چهاردهم جمادی الثانی
۱- آغاز خلافت امین عباسی (۱۹۳ هجری قمری)
۲- ولادت ملا احمد نراقی (۱۱۸۵ هجری قمری)
۳- وفات میرزا حبیب الله رشتی (۱۳۱۲ هجری قمری)
۴- وفات آیت الله شیخ علی مرندی (۱۳۷۹ هجری قمری)
۵- وفات میرزا احمد آشتیانی (۱۳۹۵ هجری قمری)
—
۱- آغاز خلافت امین عباسی (۱۹۳ هجری قمری)
پس از آن که هارون الرشید (پنجمین خلیفه عباسی) در آغاز ماه جمادی الثانی سال ۱۹۳ ه.ق در طوس به هلاکت رسید، فرزندش مأمون از سپاهیان وی در خراسان برای برادر خود امین عباسی بیعت گرفت و بی‌درنگ پیکی به بغداد روانه نمود که علاوه بر خبر مرگ هارون، اطاعت و بیعت خویش و سایر سپاهیان عباسی در خراسان را به استحضار برادرش رسانید.
بنا به روایتی صالح فرزند دیگر هارون الرشید پس از خاکسپاری بدن پدرش هارون، نامه‌ای برای برادرش امین نوشت و به همراه انگشتر مخصوص (که مهر ویژه خلافت بود)، عبا و تازیانه پدرش هارون به وسیله رجاء خادم به بغداد ارسال نمود و در روز چهاردهم جمادی الآخر به دست امین رسید.
در آن هنگام، امین در کاخ خویش، به نام “خُلد” بسر می‌برد و با شنیدن خبر مرگ پدرش هارون، از آن کاخ نقل مکان کرد و به کاخ طلا (که قصر ویژه منصور دوانقی بود) و در کنار رود دجله قرار داشت رفت و به اعیان و اشراف، با رعام داد و خبر مرگ پدرش را به آگاهی آنان رسانید و سپس بر اساس وصیت پدرش هارون از آنان برای خویش بیعت گرفت و به عنوان ششمین خلیفه عباسی بر تخت خلافت استقرار یافت.
از آن زمان به بعد از همه مردم در تمامی شهرها و مناطق تحت حکومت عباسیان برای او بیعت گرفتند. اما پس از مدتی میان او و برادرش مأمون، اختلافاتی پدید آمد و به تدریج شدت یافت و به جنگ بزرگی میان سپاهیان آن دو تبدیل گردید و سرانجام سپاهیان مأمون با تصرف بغداد امین را به قتل رسانیده و به حکومت وی پایان دادند و مأمون را به جای وی بر تخت خلافت نشانیدند.
المحبر (محمد بن حبیب بغدادی)، ص ۳۹؛ التنبیه والاشراف (مسعودی)، ص ۲۹۹؛ البدایه والنهایه (ابن کثیر)، ج ۱، ص ۲۴۰٫
—
۲- ولادت ملا احمد نراقی (۱۱۸۵ هجری قمری)
ملا احمد نراقی معروف به فاضل نراقی در سال ۱۱۸۵ ه.ق در نراق به دنیا آمد. پدرش ملا مهدی نراقی از عالمان شیعه در قرن سیزدهم هجری بود.
وی دوران نوجوانی را در شهر کاشان در محضر پدرش به تحصیل مقدمات و سطح گذراند و به سرعت مدارج علمی را طی کرد و خود شروع به تدریس معالم و مطول نمود.
در سال ۱۲۰۵ ه.ق همراه پدر به عتبات عالیات مشرّف و از اساتید آنجا استفاده کرد و پس از کسب درجه اجتهاد به تدریس، بحث، تألیف و تصنیف پرداخت.
از اساتید او می‌توان به آیات عظام: ملا مهدی نراقی،سید مهدی بحر العلوم،شیخ جعفر نجفی کاشف الغطا و سید علی طباطبایی (صاحب ریاض) اشاره کرد.همچنین ملا احمد به واسطه پدرش از شیخ یوسف بحرانی، ملا رفیع گیلانی و محمد باقر مجلسی روایت می‌نماید.
از شاگردان او نیز می‌توان از آقایان: شیخ مرتضی انصاری، آقا محمد باقر هزار جریبی، برادرش محمد مهدی نراقی ملقّب به آقا بزرگ، محمد حسن جاسبی و حاج مولی محمد ملقّب به عبدالصاحب نوه محقق قمی نام بُرد.
ملا احمد نراقی در بین علمای قرون اخیر از جایگاه خاصی برخوردار است. وی در علوم مختلف اسلامی نظیر علم فقه، اصول فقه، حدیث، رجال، درایه، ریاضیات، نجوم، حکمت، کلام، اخلاق و ادبیات و شعر سرآمد علمای زمان خود بوده است.
از وی تألیفات متعددی به جای مانده است که برخی از آنان عبارتند از: مستند الشیعه فی أحکام الشریعه،تذکره الأحباب،عین الأصول،شرح محصل الهیئه،سیف الأمه و برهان المله و کتاب گران سنگ معراج السعاده که در باب اخلاق است و طلّاب علوم دینی از آن بهره‌های فراوانی می‌برند.
ملا احمد پس از وفات پدرش در سال ۱۲۰۹ ه.ق به ناچار به کاشان برگشت و به جای پدرش مرجعیت عامه به او منتقل شد و مورد توجه عموم قرار گرفت و رئیس علی الاطلاق گردید.
او در ۲۳ ربیع الثانی سال ۱۲۴۵ ه.ق در اثر وبایی که نراق و کاشان و اطراف آن را فرا گرفته بود چشم از جهان فرو بست. پیکر او را به نجف اشرف منتقل نموده و پشت سر مبارک امام علی بن ابی طالب (علیه السلام) و در کنار قبر پدرش به خاک سپردند.
—
۳- وفات میرزا حبیب الله رشتی (۱۳۱۲ هجری قمری)
میرزا حبیبالله رشتی فرزند میرزا محمدعلی خان در سال ۱۲۳۴ ه.ق در یکی از روستاهای گیلان در شمال ایران به دنیا آمد.
میرزا حبیب الله در خانه، نخست به یادگیری قرآن پرداخت. آنگاه برای آموختن علوم دینی در دوازده سالگی به لنگرود و سپس رشت رفت.
در ۱۸ سالگی برای تکمیل معلومات خود به قزوین عزیمت کرد و در ۲۵ سالگی اجازه اجتهاد گرفت ، بعد از آن به مدت چهار سال مرجع امور دینی مردم املش شد و سپس رهسپار نجف اشرف گردید و از محضر صاحب جواهر و شیخ انصاری بهره‌های فراوان گرفت.
پس از درگذشت شیخ انصاری، بهترین درس حوزه علمیه، درس ایشان بود و بنا به گفته شیخ آقابزرگ تهرانی، او در نهایت ورع و تقوا بود و بعد از سیدحسین کوه کمرهای تدریس و بحث در نجف به او منتهی گشت.
وی با اینکه سرآمد شاگردان شیخ انصاری بود، بعد از درگذشت شیخ، وجوهات شرعی را نمی‌پذیرفت و هیچگاه به دنبال مرجعیت نبود و در مقابل اصرار شاگردان برای قبول مرجعیت، آنان را به میرزای شیرازی ارجاع می‌داد.
آثارش عبارتند از: بدایعُ الاصول، الاجارَه، مسالهی غَصب، الامامَه، تقلیدِ اَعلم، بدایعُ الافکار در اصول فقه و… .
میرزای رشتی سرانجام در ۱۴ جمادی الثانی سال ۱۳۱۲ ه.ق در ۷۸ سالگی در نجف اشرف رحلت کرد و در یکی از حجره‌های صحن حرم امام علی(علیه السلام) دفن شد.
—
۴- وفات آیت الله شیخ علی مرندی (۱۳۷۹ هجری قمری)
شیخ علی مرندی در سال ۱۳۲۶ ه.ق در شهرستان مرند به دنیا آمد و مقدمات علوم را در همان شهر به پایان برد.
وی برای فراگیری سطوح بالای علمی راهی نجف اشرف گردید و در محضر استوانه های علمی زمان همچون: شیخ الشریعه اصفهانی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی و سیدمحمد کاظم یزدی به درجه رفیع اجتهاد دست یافت.
آیت الله مرندی پس از سالیانی حضور در نجف، خود یکی از مردان علمی و فقهی آن حوزه گردید و جمعی از فضلا و فرهیختگان در حلقه درس او حاضر میشدند.
او فردی پرهیزگار، عابد، متین، خوش اخلاق، متواضع، خوش قلب و پاک نفس بود و به مظاهر فریبنده زندگی دلبستگی نداشت.
آیت اللَّه مرندی در طول حیات پربار علمی خویش آثار متعدد با ارزشی تالیف کرد که شرح تبصره المتعلمین علامه حلی در یازده جلد، هدایه المؤمنین، حاشیه بر مکاسب و تقریرات درس شیخ الشریعه اصفهانی از آن جمله اند.
این فقیه جلیل در مرند از شأن و اعتبار و احترام فوقالعادهای برخوردار بود و برخی از مردم خطه آذربایجان در مسائل علمی به ایشان مراجعه مینمودند.
آیت اللَّه مرندی سرانجام در ۱۴ جمادی الثانی ۱۳۷۹ ه.ق در ۵۳ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در قبرستان وادی السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
—
۵- وفات میرزا احمد آشتیانی (۱۳۹۵ هجری قمری)
میرزا احمد آشتیانی در سال ۱۳۰۰ ه.ق در تهران به دنیا آمد و در اوان عمر به فراگیری علوم اسلامی پرداخت.
او پس از پایان تحصیل مقدمات عربی و ادبیات فارسی، به خواندن سطوح فقه و اصول نزد پدر خود پرداخت و بعد از درگذشت او ، تحصیلات خویش را نزد علمای دیگر مانند: سیدمحمد یزدی، میرزا هاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و حکیم اشکوری دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس علوم معقول و منقول مشغول شد.
در ۴۰ سالگی به نجف اشرف رفت وعلاوه بر کسب فیض از استادانی هم چون محمد حسین نائینی و آقا ضیاء عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر نمود.
وی پس از ده سال به تهران بازگشت و به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و به ارشاد و راهنمایى مردم همت ورزید.
حاصل تلاش و کوشش میرزا احمد آشتیانی در کسب علم، تبحر در رشتههای علمی بسیاری از قبیل فقه، ادبیات، هیئت، ریاضیات، طبّ، فلسفه و اصول بود که تالیفاتی نیز در این زمینهها نگاشت.
میرزااحمد از ۵ تن از مراجع زمان یعنی میرزا حسین نائینی، شیخ عبدالکریم حائری، آقا ضیاء عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و حاج آقا حسین بروجردی اجازه اجتهاد داشت.
رساله قول ثابت ، نامه رهبران ، مقالات احمدیه ، طرائفالحکم و لوامعالحقایق فی اصولالعقاید از جمله آثار و تالیفات اوست.
تاکید وی بر دعا و خضوع و خشوع در آن، نشانگر روح لطیف و الهی اوست.
نقش میرزا احمد آشتیانی در مقابله با اشاعهی فرهنگ غربی و لائیک در اوج قدرت رضاخان، قابل توجه است.
سرانجام این عالم ربانی در ۹۵ سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت شاه عبدالعظیم(علیه السلام) به خاک سپرده شد.
ثبت دیدگاه