اگر به طور دقیق مفهوم یقین و ایمان را بررسی کنیم خواهیم دید این دو با یکدیگر فرق دارند یقین در برابر شک و تردید است کسی که یقین به چیزی دارد یعنی صددرصد آن را درست می داند و به هیچ وجه احتمال خلاف آن را نمی دهد ولی ایمان در برابر کفر است و به آن احساس قلبی گفته می شود که بعد از شناخت حاصل خدا می شود.

شاید بتوان گفت یقین، آن درجه بالای ایمان است که دیگر تردیدی در آن راه نمی یابد و در حدیث آمده است که انسان ها سهم کمی از یقین دارند و در قرآن کریم برای یقین نیز درجاتی ذکر شده است که به علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین تعبیر شده است. تفاوت این موارد هم چنین است گاهی شما فقط از آتش خبر دارید «علم» آگاهی آنرا می بینید «عین» و زمانی به آن دست می زنید «حق» یقین محسوب می شود.