یاسین المعیوف بدرانی
او از مستبصران معاصر سوری است که در شهر دیرالزور به دنیا آمد و در خانوادهای شافعی مذهب رشد یافت.
– زمینههای تحول فکری و علل گرایش
درابتدای بلوغش فهمید که اسلام تقلید را کافی در دنبال نمودن اصول عقاید نمیداند. بلکه بر هر فرد واجب است که از صحت این عقاید آگاه شود. بنابراین این سوال به ذهنش خطور کرد؛ اینکه چرا نمیکوشیم در بارهی مذهب حقیقی تحقیق و بررسی کنیم تا به آن تمسک جوییم. و چرا اسلام را از یک محل واحد میگیریم در حالی که طرق و راههای مختلفی وجود دارد؟
بنابراین به این نتیجه رسید که همهی مسلمانان نیاز به بررسی تاریخ و بررسی عمیق مذاهب فقهی و سیاسی آن هم به صورت علمی دارند تا بتوانند خطاها را آشکار نمایند.
۱- تجدید نظر در مطالعات گذشته
آقای یاسین درباره ملاقاتهایش در زمانی که تحقیق و بررسی انجام میداد، میگوید: با نخبگان اهل شهرها و روستاهای مجاور دیدار کردم. بین من و آنها برخی مناقشات و گفتگوها صورت گرفت و باعث شد تا انگیزه تازهای برای تجدید نظر در مطالعات گذشتهام ایجاد شود. تصمیم گرفتم که با پایداری و استقامت، در بررسی حقیقت و شناخت آن فعالیت کنم. (موسوعه، ۳: ۱۴۲۴/۵۵۳-۵۵۴)
او در پژوهشهایش دانست که مصالح سیاسی و هواهای شخصی نقش مهمی در تشویش حقیقت داشتهاند و این که حاکمان ظالم کوشیدهاند تا بر نظام تاریخ احاطه یابند و محتوایش را با مصالح شخصیشان که مناسبت دارد، وفق دهند. و از آنجا که شیعه موضع محکمی در برابر حاکمان از صدر اسلام تا امروز داشته است؛ این موجب تشویش چهره شیعه و بر چسب تهمتهای گوناگون به آنها شده است. (همان)
۲- اهمیت به کار گیری عقل در بررسیهای تاریخی
یاسین اهمیت اعمال عقل را در هنگام پژوهش و کنکاش حقیقت دریافت. او در این زمینه میگوید: بی اعتنایی به عقل و رد آن باعث میشود که فرد به تقلید گذشته تمسک جوید آن هم هرگونه که باشد. او را به این سمت سوق میدهد.
۳- اهمیت بررسی نجات نفس از انحراف
یاسین دربارهی اهمیت توجه به پژوهش به منظور تبرئهی خود و نجات وجود از افتادن در تورهای ضلالت و گمراهی میگوید: «با گذشت زمان، با وجود تاریکی و شرایط خفقانش، مردم زشتیها را میپذیرفتند. بنابراین حق را باطل و باطل را حق میدانستند. وجود اشتباه و آشفتگی را در مسیر ائمه اطهار وارد میدانستند و با مرور زمان، این چنین نعمت الهی از میان مردم رخت بربست. تا این که روزی آمد که مسلمان ساختهی کارخانه جات دروغ سازی شد و شکار آسانی برای خطاها و گمراهیها گشت. و او بیچاره و مغرور بود. پیوسته گمان میکرد که مؤمن حقیقی است و پاک و طاهر است آن هم در واقعهای که بسیار دور از خط رسالت و طهارت و پاکی بود. (همان، ۵۵۵)
۴- دشمن طایفهای
یاسین معتقد است که از مهمترین موانعی که برخی علما را به خود مشغول داشته و آنها را بر میانگیزاند تا مانعی برای درک حقایق شوند، دشمنی قبیلهای و تعصب کورکورانه است. و نیز میگوید: جای تاسف و درد است که جاهل و ضعیف الایمان هر چه زمان بر او بگذرد؛ تعصب و ضعفش زیاد میشود. بنابر این به زبان حق سخن نمیگوید و آن چیزی دردناک است برای ما و در وجودمان، تاسف و اندوه را ایجاد میکند.
یاسین میگوید: یکی از انگیزههایی که باعث آشفتگی در حقیقت و کتمان حقیقت بر دیگران میشود، میل به منفعت دنیوی میباشد. در این زمینه میگوید: برخی از مزدوران، عادت کردهاند که در نفاق زندگی کنند و نفاق مقدمه زایش فکری است برای اجتماعی که در آن به حالت دروغ و ساختگی زندگی میکند و آن به خاطر فایده دنیوی و ناچیز است. (همان)
– تصدی دعوت پس از بصیرت یافتن
یاسین، بعد از بصیرت یافتن و منتقل شدنش به مذهب اهل بیت برای نجات فرزندان جامعهاش و دعوت آنها به بازگشت به راه هدایت، وجودش را به خدمت گرفت. اما با سختیهای زیادی روبرو شد. وی در بارهی روبرو شدن با این موانع میگوید: این راه سخت، طولانی و عبور از آن دشوار است. آن هم برای جامعهای که عقل را به کار نمیبندد و حقیقت را نمیشناسد، امت در سراشیبی، انحراف ودر مسیر تاریک قرار گرفته است که در آن مستعمران و طمّاعان و ستمگران، کسانی که برای امت اسلامی ما کمین کردهاند، در راه دعوت کننده، موانع و مشکلات قرار میدهند که گذشت و غلبه بر آن دشوار مینماید.
در ادامه، یاسین، پیرامون تجربهاش در دعوت میگوید: ۲۰ سال تلاش کردیم تا با فرزندان سرزمینمان در گفتگوی استقامت منسجم شویم. چرا که دریافتیم عذرهایی که دیروز بود، همین عذرهای امروز است که ذاتش با آن فرقی ندارد. امّا خدای سبحان میفرماید:
« اگر حادثه نزدیک بود و سفر راحت، از تو پیروی میکردند اما آنها سختی را از خود دور داشتهاند و به ذات خدا قسم خواهند خورد که اگر استطاعت داشتیم با شما خارج میشدیم. خودشان را نابود میکنند و خدا از دروغ آنان آگاه است» (التوبه: ۴۲). (همان ۵۵۶)
آثار:
یا لیت قومی یعلمون:
مؤلف در این کتاب تجربهی شخصیاش را در تحول از مذهب اهل سنت به مذهب شیعه بیان میکند که شامل ذکر مهمترین دلایلش جهت گرایش به تشیع بوده است..
محتوای کتاب از موضوعات چندی تشکیل شده است: حقانیت امامت، حب اهل بیت، چرا واژهی شیعه ناشناخته مانده است، نظریهی عدالت صحابه، ظهور مذاهب، اختلافات حاشیهای میان اهل سنت و شیعه، عرفان و ریشهاش، شناخت ائمهی اطهار. (همان، ۵۵۷)
این اثر از سوی موسّسه المعارف للطباعهًْ والنشر بیروت و بیتا به چاپ رسیده است.
منبع: بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر؛ اختصاصی مجمع جهانی شیعه شناسی
برای مشاهده این کتاب اینجا را کلیک کنید.