تقویم شیعه هفدهم ذی القعده
۱- مرگ «مکتفی عباسی» (۲۹۵ هجری قمری)
۲- وفات “محمد بن عثمان کراجکى” (۴۴۹ هجری قمری)
۳- رحلت آیت الله «حاج شیخ عبدالکریم حائری» مؤسس حوزه علمیه قم (۱۳۵۵ هجری قمری)
—
۱- مرگ «مکتفی عباسی» (۲۹۵ هجری قمری)
ابومحمد علی بن معتضد معروف به “المکتفی بالله” هفدهمین زمامدار عباسی است.
وی در اواخر خلافت پدرش معتضد عباسی حکومت “رقه” را بر عهده داشت و پس از پدرش در ۲۳ ربیع الثانی سال ۲۸۹ ه.ق به بغداد رفت و خلعت خلافت را پوشید. {۱}
مکتفی عباسی به مدت شش سال و شش ماه در رأس خلافت قرار داشت و سرانجام درد سختی در شکمش پدید آمد و از این باب متحمل رنج بسیار بود، به طوری که از شدت درد و ناراحتی عقل و هوش خود را از دست داد و قدرتمندان دستگاه خلافت، از این أمر سود جسته و در صدد تغییرش برآمدند و محمد پسر معتمد عباسی را کاندیدای خلافت نموده و از او پیمان محکم وفاداری گرفتند.
اما هنگامی که به نزد مکتفی برگشتند، او را به سلامت یافتند و در نتیجه خلافتش استمرار یافت و محمد بن معتمد عباسی از دستیابی به خلافت محروم ماند.
ولی آن بیماری جانگاه مکتفی را رهایش نکرد و از آغازین روزهای ماه ذی القعده سال ۲۹۵ ه.ق بر شدتش افزوده شد به طوری که وی امیدی به ادامه زندگی خویش نیافت.
بدین منظور درباریان و سردمداران خلافت را حاضر ساخت و ولایت عهدی خویش را به برادرش جعفر بن معتضد معروف به مقتدر عباسی واگذار کرد.
مکتفی عباسی در ۳۱ سالگی و در هفدهم ذی القعده سال ۲۹۵ ه.ق در بغداد از دنیا رفت و در خانه محمد بن عبدالله بن طاهر به خاک سپرده شد. {۲}
۱) محاضره الابرار (محیالدین بن عربی)، ج ۱، ص ۸۱٫
۲) تاریخ الطبری (قرطبی)، ص ۱۴؛ التنبیه والاشراف (مسعودی)، ص ۳۲۱٫
—
۲- وفات “محمد بن عثمان کراجکى” (۴۴۹ هجری قمری)
شیخ المشایخ علامه ابوالفتح محمد بن على عثمان کراجکى در هفدهم ذى القعده سال ۴۴۹ هجرى قمرى وفات نمود.
کراجکى محضر شیخ مفید و سلار دیلمى و سید مرتضى علم الهدى تلّمذ نمود.
شهید اوّل با آن همه جلالت علمى، او را علامه ذکر مى کند.
وطن عمده او در قاهره و دیگر بلاد مصر بود و مردم در حل مشکلات به او رجوع مى کردند.
این بزرگوار تألیفات نفیسى از خود به یادگار گذاشته که قریب به سى کتاب مى باشد، از آن جمله مى توان: روضه العارفین، کنز الفوائد، اَلأَنیس، اَلجلیس، اَلمشجّر را نام برد.
یکى دیگر از آن تألیفات کتاب التعجب من أَغلاط العامَه فى مسئله الامامَه است که در آن از کارهاى نفرت بارى که عامّه در روز عاشورا مرتکب شده اند و اولاد قاتلان کربلا را به عناوین مختلفه تجلیل کرده اند سخن آورده، چنانچه آورده شده: بنى العرج اولاد کسانى هستند که اسبهاى خود را براى دواندن بر روى جسد امام حسین(علیه السلام) زین کرده بودند و بعضى از آنها به مصر آمدند و نعل اسبهاى خود را کنده و به در خانه خویش نصب کردند، و بنى السنان اولاد کسى هستند که رأس اطهر امام بر سر نیزه او بود، و بنى الطشتى اولاد شخصى هستند که در شام حامل طشتى بوده که رأس اطهر را در آن گذاشته بودند، و بنى القضیب اولاد کسى هستند که در شام خیزران به نزد یزید آورد و غیره .{۱}
۱) حوادث الایام، صفحه ۲۵۱٫
—
۳- رحلت آیت الله «حاج شیخ عبدالکریم حائری» مؤسس حوزه علمیه قم (۱۳۵۵ هجری قمری)
شیخ عبدالکریم حائری یزدی فرزند شیخ جعفر مهرجردی در سال ۱۲۷۶ ه.ق در میبد یزد چشم به دنیا گشود.
مقدمات و سطوح را نزد علمای آن روز یزد فراگرفت و سپس راهی عتبات مقدسه عراق شد.
وی در طول حضورش در کربلا و سامرا و نجف اشرف در محضر اساتید بزرگی مثل: محمد فشارکی اصفهانی، میرزای شیرازی، شیخ فضل اللَّه نوری، سید محمد کاظم طباطبایی ، میرزا ابراهیم محلاّتی و آخوند خراسانی حضور یافت و علوم اسلامی را فرا گرفت و به درجه ی بالایى در علم دست یافت.
در سال ۱۳۳۲ ه.ق بنا به دعوتی، به اراک مهاجرت و حوزه ای در آن جا تاسیس نمود.
سپس طی سفری به قم، بحث از ماندن ایشان و تاسیس حوزه ی علمیه به میان آمد و با اصرار علما از جمله آیت اللَّه بافقی و انجام استخاره در سال ۱۳۴۰ ه.ق، هجرت به قم را تقبّل نمود.
ایشان در آن دورانِ سیاهِ خفقان، با خون دل این حوزه را حفظ کرد.
آثار با برکت اقامت آیت اللَّه حائری در شهر مقدس قم عبارتند از: تاسیس حوزه ی علمیه و شروع درس های علمی با ۶۰۰ نفر از فضلا و طلاب، بنای دارالاطعام، تاسیس مریض خانه، ساختن قبرستان نو، تعمیر مدرسه ی دارالشفاء و فیضیه و ساختن بیمارستان فاطمی در قم.
از ایشان تالیفات و آثار ارزشمندی به جای مانده است که برخی از آنها عبارتند از: دُرَرُالفوائد، الرضا، الصلوه، المواریث، النکاح.
شاگردان ارزنده ایشان از ۸۰ تن متجاوزند و حضرات آیات عظام: حاج آقا روح اللَّه کمالوند، ملاعلی همدانی، سید شهاب الدین نجفی مرعشی، سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمدتقی خوانساری، سید محمد حجت کوه کمرهای، سید احمد خوانساری سید صدرالدین صدر، شیخ محمدعلی اراکی و امام خمینی از آن جمله اند.
شیخ عبدالکریم حائری فردی خوش اخلاق، شوخ طبع، معتدل و دور از ظاهرسازی و ریاکاری بود. در مصرف وجوهات شرعی، بسیار احتیاط میکرد و بر زندگیاش زهد و سادهزیستی حاکم بود.
وی توجهی ویژه به وضع زندگی طلبه ها و برطرف کردن مشکلات شان داشت، گاهی شخصاً به حجره های آنان می رفت، از میزان توجه آنان به درس و مطالعه آگاه می شد و افراد پرکار و کوشا را تشویق می کرد.
به اهل بیت(علیهم السلام) بسیار علاقه مند بود و در جوانی در سامرا نوحه خوان این مراسم بود. برپایی سوگواری در ایام فاطمیه دوم (اول تا سوم جمادی الآخر) را در ایران مرسوم کرد.
آیتاللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی سرانجام در هفدهم ذی القعده سال ۱۳۵۵ ه.ق دار فانی را وداع گفت و در جوار حضرت معصومه (علیها سلام) به خاک سپرده شد.