بیست و نهم ربیع الثانی

آغاز حکومت شاه اسماعیل اول و تأسیس سلسله صفویه در تبریز(۹۰۷ هجری قمری)
—

آغاز حکومت شاه اسماعیل اول و تأسیس سلسله صفویه در تبریز(۹۰۷ هجری قمری)

اسماعیل میرزا، مشهور به شاه اسماعیل اول، پسر شیخ حیدر، روز سه‌شنبه ۲۵ رجب سال ۸۹۲ ه.ق در اردبیل متولد شد. نسب او با پنج واسطه به شیخ صفی الدین اردبیلی می‌رسد. مادرش حلیمه بیگم آغا، دختر اوزون حسن آق قویونلو است.
پس از کشته شدن شیخ حیدر، یعقوب بیک، پسر اوزون حسن، خواهرش حلیمه را به همراه خواهرزادگانش، علی، ابراهیم و اسماعیل در رجب سال ۸۹۳ ه.ق در قلعه استخر فارس زندانی کرد. اسماعیل در این زمان یک سال بیشتر نداشت.
رستم بیک پسر یعقوب، پس از یعقوب بیک به قدرت رسید. او برای مقابله با فرخ یسار، هم‌پیمان سابق و دشمن کنونی خود، به کمک فرزندان شیخ حیدر و مریدان آنها نیازمند بود، لذا در سال ۸۹۸ ه.ق، عمه خود حلیمه بیگم و فرزندانش را پس از حدود چهار سال و نیم از حبس آزاد کرد و به تبریز برد.
رستم بیک پس از اینکه با کمک رشادت‌های «سلطان علی» و مریدانش به اهداف خود رسید، به خانواده شیخ حیدر اجازه داد به اردبیل بروند، ولی با افزایش مریدان آنها در اردبیل، احساس خطر کرد و آنها را دوباره به تبریز برگرداند و تصمیم گرفت تا علی و سران صوفیه را از بین ببرد. سلطان علی و مریدانش با اطلاع از این موضوع، شبانه فرار کردند. رستم بیک، سپاهی پنج هزار نفری به فرماندهی اَیبه سلطان به تعقیب آنان فرستاد که در روستای «شماس» در نزدیکی اردبیل با صوفیان روبرو شدند. سلطان علی که کشته شدنش را پیش‌بینی می‌کرد، اسماعیل میرزا را به جانشینی خود اتنخاب کرد.
پس از کشته شدن سلطان علی، برادرانش ابراهیم و اسماعیل به اردبیل رفتند و مدتی مخفیانه در اردبیل زندگی کردند. سپس به دعوت والی شیعی گیلان، کارکیا میرزاعلی، قزلباش‌ها او را به لاهیجان بردند. اسماعیل پنج سال در آنجا ماند و با مراقبت‌های شمس الدین لاهیجی که از فضلای آن دیار بود، فارسی، عربی، قرآن و مبانی و اصول شیعه امامیه را فراگرفت. افزون بر این، در این مدت، زیر نظر هفت تن از اعیان صوفیه لاهیجان، فنون جنگ‌آوری آموخت.
اسماعیل میرزا، همراه هفت تن از اعیان صوفیه لاریجان، عازم اردبیل شد و هر چه به این شهر نزدیک‌تر می‌شد، بر تعداد یارانش افزوده می‌شد. او در سال ۹۰۵ ه.ق با نیروی هفت هزار نفری به جنگ «فرخ یسار»، قاتل پدرش رفت و او را شکست داد. در ادامه، قلعه باکو را فتح کرد، بناها را با خاک یکسان کرد و به قبر خلیل الله، قاتلِ شیخ جنید، بی‌حرمتی کرد و استخوان‌های او را از قبر درآورد و سوزاند. پس از آن به جنگ با الوند بیک، حاکم آذربایجان رفت و با شکست دادن او، وارد تبریز شد.
اسماعیل میرزا در تابستان سال ۹۰۷ ه.ق در سن ۱۵ سالگی در تبریز تاج‌گذاری کرد و پس از آن شاه اسماعیل خوانده شد. شاه اسماعیل پس از تاجگذاری دستور داد که همه خطبا به نام دوازده امام خطبه بخوانند و عبارت «اشهد أنّ علیاً ولی الله» را به اذان اضافه کنند.
شاه اسماعیل با تأسیس دولت صفوی توانست سرزمین ایران کهن را که تا آن زمان پاره پاره بود، متّحد کند و وحدتی سیاسی در آن پدید آورد. همچنین رسمی شدن تشیّع اثنی عشری توسط شاه اسماعیل، موجب تقویت هویت ملی و در نتیجه، ایجاد دولت متمرکزتر و قوی‌تر شد.
رسمی شدن مذهب تشیّع در ایران، تمایز آشکاری بین دولت صفویه و امپراتوری عثمانی که قدرت اصلی جهان اسلام در قرن دهم بود، ایجاد کرد و بدین ترتیب به دولت صفوی هویت ارضی و سیاسی داد.
شاه اسماعیل با شکست دادن مخالفان خود توانست قلمرو حکومت ایران را گسترش دهد و در سال ۹۱۴ ه.ق بر عراق عرب مسلط شد.
پس از فتح بغداد در سال ۹۱۴ ه.ق، به نجف، کربلا و سامرا رفت و به نوسازی و تعمیر گنبد و بارگاه امامان معصوم (علیهم السلام) همّت گماشت.
پیشروی شاه اسماعیل در ماوراءالنهر و گسترش مذهب شیعه در سرزمین‌های شرقی قلمرو اسلامی، برای بایزید دوم که خود را پیشوای همه مسلمانان جهان می‌دانست، سخت بود. از این رو نخست از در دوستی درآمد، اما چون سر شیبک خان را نزد او فرستادند، خشمناک شد و اسماعیل را از مُداخله در کار شیعیان عثمانی و از فکر «استیلا بر ممالک روم» برحذر داشت و او را تهدید به جنگ کرد.
حمایت‌های شاه اسماعیل از شورش‌ها در قلمرو عثمانی، به سلطان سلیم، جانشین بایزید بهانه داد تا با صفویان به نبرد برخیزد و سرانجام جنگ سلطان سلیم و شاه اسماعیل در دوم رجب ۹۲۰ ه.ق در دشت چالدران درگرفت و یک روز بیشتر طول نکشید و به پیروزی دولت عثمانی انجامید.
پس از این شکست، شاه اسماعیل به عزاداری پرداخت، خرقهٔ سیاه می‌پوشید و پرچم‌ها را به رنگ سیاه درآورد که بر روی آن‌ها کلمهٔ «القصاص» نوشته شد.
سرانجام “شاه اسماعیل” پس از حدود ۲۳ سال پادشاهی، در سن ۳۸ سالگی در روز دوشنبه ۱۹ رجب سال ۹۳۰ ه.ق درگذشت و جسد او را دربقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به خاک سپردند.

http://shiastudies.com

بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی. بیست و نهم ربیع الثانی.