در رابطه با اجابت دعا نیز باید بدانید که خداوند هرگز دست رد به سینه بنده مؤمن خویش نمی زند، لیکن استجابت دعا شرایط و ویژگیهایی دارد که باید با نگرشی دقیق و ریزبینانه به آنها توجه نمود. برخی از آن امور عبارت اند از :
۱) شرایط مناسب روحی دعا کننده، از قبیل تضرع و تواضع در مقابل پروردگار.
۲) مصلحت بودن تحقق خواسته شخص دعا کننده، چرا که در بسیاری از موارد، تحقق آن خواسته برای شخص سودمند نیست، مثلاً رسیدن به مقام یا امکاناتی خاص، نه تنها به نفع او نیست بلکه ممکن است مایه دوری او از ایمان و تقوا گردد. از این رو قرآن مجید فرموده است: {عَسی  أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسی  أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ}. نگارنده شخص نابینایی را می شناسد که می گفت برای بازیابی بینائی خویش شدیداً به حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) متوسل گردیده و خود را به پنجره فولادین بستم، شبانگاه آن حضرت را در رؤیا ملاقات نمودم، آن حضرت فرمودند: «مصلحت نیست که بینا شوی و اکنون این وضعیت به صلاح توست».
۳) فرا رسیدن زمان و شرایط مناسب برای تحقق مطلوب.
۴) اخلاص در نیت و انقطاع کامل به خداوند، چرا که عطایا به اندازه نیت وا خلاص در آن، سرازیر می شوند و در کلام حضرت امیر(ع) در نهج البلاغه آمده است : ان العطیه علی قدر النیه
۵ معقول بودن خواسته انسان.
۶) اقدام برای رسیدن به نتیجه و به کارگیری سایر عوامل طبیعی نقش دارنده متناسب با سنن الهی در نظام خلقت.
۷) از طرفی خداوند گاهی اجابت مطلوب انسان را به عللی که صلاح می داند و بر ما پوشیده است به تأخیر می اندازد، یا آن را به گونه ای دیگر تبدیل می نماید و در واقع به شیوه بهتری اجابت می شود، بدون آن که ما بدانیم. لذا در دعای افتتاح است که هرگاه خواسته ام را تأخیر افکنی بر تو عتاب می ورزم در حالی که چه بسا در این تأخیر مصلحت است که تو می دانی و من از آن بی خبرم {Hو ان ابطاعنی عتبتک بجهلی و لعل الذی ابطأعنی هو خیر لی لعلمک بعاقبه الامور
۸) نکته مهم دیگر این که، استجابت دعا، معنای بسیار عمیقی دارد ولی غالباً برداشتهای عموم با مفهوم شگرف آن ناسازگار است، ما همواره خیال می کنیم که اگر دقیقاً همان را که ما طلب می کنیم در همان زمان و با همان شرایطی که می خواهیم عمل شود دعایمان اجابت گردیده، در حالی که چه بسا همین پاسخ نیافتن ما اجابت از سوی خدا باشد، یعنی خداوند منان با طول دادن اجابت، ما را بیشتر به حالت انابه و تضرع در درگاهش نگه می دارد و این لطف بزرگی است که به این وسیله ارتباط عبد با معبود حفظ می گردد و در پی آن الطاف بی شمار دیگری نصیبش می شود. چنانچه در روایت است که خداوند از بس صدای مناجات بنده مؤمن را دوست دارد، در انجام خواسته اش تأخیر می نماید تا او بیشتر در درگاه خدا استغاثه کند و با او رابطه داشته باشد.
۹) نیز اگر به دلایلی خواسته انسان به هیچ وجه در این دنیا اجابت نشود، خداوند به جای آن در قیامت نعمتهای بسیار افزون تری عطا می کند، بطوری که دیگران آرزو می کنند ایکاش خواسته هایشان در دنیا اجابت نشده بود و هم اکنون از آن مواهب بیشمار بهره مند می شدند.