کلیات فقه

در عصر رسالت نیز، اجتهاد امری شناخته شده بود، لیک تا آنجا که امکان داشت، برای حکم شرعی به رسول اکرم(ص) مراجعه می شد. این روش در عصر امامت تا غیبت کبری هم ادامه یافت و ائمه اثناعشر به بیان احکام الهی می پرداختند. تا اینکه حضرت مهدی عجل اللّه…

فقه شیعه در ادوار مختلف تاریخ با قوسهای صعودی و نزولی متعددی همراه بوده است. یکی از دوره های فقهی حاکم بر فرهنگ شیعی; دوره تسلط مکتب حدیث و یا گرایش به ظواهر اخبار است. با سپری شدن دوران نصوص در سال 260 قمری، فقیهان و محدثان شیعی خود را در…

از مهمترین فنون علمی اسلامی فن فقه است.فن فقه عبارت است از فن استخراج و استنباط احکام از مدارک:کتاب،سنت، اجماع،عقل.علم فقه یک علم نظری است،بر خلاف حدیث که صرفا نقلی و حفظی است.مسلمین از قرن اول به «اجتهاد» پرداختند. اجتهاد به…

تجربه حکومتی مبتنی بر فقه شیعی، در زمان غیبت که برای اولین بار به این شکل توسط بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام راحل رحمه الله پایه گذاری شد، از جنبه نظری، صاحب نظران مسائل حکومت و تئوریهای موجود در این باب را به تکاپو واداشته است. فارغ از…

تعریف مصلحتغزالی می نویسد:مراد از مصلحت، حفظ مقصود شارع است؛ یعنی محافظت بر دین، جان، عقل، نسل و مال.3برخی نیز در تعریف آن گفته اند:چیزی که مقصود شارع را فراهم آورد، مصلحت نام دارد؛ اعم از این که عبادت(چیزی که شارع، آن را برای ادای حقّ خویش…

سیره عقلایی عملا یکی از منابع مهم فهم احکام است و بسیاری از احکام دین مبین اسلام از احکام امضایی است که همان سیره عقلاست. با وجود این چندان که باید به تنقیح این بحث پرداخته نمی شود و از آن به اجمال بحث می کنند. از معدود کسانی که این بحث…

مقدمه1. شریعت و مقاصدنصوص و متون معتبر دینی و عقل سلیم، بر هدفمند بودن شریعت1 اسلام دلالت دارند. قرآن کریم در آیات بسیاری نه تنها برای کلّیت ارسال رسل و انزال کتب، نتایج و اهدافی را برمی شمارد2، بلکه گاهی برای احکام جزیی و خُرد نیز غرض یا…

یکی از منابع اصلی دین اسلام، دلیل عقل است، و منظور از دلیل عقل در اینجا این است که عقل بطور قطع و یقین چیزی را درک کند و درباره آن داوری نماید، مثلا اگر (فرضا) هیچ دلیلی در کتاب و سنت برای حرام بودن ظلم و خیانت و دروغ و قتل نفس و سرقت…

بخش نخست: وثوق صدوری و وثوق سندیاز آثار و نوشته های شهید ثانی، بویژه کتاب الرعایة چنین بر می آید که وی، از پیروان مکتب وثوق سندی است. دیدگاههای رجالی او بر پایه این مشرب استوار گردیده و این گونه نگرش اثر بسیاری در اختلاف فتوای وی با دیگران…

بخش درخوری از آیات قرآن،بازگو کننده احکام شرعی و آموزه هایی است که پیوند با مسائل و مصالح فردی و اجتماعی مسلمانان دارد. پاره ای از آیات الهی نیز، گرچه پیوندی مستقیم با احکام فقهی ندارند، ولی از آنها نیز می توان در مسیر استنباط این احکام…