سعید یعقوب
یکی از مستبصرین معاصر و متخصص در علوم انسانی و تجربی دکتر سعید یعقوب است وی در سال ۱۹۴۷م در عکای فلسطین از خانواده‌ای شافعی مذهب حجازی الاصل که از سال ۱۸۹۹ م به آنجا مهاجرت کرده بودند، زاده شد. در سال ۱۹۸۹ م پس از مدت‌‌ها جستجو و محرز شدن حقانیت تشیع به مذهب اثنا عشریه گروید.
– شخصیت علمی
سعید یعقوب تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکترا در رشته فلسفه در آمریکا ادامه داد و در کنار آن به تحصیل پزشکی نیز پرداخت که در این مقطع نیز تخصص بیماری‌های عصبی و روانی را دریافت کرد.
وی غیر از این، فعالیت‌های دیگری نیز داشته، به جز مقالات خود ۱۴ کتاب منتشر کرده است. وی همچنین در اتحادیه نویسندگان عرب و عضو موسس در اتحادیه نویسندگان و روزنامه‌نگاران فلسطینی دمشق است (موسوعه، ۱۴۲۴: ۲/۳۹۷).
زمینههای تحول فکری
۱- پژوهشهای دینی
به عقیده سعید یعقوب فکر باید زنده، سیال و به دور از جمود باشد و این از طریق بحث و جدل در عقاید اسلامی صورت می‌گیرد. او اعتقاد دارد این موضوع اشتباه است که فکر انسان محدود به هرگونه چارچوبی شود که نتوان از آن عبور کرد یا از آن برگشت؛ چرا که این موضوع موجب قفل شدن عقل می‌شود و این امر انسان را از پیشرفت علمی و کارآزمودگی در همه زمینه باز می‌دارد. به عقیده وی شایسته است عقل هر انسانی با دقت فراوان با توجه به ویژگی‌های هر دوره و هر مکان در پی شناخت امور باشد.
سعید یعقوب با این منطق شروع به تحقیق در تمامی زمینههای دینی کرد و با همین روش پیش رفت تا عقائدش مستند به دلیل و برهان باشد. وی در کتب غور و بین ادله مذاهب اسلامی مقایسه کرد و با خبرگان و اهل فن به گفتگو نشست و ذره‌ای در این راه کوتاهی نکرد چرا که معتقد بود خیر فراوان در آن است که این گونه بحث‌هایی در میان مسلمانان تداوم داشته باشد و بستن باب گفتگو کاملاً اشتباه است چرا که تحقیق چشمه گوارایی است که تشنه‌ی شناختِ حقیقت را سیراب می‌کند (همان، ۳۹۸)
۲- رهایی از تقلید کورکورانه
سعید یعقوب در مورد تقلید کورکورانه و دریافت کردن عقاید موروثی پدران و اجداد بدون دقت و تفکر به تحقیق پرداخت چرا که این امر راه محقق را سد کرده و او را از شناخت حقیقت باز می‌دارد؛ از طرفی پدران ایشان روش یا اصول یا سازمان‌هایی برپا می‌کنند که معتقدند که این همان دینی است که نباید از آنها گذشت. افراد مقلّد قدرت جستجو ندارند؛ چرا که به اقتباس از دیگران بدون تحمل زحمت جستجو و دقت، عادت کرده‌اند و قوه جستجو و کنجکاوی در درونشان مرده است. از این رو سعید یعقوب تقلید کورکورانه عقاید موروثی‌اش را رها کرد و هرگونه رابطه‌اش را با آنها کنار نهاد و به صورت کاملاً عینی به تحقیق پرداخت تا دلایل و براهین او را به جاده صواب بکشاند (همان، ۳۹۸).
– علل گرایش به تشیع
۱ـ موضوع امامت
امامت یکی از مهمترین موضوعاتی بود که سعید یعقوب بدان توجه کرد چرا که دریافت این امر نقش مهمی در زندگی مسلمانان دارد و تحقیق درباره آن بخش بزرگی از تفکر بشری را از زمان‌های دور به خود معطوف کرده است و امامت یک ضرورت انسانی شخصی است نه یک ضرورت مذهبی یا دینی. یعقوب در این باره می‌گوید که جدال حول این موضوع در فرهنگ اسلامی جایگاه متمایزی دارد به گونه‌ای که عده‌ای حتی سخن گفتن از آن را جایز نمی‌دانند و نزدیک شدن بدان را خطر بزرگی می‌پندارند (همان، ۳۹۹).
۲ـ تأثیر از شخصیت امام علی
او به سخنان بی پایه توجهی نشان نمی‌داد و به جستجوی خویش ادامه داد تا به سیره امام علی به عنوان نمونه اعلای امامت در نزد مسلمانان رسید. امامت ایشان از چنان قدسیتی برخوردار است که اگر کلمه امام بدون هیچ گونه قید و شرطی بیاید، نخستین چیزی که بلافاصله به ذهن انسان متبادر می‌شود کلمه علی است، به سبب آن که حضرت از صفات انسان کامل بهره تمام داشت.
مدتی از تحقیق یعقوب حول شخصیت امام علی نگذشت که او دریافت پیروی از علی تنها راهی است که انسان را به خدا می‌رساند و هرکس به راه علی هدایت شود به شهر علم پیامبر و میدان رحمت محمدیه وارد می‌گردد.
از این رهگذر بود که سعید یعقوب با اندیشه مکتب امام علی تعامل برقرار کرد و از چشمه‌سار آن نوشید و دانست که او را بسوی حق هدایت می‌کند. او جانشین به حق رسول خدا است و کسی است که پیامبر در موارد متعدد امامت ایشان را صریحاً اعلام کرد.
پس از آن که حقیقت برای سعید همچون خورشید در وسط آسمان آشکار شد همه‌ی عقاید سابقش را به کناری نهاد و مذهب اهل بیت را پذیرفت (همان، ۳۹۸-۴۰۰).
آثار
– معراج الهدایهًْ دراسهًْ حول الامام علی ومنهج الامامهًْ: این اثر حول سه محور اصلی می‌گردد:
الف- بیان ماهیت امامت از جهت فردی و اجتماعی
ب- انطباق نتایج این ماهیت بر عده‌ای از شخصیت‌ها
ج- شیوه‌ای که امام علی در محکم نمودن اسلام انسانی در پیش گرفت.
این کتاب توسط مرکز الابحاث العقائدیهًْ درسال ۱۴۲۴در مجموعه عزیمت به ثقلین به چاپ رسیده است.
از دیگر آثار او می‌توان به موارد زیر که در زمینه پزشکی به نگارش در آمده‌اند، اشاره کرد:
۱- دراسهًْ فی آلیات التلاؤم النفسی
۲- آفاق النفس البشریهًْ
۳- علم النفس والطب النفسی عند العرب
۴- السیرهًْ التاریخیهًْ للحضارهًْ العربیهًْ
۵- جدلیهًْ النفس والشعر عند العرب
۶- علم نفس الاطفال
منبع: بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر؛ اختصاصی مجمع جهانی شیعه شناسی
برای مشاهده این کتاب اینجا را کلیک کنید.
مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب. مستبصرین: سعید یعقوب.