نام نیکو در قیامت
آیا این روایت صحیح است که «در روز قیامت هر فرد پشت سر امام هم نام خود می ایستد؟
پرسش
آیا این روایت صحیح است که «در روز قیامت هر فرد پشت سر امام هم نام خود می ایستد؟
پاسخ اجمالی
با بررسی مجموع روایات در می یابیم که اشخاص همنام پیامبران و ائمه از موقعیت ویژه ای برخوردارند ولی این امر به این معنا نیست که صرف تشابه اسمی، دلیل مصونیت کامل اشخاص باشد.
پاسخ تفصیلی
با بررسی مجموعه روایات می توان گفت: که اشخاصی که نام پیامبران و امامان بر آنان نهاده شده است، در دنیا و آخرت از امتیازاتی برخوردارند که در این زمینه می توانید به جلد ۲۱ کتاب وسائل الشیعه و ج ۱۰۱ کتاب بحار الانوار مراجعه نمایید، اما در مورد روایتی که بیان نمودید، با توجه به این که متن عربی و مستند آن نیز ذکر نشده است، با مرور اجمالی احادیثی که در این زمینه وجود دارد، روایتی که دقیقا همین مطلب را برساند یافت نشد، اما روایتی وجود دارد که تا حدودی مشابه متن مورد نظر است بدین مضمون که از امام صادق (ع) نقل شده که: اسامی مناسب برای خود برگزینید زیرا روز قیامت اینگونه خوانده می شوید که ای فلانی فرزند فلانی بپا خیز و به سوی نور خود روانه شو و فلانی بپاخیز ولی نوری نداری[۱] .اما به نظر می رسد که این روایت نیز با آنچه در سؤال آمده هماهنگ نیست؛ چون اولا: در این روایت تعبیر به نور خود آمده، این عبارت با تعبیر به امام خود تفاوت دارد. ثانیا: اگر کلمه نور در این روایت به امام تفسیر گردد، این روایت نمی گوید که علت همراهی شخص با نور خود (امام) صرف تشابه اسمی است؛ بلکه شاید این روایت می خواهد بیان کند نام های نیک برای خود انتخاب کنید تا در قیامت وقتی با نام خود خوانده می شود احساس شرمندگی نکنید.
چون هر چند اشخاصی که نام پیامبران و امامان بر آنان نهاده شده است، در دنیا و آخرت از امتیازاتی برخوردارند؛ ولی با توجه به مبانی اسلامی و آیات و روایات غیر قابل خدشه، نباید این امتیازات بگونه ای تلقی گردد که هر شخصی که همنام آن بزرگواران است خود را از مجازات مصون بداند؛ به عنوان نمونه توجه داشته باشید که میان قاتلان امام حسین (ع) شخصی به نام محمد بن اشعث وجود داشت[۲] که همنام پیامبر بود که نمی توان تصور نمود که تنها به همین دلیل، در آخرت بازخواست نخواهد شد؛ بله اگر شخصی مراعات موازین اسلامی را نماید، نام نیک او نیز امتیازی بر امتیازات او خواهد افزود.
بسیاری از یاران ائمه هستند که به نام دشمنان اهل بیت نام گذاری شدند؛ مثل اسم معاویه یا یزید و … آیا این عده پشت سر امامان قرار می گیرند یا پشت سر دشمنان امامان؟
علاوه بر این، آیه شریفه به طور واضح موقعیت ها را مشخص نموده و معیار را اعتقاد و اندیشه و جایگاه قرار داده نه اسم و نام گذاری، آنجا که خداوند متعال می فرماید: ” یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِم”[۳] ((به یاد آورید) روزى را که هر گروهى را با پیشوایشان مىخوانیم) گفته مىشود پیروان ابراهیم را بیاورید، و پیروان موسى را بیاورید، پیروان محمد را بیاورید، پیروان پیامبران یکی پس از دیگری برمىخیزند در حالى که کتاب هایشان به دست راستشان داده شده، بعد صدا مىزنند پیروان شیطان و رهروان رؤساى ضلالت را بیاورید، عدهاى هم به این عنوان حاضر مىشوند.[۴]
و در تفسیر نمونه نیز آمده: یعنى آنها که رهبرى پیامبران و جانشینان آنان را در هر عصر و زمان پذیرفتند، همراه پیشوایشان خواهند بود، و آنها که رهبرى شیطان و ائمه ضلال و پیشوایان جبار و ستمگر را انتخاب کردند همراه آنها خواهند بود.
خلاصه اینکه پیوند” رهبرى” و” پیروى” در این جهان به طور کامل در آن جهان منعکس مىشود، و بر اساس آن گروههایى که اهل نجات و اهل عذابند مشخص مىگردند.[۵]
[۱] بحار الانوار، ج ۱۰۱، ص ۱۳۱، روایت ۲۹٫
[۲] ر .ک: بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۳۱۶٫
[۳] الاسراء،۷۱٫
[۴] الجصاص، احکام القرآن، ج ۵، ص ۳۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۳، ص ۱۶۷٫
[۵] مکارم، تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۲۰۱٫
ثبت دیدگاه