با نگاهى گذرا به دوران زندگى امام محمّد باقر در مىیابیم که پیش از وزش طوفان انقلاب که به کار حکومت اموى پس از وفات امام باقر پایانداد و منجر به روى کار آمدن عبّاسیان در روزگار امام صادق شد، سکوت و آرامشى آکنده از خشم بر جامعه حکمفرما بوده
امام باقر علیه السلام عالمى که از علم او استفاده شود بهتر از هفتاد هزار پرستش کننده خداست.۱ ارتباط دوستانه با مردماوعبیده گوید: من همراه امام باقر علیه السلام بودم ، به هنگام سوار شدن به کجاوه اول من سوار مى شدم و سپس او. وقتى بر روى مرکب قرار
امام باقر (ع) پس از عمرى تلاش در میدان بندگى خدا و احیاى دین و ترویجعلم و خدمات اجتماعى به جامعه اسلامى، در روز هفتم ماه ذو الحجه سال ۱۱۴ (۱) رحلت کرد. در سال رحلت و شهادت آن حضرت آراى دیگرى نیز وجود دارد.دستهاى از مورخان سال ۱۱۷ (۲)
امام محمد باقر (ع) در روز جمعه یا دوشنبه یا سه شنبه غره ماه رجب یا سوم ماه صفر سال ۵۷ هجرى یا به روایتى دیگر سال ۵۶ هجرى، در مدینه به دنیا آمد و در روز دوشنبه هفتم ذى حجه یا ربیع الاول و یا ربیع الاخر سال ۱۱۴
ابو جعفر، امام محمد باقر (ع) پنجمین آفتابى است که بر افق امامت، جاودانه درخشید.زندگیش سراسر دانش و ارزش بود، از این رو باقر العلوم نامیده شد، یعنى شکافنده دشواری هاى دانش و گشاینده پیچیدگیهاى معرفت. خصلت آفتاب است که هماره گام بر فرق ظلمت مى نهد و در لحظه
زیان جبران ناپذیر: این محدودیت ها باعث شد که احادیث نبوى در سینه حافظان حدیث بماند و مسلمانان از این منبع بزرگ فرهنگ اسلامى مدتها محروم گردند، به حدى که «شعبى» مىگوید:«یک سال با پسر عمر همنشین بودم، از وى براى نمونه حتى یک حدیث از پیامبر نشنیدهام!» (34) و
نام مبارک امام پنجم محمد بود . لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است , بدین جهت که :دریاى دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت .القاب دیگرى مانند شاکر و صابر و هادى نیز براى آن حضرت ذکر کردهاند که هریک بازگوینده صفتى از صفات آن امام
اعتلای شریعت مقدس اسلام و مکتب تشیع و ادامه نهضت اصلاحی پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم)، مهمترین دغدغه و محور مبارزات فکری و فرهنگی و جهاد و انقلاب ائمه معصومین(علیهم السلام) بوده است. انحرافهای به وجود آمده در جریانهای فکری موجود، ظهور و بروز جریانهای کلامی منحرف با
جهان اسلام در عصر امام باقرعلیه السلامدر عصر امامت حضرت باقرالعلوم علیه السلام که نوزده سال طول کشید، جهان اسلام به لحاظ گسترش قلمرو، حوادث سیاسی و اجتماعی، مبارزات فکری، رونق مباحث کلامی و فقهی موقعیت جغرافیایی، سیاسی و فرهنگی ویژه ای دارد.در میان این تیرگی ها و آشفتگی ها
هر چند قیام زید بن علی بن الحسین (علیه السلام) در عصر امام صادق (علیه السلام) صورت گرفت، و از زمان وفات امام باقر (علیه السلام) تا زمان نهضت زید حدود هشت سال میگذشت، اما چنین قیامی از سالها قبل مطرح بود و بارها و بارها امام باقر (علیه السلام)