مجمع جهانی شیعه شناسی

THE WORLD ASSEMBLY FOR SHIITE STUDIES

المجمع العالمی لمعرفة الشیعه

شماره ثبت: 299 – تأسیس: 1382

دوم جمادی الاول

فهرست مطالب

دوم جمادی الاول

 

۱- درگذشت مجدالدین کسایی مروزی از شاعران شیعی ایرانی (۳۹۱ هجری قمری)
۲- درگذشت حجهالإسلام میرمحمد مؤمن استرآبادی”از مروّجان تشیّع در جنوب هند”(۱۰۳۴ هجری قمری)
۳- وفات آیهالله سیدجعفر شاهرودی (۱۳۹۳ هجری قمری)

 

۱- درگذشت مجدالدین کسایی مروزی از شاعران شیعی ایرانی (۳۹۱ هجری قمری)

کسایی از شاعران قرن چهارم و معاصر عهد سامانی و اوایل عهد غزنوی است که در مرو دیده به جهان گشود. زادروز او را بنا به گفته خود در مطلع قصیده لامیه‌اش چهارشنبه ۲۷ ماه شوال سال ۳۴۱ ه.ق دانسته‌اند.
وی در آغاز در دربار سامانیان بوده ولی بعدها به دربار غزنویان رفته است و در اواخر عمر از مدح سلاطین پشیمان شد و به مدح و ثنای اهل بیت(علیهم السلام) پرداخت.او از طلایه داران شعر فارسی به شمار می‌رود.
کسائی مروزی از شیعیان و معتقدان به اهل بیت(علیهم السلام) بود. وی حضرت علی(علیه السلام) را با تصریح به آیه «مودت قربی» و آیه «مباهله» و سوره «هل اتی» می‌ستاید و آن حضرت را «رکن مسلمانی»، «ولی بی‌مانند» و «سرّ ذوالجلال» می‌داند و همچنین ایشان را «امیرالمؤمنین»، «امام المتقین»، «امام امت»، «برگزیده امت» توصیف می‌کند و با صراحت می‌گوید که پیامبر(صلی الله علیه و آله) او را ثنا کرد و ستود و همه کارها را به او سپرد.
کسایی مروزی نخستین شاعری است که ادب پارسی را با درون مایه‌ای از واقعه غدیر زینت بخشیده است. او از طلایه داران شعر فارسی به شمار می‌رود. کسایی در ستایش امام علی(علیه السلام) برای نشر ایمان شعر می‌سروده است. وی در قصیده‌ای با اشاره به حدیث لافتی که حدیث مشهور نبوی(صلی الله علیه و آله) است می‌گوید:
لافتی الّا علی بر خوان و تفسیرش بدان/ یا که گفت و یا که داند گفت جز روح الامین
از ویژگی‌های دیگر کسایی این است که وی نخستین سوگنامه کربلا به زبان فارسی را سروده است و در قالب شعر از رفتار سلاطین با اهل بیت(علیهم السلام) اعتراض و انتقاد کرده است.
ترویج مذهب تشیع، ظلم ستیزی، مداحی و مرثیه سرایی اهل بیت(علیهم السلام)، پند و اندرزهای حکیمانه، نگرشی متعالی به جهان هستی و زبان شیوا و شیرین او، مهم‌ترین ویژگی‌های شعر اوست. محققان، علت تخلص او را به کسایی، برگرفته از مذهب شیعی او و برداشتی از حدیث کساء می‌دانند.

۲- درگذشت حجهالإسلام میرمحمد مؤمن استرآبادی”از مروّجان تشیّع در جنوب هند”(۱۰۳۴ هجری قمری)

نام اصلی وی میر محمد مؤمن بود که با عنوان میر صاحب یا میرمؤمن صاحب معروف شد. خاندان وی از سادات معروف استرآباد و اجداد وی مورد احترام سلاطین ایرانی بودند. تنها فرزند وی میرمجدالدین بود که در زمان حیات پدرش از دنیا رفت. فرزندان مجدالدین تنها بازماندگان استرآبادی به شمار می‌روند.
میر محمد مؤمن، علوم متداول را نزد دایی خود آموخت. وی در ادبیات و حدیث از سید نورالدین موسوی شبستری اجازه روایت دریافت کرد. و با دانش جفر، نجوم، فتح و تسخیر جن نیز آشنایی داشت.
وی در سال ۹۸۶ ه.ق پس از آنکه شاگردش حیدر میرزا درگذشت، از قزوین به عراق و عربستان رفت و از آنجا راهی هندوستان شد. تاریخ‌نویسان، ورود او را به گلکنده در حیدرآباد دکن، اوایل محرم سال ۹۸۹ ه.ق می‌دانند که به محض ورود از ملازمان سلطان ابراهیم قطب شاه شد و پس از درگذشت ابراهیم قطب شاه به ملازمت فرزندش محمد قلی درآمد.
وی پس از ورود به دکن به تدریس پرداخت و در سال ۹۹۳ ه.ق یا پیش‌تر، محمد قلی قطب شاه او را به عنوان پیشوای سلطنت برگزید.
پس از آنکه میر محمد مؤمن به پیشوایی رسید، دو رخداد مهم در سلطنت قطب شاهی به وقوع پیوست؛ یکی تأسیس شهر حیدرآباد و دیگری ترویج عمومی مذهب شیعه با تأسیس عاشورخانه‌ها و برپایی علم‌هایی با نام شهدای کربلا که علاقه شخصی میرمؤمن در هر دو دخالت داشت. محمدقلی خان، لقب خادم اهل بیت رسول (صلی الله علیه و آله) را مدیون میر محمد مؤمن بوده است.
تأسیس عاشورخانه‌ها، برپایی علم‌ها، برگزاری دیگر مراسم‌های مذهبی مانند عید مبعث و عید غدیر توسط محمد قلی، اقداماتی بود که در حوالی سال ۱۰۰۰ ه.ق در نخستین سال‌های پیشوایی محمد مؤمن اتفاق افتاد. همچنین نخستین عَلَم دوران قطب‌شاهی همان است که محمدقلی در سال ۱۰۰۱ ه.ق ساخته و در عاشورخانه شاهی در قلعهٔ گلنکده بر پا داشته است و همچنان به عنوان علم حسینی معروف و محفوظ است. تاریخ ساخت علم، ۱۰۰۱ ه.ق، به عربی و با نام محمد قلی قطب شاه، به صورت مُشبّک روی علم نوشته شده است. در اطراف آن، نام الله و اسامی چهارده معصوم (علیهم السلام) منقوش است.
حیدرآباد یا حیدرآباد دکن، مرکز ایالت آندرا پرادش هند و پایتخت سلسله نظام‌های دکن است که در دوره محمدقلی قطب شاهی تأسیس شد. این شهر در زمان استرآبادی ساخته شد و معماری آن و بنایی که در وسط شهر قرار داشت، برگرفته از معماری شهر مشهد و بارگاه امام رضا(علیه السلام) دانسته شده است. این بنا که به چارمنار معروف است و همچنان از نمادهای نفوذ فرهنگ ایرانی و شیعی در دکن به شمار می‌رود.
استرآبادی به آیین‌های شیعی مانند برگزاری اعیاد شیعی رونق داد و بسیاری از علما و ادیبان فارسی‌زبان، به دعوت او از ایران به حیدرآباد نقل مکان کردند.
از دیگر فعالیت‌های میرمحمد مؤمن استرآبادی آباد ساختن روستاها، بنای دولت‌خانه میر محمد مؤمن و بنای قبرستان یا دایره میر محمدمؤمن بود که آورده‌اند او زمینی را خرید و خاک کربلا را در آن پخش کرد و کاروانسرا، مسجد و آب انباری در آن ساخت و سپس با تمام ملحقاتش وقف قبرستان کرد. او افرادی از شیعه و اهل سنت را استخدام کرد و به آنان احکام کفن و دفن مُردگان را آموزش داد.
سرانجام او در دوم جمادی الاولی در گذشت و در همان قبرستان یا دایره میر محمدمؤمن به خاک سپرده شد.

۳- وفات آیهالله سیدجعفر شاهرودی (۱۳۹۳ هجری قمری)

سید جعفر شاهرودی در سال (۱۳۳۳ ه.ق) در خاندان فضل و دانش به دنیا آمد.
وی پس از فراگیری مقدمات، برای ادامه تحصیل راهی مشهد و قم شد و از محضر حضرات آیات میرزا جواد ملکی تبریزی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی و دیگر اساتید بهره جُست.
ایشان همچنین در نجف در درس آیات عظام: میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی و سیدابوالحسن اصفهانی استفاده نمود و به مقام اجتهاد رسید.
سپس به ایران بازگشت و ابتدا در شهر ری و سپس در تهران رحل اقامت افکند و به اقامه جماعت و خدمات دینی و نشر معارف اسلامی پرداخت.
از ویژگی‌های اخلاقی او می‌توان به: علم، حلم، صفای قلب، تزکیه نفس و بر کناری از هواهای نفسانی او اشاره کرد.
سرانجام این عالم فرزانه در دوم جمادی الاول ۱۳۹۳ ه.ق دعوت حق را اجابت کرد و جنازه‌اش را با تجلیل به قم حمل کرده و در قبرستان شیخان مدفون گردید.

 

 

 

مجمع جهانی شیعه شناسی

دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول. دوم جمادی الاول