عرفان یهودى و مکتب گنوسى
عرفان در آغاز یهودیتدر قرون پس از بازسازى معبد دوم و با پایان یافتن دوره نبوت، یهودیان به تامل در باره ماهیتخداوند و ارتباط او با جهان پرداختند . دیدگاههاى آنان در کتب مقدس رسمى و غیررسمى موجود است . در دوران پراکندگى یهود پس از اسارت بابلى، متفکران یهودى