یکی دیگر از معارفی که قطره‌ای از دریای فضائل اهل‌بیت(ع)  را برای ما آشکار می‌کند این عبارت از زیارت جامعه است که به ایشان عرض می‌کنیم سلام ما به شما که محلّ رفت و آمد و تردّد ملائکه می‌باشید.
کلمۀ «مختلف» از لحاظ ادبیات عرب اسم مکان از ماده «خ ل ف» می‌باشد که به معنای آمد و شد آمده است. نکتۀ قابل توجه این است که «مختلف» در جایی صدق می‌کند که رفت و آمد زیاد باشد نه کم. به عبارت دیگر این بخش از زیارت اشاره به مطلب مسلّمی دارد که در روایات فراوانی از آن یاد شده است که ملائکه بر ائمه اطهار(ع)  نازل می‌شوند و حتی درون منازل آنان می‌روند و در محلّ جلوس ایشان می‌نشینند و بر بالش آنان تکیه زده و خود را متبرک به آن امکنه می‌کنند. (بصائر الدرجات/ص۹۴) مرحوم کلینی و سایر محدثان بزرگوار این روایات را تحت بابی به عنوان «بابُ انّ الأئمه تدخل علیهم الملائکه وبیوتهم وتطأ بسطهم» در کتاب‌هایشان آورده‌اند. (کافی/ج۱/ص۳۹۳؛ بصائر الدرجات/ص۹۱)
امام صادق(ع)  دستش را به متّکاهایی که در منزلشان بود زد و به راوی فرمودند: «اینها متّکاهایی است که فرشتگان بارها بر آن تکیه زده‌اند و ما گاهی پرهای کوچکشان را از زمین جمع می‌کنیم». (کافی/ج۱/ص۳۹۳) یا مسمع می‌گوید. «من بیماریی داشتم که نمی‌توانستم در شبانه‌روز بیش از یک‌بار غذا بخورم، امّا هرگاه میهمان امام صادق(ع)  می‌شدم و بارها غذا می‌خوردم هیچ زیانی برای من نداشت؛ علّتش را از حضرت پرسیدم و ایشان فرمودند: «تو از غذای کسی می‌خوری که فرشتگان با آنها روی فرششان مصافحه می‌کنند». (کافی/ج۱/ص۳۹۳)
نکته قابل توجه این است که نزول ملائکه بر ائمه اطهار(ع)  معنایش این نیست که مقام ملائکه برتر از مقام ائمه(ع)  است؛ زیرا ائمه اطهار(ع)  معلّم و استاد ملائکه می‌باشند و ملائکه خادمان اهل‌بیت(ع)  و محبّان ایشان هستند و مسلّماً ارواح ائمه اطهار(ع)  سال‌ها قبل از خلقت ملائکه و به عنوان نخستین مخلوق آفریده شده‌اند؛ چنانچه در روایاتی به این حقایقی که ذکر کردیم تصریح دارد. (علل الشرائع/ص۵؛ عیون اخبار الرضا/ج۱/ص۳۶۲)
چگونه ائمه اطهار(ع)  به مراتب افضل و برتر از ملائکه نباشند در حالی‌که این ائمه(ع)  بودند که شیوه و چگونگی عبادت خداوند را به ملائکه یاد دادند و سجده ملائکه بر حضرت آدم(ع)  طبق روایات برای اهل‌بیت(ع)  بوده که در صلب حضرت آدم(ع)  بوده‌اند. (بحارالأنوار/ج۲۶/ص۳۴)
یا در روایت زیبایی پیامبر اکرم(ص)  می‌فرماید: «خداوند تمام اقسام ملائکه را از نور وجود امیرالمؤمنین علی(ع)  خلق کرد». (الفضائل شاذان/ص۱۲۸؛ بحارالأنوار/ج۲۵/ص۱۶)
بنابراین نزول ملائکه بر ائمۀ اطهار(ع)  برای انجام دادن وظیفه و خدمتگزاری و عرض ارادت به آنان است، این نزول ملائکه هم خود اقسامی دارد و یکی از آن اقسام، نزول در شب‌قدر است که ملائکه تمامی حوادث سال آینده را خدمت ائمه اطهار(ع)  عرضه می‌کنند و قرآن کریم هم از این حقیقت پرده برداشته که: {تَنَزّلُ الْمَلاَئِکَهُ وَالرّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبّهِم مِن کُلّ أَمْرٍ}. (قدر/۴)
بنابراین ملائکه مدام در حال رفت و آمد از آسمان به زمین هستند که طبق فرمایش امام کاظم(ع)  آنان هر کاری را که بخواهند انجام دهند، ابتدا باید خدمت امام(ع)  برسند.
 
منبع : نشریه امام شناسی ، شماره ۳۲

بازدیدها: ۲