مروری در حافظه تاریخ .
گزارش و تحلیلی از دیدار آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی اعلی الله مقامه با آقای قالیباف و پیامدهای آن: اثبات دیر هنگام ضرورت تنش زدایی و لزوم صلح‌جویی و بازنگری در سیاست خارجی ایران را تبیین میکند .
در یکی از دیدارهای مهم و بحث‌برانگیز سال‌های اخیر، مرحوم آیت‌الله العظمی لطف‌الله صافی گلپایگانی ره ، مرجع تقلید برجسته و بسیار دلسوز شیعه، در دیدار با محمدباقر قالیباف، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، سخنانی ایراد کردند که فراتر از توصیه‌های معمول سیاسی و دینی بودند. این دیدار که در فضایی صمیمانه و در عین حال تأمل‌برانگیز برگزار شد، حامل پیامی روشن از سوی مرجعیت برای بازنگری در مسیر حرکت جمهوری اسلامی ایران در عرصه داخلی و بین‌المللی بود.
درخواست تنش‌زدایی و تغییر در سیاست خارجی
آیت‌الله صافی گلپایگانی با نگرانی از وضعیت موجود در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران، تأکید کردند که سیاست خارجی باید بر اساس عقلانیت، صلح‌جویی و گفت‌وگو با کشورهای جهان، به‌ویژه همسایگان، بازتعریف شود. وی خواستار کاهش تنش‌ها، پرهیز از دشمن‌تراشی و تقویت روابط دیپلماتیک با جهان شد و گفت:
> “نباید با همه دنیا در حال ستیز باشیم؛ این به نفع مردم نیست. ما باید به جای اختلاف‌افکنی، به دنبال ایجاد تفاهم، وحدت و همکاری باشیم.”
این سخنان در شرایطی بیان شد که فشارهای اقتصادی، تحریم‌های گسترده، و انزوای سیاسی ایران در سطح بین‌المللی به شدت زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده بود. سخنان ایشان انعکاس‌دهنده خواست عمومی برای بازگشت عقلانیت و تعامل مثبت در سیاست خارجی بود.
مقاله توهین‌آمیز رجا نیوز و واکنش‌ها؛
در پی انتشار این سخنان، یکی از نویسندگان جریان موسوم به «دلواپس»، با انتشار مقاله‌ای توهین‌آمیز در سایت «رجا نیوز»، با لحنی گستاخانه و بی‌ادبانه نسبت به مرجعیت و به‌ویژه آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی ره ، واکنش تندی نشان داد. وی معظم له را متهم به ساده‌لوحی سیاسی و عدم درک از معادلات جهانی کرد.
این مقاله که با اعتراض گسترده نخبگان، حوزویان و فعالان مدنی مواجه شد، یکی از نمونه‌های بارز تضعیف اخلاق سیاسی و افراطی گری و بی‌احترامی به مراجع عالی‌قدر تلقی شد. بسیاری آن را حمله‌ای هدفمند به استقلال مرجعیت دانستند که برخلاف سنت دیرینه تعامل محترمانه میان نهاد دین و حکومت در تشیع است.
شکایت دبیرکل مجمع جهانی شیعه‌شناسی به مدعی‌العموم؛
در واکنش به این توهین، دبیرکل مجمع جهانی شیعه‌شناسی، ضمن محکوم کردن مقاله یاد شده، شکایتی رسمی به مدعی‌العموم تقدیم کرد و خواستار پیگرد قانونی نویسنده و گردانندگان این رسانه شد. در متن شکایت تأکید شده بود:
> “بی‌حرمتی به مرجعیت شیعه، نه تنها تجاوز به حقوق فردی یک شخصیت برجسته علمی و دینی است، بلکه تهدیدی برای امنیت اخلاقی و انسجام ملی به شمار می‌آید.”
این شکایت بازتابی از عزم نهادهای علمی و دینی برای دفاع از جایگاه مرجعیت و مبارزه با جریانات افراطی و بی‌پروا در فضای رسانه‌ای کشور بود و با اعلام رضایت آن مرجع فقید و نظر وی مبنی بر عدم پیگرد قضایی مختومه شد .
تبیین ضرورت صلح‌جویی در جهان معاصر ؛
تجربه‌های تلخ در دهه‌های اخیر – از جنگ‌های ویرانگر و پر خسارت گرفته تا تحریم‌های فلج‌کننده – نشان داده که تداوم ستیزه‌جویی و اتخاذ سیاست خارجی پرتنش، به جای اقتدار، موجب ضعف، انزوا و فشار بر مردم شده است. مرجعیت شیعه، که همواره ناظر تحولات اجتماعی و حافظ منافع ملت‌ها بوده، با درک موقعیت حساس منطقه و جهان، صلح‌جویی را نه از سر ضعف، بلکه از موضع حکمت و مصلحت پیشنهاد میکند.
در آموزه‌های اسلامی نیز آمده است:
“وَ إِن جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ”
(اگر آنان به صلح گرایش یافتند، تو نیز بدان متمایل شو و بر خدا توکل کن؛ که او شنوا و داناست – سوره انفال، آیه ۶۱)
این رویکرد، نه تنها از لحاظ دینی، بلکه از نظر سیاسی نیز به ایجاد ثبات، رفع تحریم‌ها، و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی برای توسعه کشور می‌انجامد.
تأکید بر سازندگی داخلی ؛
آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی در همان دیدار، نکته‌ای کلیدی دیگر را نیز مطرح ساختند: لزوم توجه به معیشت مردم، مهار گرانی، و اصلاح امور داخلی. و همچون سایر مراجع معظم ایشان نیز یادآور شدند که:
> “ما باید به مردم رسیدگی کنیم، به دردهای‌شان گوش دهیم، و برای رفاه و عزت‌شان تلاش کنیم.”
توسعه پایدار، نه از مسیر تقابل خارجی، بلکه از راه تحکیم زیرساخت‌های داخلی، مبارزه با فساد، عدالت اجتماعی و کارآمدی در مدیریت حاصل می‌شود. این سخنان، مکمل دیدگاه صلح‌طلبانه ایشان بود که با تغییر رویکرد سیاست خارجی، می‌توان منابع را از حوزه تقابل به سوی سازندگی منتقل کرد.
دیدار تاریخی آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی با قالیباف، حامل پیام روشنی برای مسئولان جمهوری اسلامی بود: تجدید نظر در سیاست خارجی، گفت‌وگوی صادقانه با ملت‌ها، پرهیز از دشمن‌تراشی، و تمرکز بر حل مشکلات معیشتی مردم.
بی توجهی به نظرات مراجع ، توهین به مرجعیت، و زنگ خطری است که نشان می‌دهد برخی جریانات سیاسی هنوز از اهمیت وحدت ملی و احترام به نهادهای دینی غافل‌اند. شکایت رسمی به دستگاه قضایی، نقطه عطفی در دفاع از اخلاق سیاسی و حرمت مرجعیت بود.
مرجعیت شیعه امروز، با تجربه تاریخی و درایت دینی، بار دیگر در قامت پدرانه خود ظاهر شده و راه نجات ایران را در صلح، سازندگی و خرد جمعی ترسیم میکند. این مسیر، اگرچه نیازمند شجاعت در تصمیم‌گیری است، اما بی‌تردید، راهی است که آینده‌ای روشن برای ایران و منطقه رقم خواهد زد.
✍🏻 آیت پیمان.
یکم اردیبهشت ۱۴۰۴ . قم .
مجمع جهانی شیعه شناسی.
—
هیچ نظری وجود ندارد