صفحه آرشیو

معتزله

معتزله

تاریخ و عقاید معتزله

معتزله عنوان جنبشى مذهبى است که واصل بن عطا (متوفاى ۱۳۱هـ/۷۴۸م) در نیمه اول قرن دوم هجرى / هشتم میلادى در بصره آن را بنیان گذاشت و بعداً یکى از مهم ترین مکاتب کلامى اسلام شد.منشأ این اصطلاح ـ که به معناى کسانى است که عزلت اختیار مى کنند و…

نگاهى به مکتب متأخر معتزله

زیادات شرح الاصول چند سال پیش، ابوریده متنى را با عنوان دیوان الاصول ، که مؤلفِ آن به دلیل افتادگى صفحاتى از آن ناشناخته بود، به چاپ رساند. همراه با خلاصه اى از مباحث دیگرِ نسخه به چاپ رساند (این بخش ها در ضمیمه آورده شده است)، اما مؤلفِ آن…

آیا در عصر طلایی اعتزال، فضائل اهل‌بیت(علیهم السلام) منتشر شد؟

شاید با توجه به آنچه گذشت، این ذهنیت برای خواننده پدید آید که در زمان محنت، معتزله با استفاده از عصر طلایی خود به انتشار احادیث فضائل اهل‌بیت(علیهم السلام) پرداختند و هر آنچه را که می‌دانستند برای مردم گفتند؛ به ویژه اینکه…

حمایت عباسیان از معتزله

معتزله: درسالهای اعتزال دربار عباسی در فاصله‌ی سالهای 198ـ232ه، با توجه به پشتیبانی قدرت حاکمه از مشرب اعتزال، اهل حدیث در عزلت بودند. سران معتزله در دربار آمد و شد داشتند و دیگر مجالی برای عرض اندام اهل حدیث…

سران معتزله‌ی بغداد

بزرگان معتزله‌ی بغداد در دوران محنت اهل حدیث به شرح ذیل است: الف ـ بشر بن معتمر کوفی (م 210 ه): ابن حجر درباره او می‌نویسد: «... ویقال بغدادی، یکنی أبا سهل من کبار المعتزله، إنتهت إلیه رئاستهم ببغداد، توفی سنة 210…

اعتزال و بحث تفضیل

آراء بسیاری از معتزله، بیانگر فضیلت حضرت علی(علیه السلام) بر همه‌ی صحابه است. آنها می‌گویند: علی(علیه السلام) هرچند که پس از عثمان به خلافت رسید ولی از سه خلیفه‌ی بیش از خود برتر و افضل است. از این‌رو ابن…

ابن ابی دؤاد (۱۶۰ـ ۲۴۰ه) و نقش او در نشر اعتزال

تاریخ به ما می‌گوید که «ابن ابی دؤاد»() نقش بزرگی در نشر اعتزال در دوران طلایی معتزله داشته است. ابن ندیم درباره‌ی او می‌گوید: «... من أفاضل المعتزلة و ممّن جرّد فی إظهار المذهب والذبّ عن أهله…

تاریخ و عقاید معتزله

معتزله عنوان جنبشی مذهبی است که واصل بن عطا (متوفای 131هـ/748م) در نیمه اول قرن دوم هجری / هشتم میلادی در بصره آن را بنیان گذاشت و بعداً یکی از مهم‌ترین مکاتب کلامی اسلام شد.منشأ این اصطلاح ـ که به معنای کسانی است که عزلت اختیار…

نگاهى به مکتب متأخر معتزله

اشاره مكتب اعتزال، كه غالباً تداعى گر عقل گرايى در جهان اسلام است، از همان آغاز مطالعات اسلام شناسى، هم توجه غربيان را به خود جلب كرد و هم مسلمانان را به يافتن و تصحيح آثار معتزلى واداشت. با وجود اين، تنها آثار اندكى از اين جريان…