مقدمه تصوف به ویژه از قرن دهم بدین سوى همواره مسئله علماى شیعه بوده، هر چند به نظر مى رسد در یکى دو قرن اخیر تا اندازه اى از اهمیّت آن کاسته شده است. با آن که برخى از عالمان پرنفوذ شیعه در این دوران ، هم به لحاظ

  مقدمه تصوف به ویژه از قرن دهم بدین سوى همواره مسئله علماى شیعه بوده، هر چند به نظر مى رسد در یکى دو قرن اخیر تا اندازه اى از اهمیّت آن کاسته شده است. با آن که برخى از عالمان پرنفوذ شیعه در این دوران ، هم به لحاظ

از جمله جریان هاى فاسدى که امام عسکرى علیه السلام به شدّت از آن بیزارى جسته و مردم را از گرویدن به آن بر حذر مى داشت، گروه «صوفیه» است. این فرقه از آغاز پیدایش توسّط «ابوالقاسم کوفى بهشمیّه» توانست تحت پوشش اسلام، عدّه اى از مسلمانانِ ساده لوح را

معارف اصیل اسلام و زندگی سرشار از معنویت و تجلیات روحانی پیشوایان اسلامی که الهامبخش معنویتی عمیق در جهان اسلام بوده است منحصر به آنچه اصلطلاحا به نام عرفان یا تصوف خوانده و شناخته می شود نیست. بحث درباره شاخه ای از معارف اسلامی که این نام را ندارد از

تصوف نوعی ایدئولوژی است که از نظر تا عمل را در بر گرفته و از قرن دوم هجری در میان مسلمانان ظاهر گشته است. عوامل پیدایش تصوف در اسلام عبارت اند از افکار و مذاهب هندی و بودایی، دنیاپرستی و آشوب های سیاسی، تماس مسلمانان با رهبانیان مسیحی، انتشار فلسفه

از روزی که انسان پا به عرصه گذاشته, به دنبال تبیین ارتباطات چهارگانه: ۱. ارتباط با خدا; ۲. ارتباط با جهان هستی; ۳. ارتباط با خود; و ۴. ارتباط با همنوع بوده است. تقریباً همه علوم روحی به تعبیر دیلتای درصدد تبیین ارتباطات چهارگانه فوق اند و, به بیانی دقیق