قرآن مشخصات انسان کامل را در آیات متعددی بیان می‌کند. در آخر سوره فتح می‌فرماید: « تراهم رکّعاً سجدّاً یبتغون فضلاً من اللّه و رضواناً سیماهم فی وجوههم من اثر السجود ؛ آنان را در حال رکوع و سجوع می‌بینی، در حالی که از خدا طلب فضل و رضایت می‌کنند. از چهره هایشان اثر سجده نمایان است ».
در جای دیگر می‌فرماید: « التائبون العابدون الحامدون السائحون الراکعون الساجدون الآمرون بالمعروف و الناهون عن المنکر ». در جای دیگر می‌فرماید: « والمستغفرین بالاسحار ؛ آنان توبه کننده، شکر گزار، رکوع کننده، سجده کننده، امر و نهی کننده و استغفار کنندگان در شب اند ».اواخر سوره فر قان نیز برخی از صفات کمالیه انسان را بر می‌شمارد. ما به ترجمه آیات ۶۳ تا آخر این سوره اکتفا می‌کنیم. بندگان خاص خداوندِ رحمان، آنان هستند که با آرامش و بی تکبّر بر زمین راه می‌روند و هنگامی که جاهلان آنان را مخاطب سازند، به آنها سلام می‌گویند (و با بی اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند). آنان کسانی هستند که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و قیام می‌کنند. آنان کسانی هستند که می‌گویند: پروردگارا، عذاب جهنم را از ما برطرف گردان که عذابش سخت و پر دوام است! کسانی هستند که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می‌کنند و نه سخت‌گیری، بلکه در حدّ اعتدال به سر می‌برند. آنان به جز خدا؛ معبود دیگری را نمی‌پرستند و قتل نفس محترمه انجام نمی‌دهند و زنا نمی‌کنند. هرگز شهادت دروغ نمی‌دهند و در مجالس باطل شرکت نمی‌کنند و هرگاه آیات الهی بر آنان خوانده شود، خود را به کری و کوری نمی‌زنند و به آنها توجه می‌کنند و می‌گویند: خدایا، از همسران و فرزندان ما مایه روشنی چشم ما قرار ده و ما را پیشوای پرهیزکاران بنما! برای تکمیل مطلب به تفسیر این آیات مراجعه کنید.از آیات فوق بر می آید که انسان کامل کسی است که به وظایف فردی و اجتماعی خود عمل نماید.هم اهل عبادت است وهم اهل خدمت.به واجبات عمل می کند واز محرمات اجتناب می کند.انسان، موجودى است داراى استعدادها و زمینه هاى کمال بخش گوناگون و متفاوت. «انسان کامل» کسى است که تمام جوانب و استعدادهاى کمالى خود را، به فعلیت رساند و به طور موزون و هماهنگ، آنها را تا آخرین مراتب ممکن رشد و تعالى بخشد. بنابراین کسى که به طور جامع و کامل، شخصیت خود را رشد ندهد، انسانى ناقص است و ازکمالات کمترى برخوردار خواهد بود.
