف دیگر خود آمریکایی‌ها به طور جدی دنبال این هستند که مذاکرات صلح شکل بگیرد و همین اخیرا سفر جان کری به سرزمین‌های اشغالی به دلیل شدت اختلافاتی که بوجود آمده لغو شد و در واقع آنان به این هرج و مرج طلبی و شرارت طلبی اسرائیل پی برده‌اند.
غلامزاده در پایان تصریح کرد: از طرف دیگر کشورهای اروپایی و آمریکا به شدت با شهرک سازیهای رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی مخالفت می‌کنند؛ اینها نشان می‌دهد که واقعیت‌های مسلم و مهم منطقه‌ای حتی به بازیگران فرا منطقه‌ای نیز ثابت شده است و اگر آنها بنا دارند در منطقه خاورمیانه، ثبات، امنیت و آرامش برقرار شود، باید این واقعیت‌های مسلم و مهم را بپذیرند و به آنها احترام بگذارند.