۲. کسی که وظیفه او تقیه است و از این جهت برخی از واجبات، مثل روزه از او فوت شده، آیا باید قضای آن را انجام دهد؟
“مداراه” از ریشه “دری” به معنای مهربان بودن، و رضایت کسى را جلب کردن و خواستهاش را بر آورده نمودن است. [۱] از همین معنا است روایتی که از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است: ریشه خرد پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است بدون پایمال کردن حق. [۲]
بنابر این تقیه مداراتی عبارت است از: اظهار محبت و دوستی نمودن با دیگران و در عمل نیز هماهنگ نمودن کارها با عمل آنان. [۳]
این نوع تقیه تا زمانی جایز است که موجب ضرر دیگران و یا مخالف اصول دین نباشد؛ بنابر این اگر موجب قتل، دزدی، یا شهادت به دروغ شود، جایز نیست. [۴]
همچنین اگر تقیه موجب شد عبادتی از کسی ترک شود، گرچه آن شخص گناه نکرده، اما قضای آن بر او واجب است؛ از همین رو فقها گفتند: کسى که از جهت اکراه یا اضطرار یا تقیه افطار کند، لازم است قضا نماید و کفاره واجب نیست. [۵]
[۱] . مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی – فارسی، ص ۳۴، انتشارات اسلامى، چاپ اول، تهران، ۱۴۱۰ هـ ق.
[۲] . علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۱۴۷، مؤسسه الوفاء بیروت – لبنان، ۱۴۰۴ هـ ق.
[۳] . زحیلى، وهبه بن مصطفى، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، ج ۳، ص ۲۰۵، دار الفکر المعاصر، چاپ دوم، بیروت دمشق، ۱۴۱۸ ق.
