در این نوشته به گروهی از مهم ترین تفاسیر باطنی که گرایش غالب یا یکی از گرایشهای غالب آنها است، اعم از شیعه و اهل سنت، به ترتیب عصر و زمان حیات مفسران آنها، اشاره می شود: ۱٫ تفسیر القرآن العظیمتألیف سهل بن عبدالله تستری، از عالمان عارف اهل سنت ( م ۲۸۳ق ) است. […]
مقدمه «باطن» در لغت، به معنای پنهان در مقابل ظاهر و آشکار است. (۱) در این نبشتار، منظور از «باطن قرآن کریم» دلالتهای پنهان آن یا معانی و معارفی است که آیات کریمه بر آن دلالت دارد. در مقابل، «ظاهر قرآن کریم»، به معنای دلالتهای آشکار آن یا معارف و احکامی که بر آن دلالت […]
قرآن کریم ریسمان الهی است که از مقام «لدن»آویخته شده و مرحلهی نازلهی آن در پوشش لفظ عربی روشن درآمده تا همگان بتوانند پس از تلاوت یا شنیدن، با تعقّل و فکر کردن از آن بهرهمند گردند و همراه با قرآن عروج معنوی یابند «حم* وَ الْکِتابِ الْمُبِینِ* إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ»[1] قرآن […]
مقدمه «باطن» در لغت، به معناى پنهان در مقابل ظاهر و آشکار است.[۱] در این نبشتار، منظور از «باطن قرآن کریم» دلالتهاى پنهان آن یا معانى و معارفى است که آیات کریمه بر آن دلالت دارد. در مقابل، «ظاهر قرآن کریم»، به معناى دلالتهاى آشکار آن یا معارف و احکامى که بر آن دلالت آشکار […]
طرح مسأله در اصل وجود بطن و باطن براى آیات قرآن تردید و اختلافى نیست و روایات بسیار زیادى بر آن دلالت دارد، ۱ ولى در این که مراد از بطن و باطن آیات قرآن چیست، دیدگاه ها و بیانات مفسران و دیگر دانشمندان مختلف است، برخى باطن قرآن را به موعظه و اندرزى که […]
۲٫ بررسى احتمالات و دیدگاه ها در معناى ظاهر و باطن در بیان معناى ظاهر و باطن، در گذشته و حال، دیدگاه ها و احتمال هاى فراوانى مطرح شده است و چون در این مقاله مجال بررسى همه احتمالات و دیدگاه ها نیست، به بررسى دو احتمال از شیخ طوسى و دو احتمال از […]
در باره ى چیستى باطن قرآن، هم در روایات توضیحاتى داده شده و هم فرضیه ها و نظریه هایى از طرف دانشمندان اسلامى ارائه شده است. به طور کلّى در این باره دو نظر کاملا متفاوت وجود دارد: یکى باطن را از نوع معانى مى داند و دیگرى آن را از نوع حقایق وجودى به […]
الف ) دیدگاه معنا شناسانه: بیش ترین کسانى که در باره ى ظاهر و باطن قرآن و روایات مربوط بحث کرده اند، در این گروه جاى دارند، یعنى باطن را از نوع معانى مى دانند، اگر چه در این که باطن قرآن به چه معانیى گفته مى شود اختلاف دارند. برخى از نوع […]