مؤلّف: رشید الدین ابو عبد الله محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی معروف به ابن شهر آشوب (م ۵۸۸ ه. .ق). زندگینامه: دانشمند بلند آوازه شیعه، ابن شهر آشوب، یکی از بزرگ ترین مردان تاریخ بوده است. زندگی او سرشار از درس، عبرت، معنویت، شور و شوق و الگوی ایمان و تلاش است. او یکی از عالمان بزرگ و معروف شیعه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است. در سال ۴۸۸ ه. .ق متولد و در محضر جدش شیخ شهر آشوب بن کیالی از دانشمندان بزرگ شیعه و پدرش که از محدثّان و فقیهان بزرگ شیعه بوده، تربیت و مراحل علم و دانش، فضل و ادب را پیمود، وی برای یادگیری علوم از شهری به شهری مهاجرت و به هر شهری که می رسید در رأس علمای آنجا قرار می گرفت و در عاقب به یکی از ستاره های پر فروغ حوزه و جهان تشیع تبدیل شد. اساتید: شیخ شهر آشوب (جدش)، شیخ علی (پدرش)، فتال نیشابوری، شیخ ابو علی فضل بن حسن طبرسی، ابو منصور طبرسی، ابو الفتوح رازی، قاضی ناصح الدین آمدی، قطب الدین راوندی، جار الله زمخشری، ابو الحسن علی بیهقی و … . شاگردان: علامه سید محمد بن زهره حلبی، شیخ الدین ابو الحسن علی بن شعره حلّی، تارج الدین دربی، شیخ یحیی سوراوی، یحیی بن ابی حلبی، سید کمال الدین حیدر حسینی. تألیفات: آثار متشابه القرآن و مختلفه، مناقب آل ابی طالب، معالم العلما، مثالب النواصب، مائده الفائده، امثال فی الامثال، الاوصاف، المنهاج الجدیده، انساب آل ابی طالب، نخب الاخبار الخصائص الفاطمیه، بیان التنزیل، الموالید، المحزون المکنون فی عیون القرآن، الطرائف فی الحدود و الحقائق، الحاوی، الفصول فی النحو. معرفی اجمالی کتاب: کتاب ابن شهر آشوب را می توان یکی از کتب برتری دانست که همگان را به تحسین وا داشته است. و در حدی از اعتبار قرار دارد که علمای شیعه و سنی به آن اعتماد کرده و روایات آن را بدون هیچ تشویش خاطری نقل می کنند. کتاب حاضر در چهار جلد تنظیم شده که از پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و زندگی نامه و فضائل آن حضرت شروع و به امام حسن عسگری ـ علیه السّلام ـ ختم شده است. جلد اوّل در احوال پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ از جمله بشارت به نبوت. ولادت، بعثت، جنگ ها و غیره، پرداخته است. جلد دوّم شامل مقامات و فضائل امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ و کرامات و قضاوت های آن حضرت و ظلم ها و مصیبت های وارده بر اهل بیت ـ علیه السّلام ـ می باشد که به ترتیب زمانی ذکر شده است. جلد سوّم با احادیث پیامبر در جانشینی حضرت علی ـ علیه السّلام ـ آغاز و فضائل معنوی و شجاعت های آن حضرت و مقام او در قیامت را در چند فصل بیان کرده و نکاتی مانند مساوات ایشان با همه انبیاء ـ علیه السّلام ـ و زندگی نامه و احوال آن حضرت به دنبال آن آمده است. و بعد از حضرت علی ـ علیه السّلام ـ به فضائل و زندگی نامه حضرت زهرا و در پایان به بحث امامت فرزندان حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ پرداخته است. جلد چهارم احوال و فضائل و زندگی نامه بقیّه ائمه ـ علیهم السلام ـ تا امام یازدهم و با پایان یافتن فصول مربوط به امام حسن عسگری ـ علیه السّلام ـ کتاب نیز به پایان می رسد. وضعیت نشر: این کتاب در چهار مجلد به زبان عربی به همت مجمع احیاء الثقاه الاسلامیّه در سال ۱۴۱۲ ه .ق به چاپ رسیده است. ظاهراً اصل این کتاب به ما نرسیده و تلخیص و منتخب آن به وسیله حسین بن جبیر به نام: نخب المناقب موجود می باشد. همچنین تلخیص دیگری از آن به نام «نهج الایمان» وجود دارد. منبع:مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه