فصل اول: بیوگرافی حضرت زینب(س)
طهارت اصل و شرافت خانوادگی از مسائلی است که در اسلام بدان عنایت بسیاری شده است. در گزینش افراد برای تصدی امور مسلمین، در انتخاب فرد برای شریک زندگی، در درخواست حوائج مهم و اساسی از افراد و غیره به ما توصیه شده است، به سوی کسانی روی آوریم که دارای شرافت و نجابت و برخوردار از اصالت خانوادگی هستند و بر همین مبنای فکری است که ما از اصالت و ریشه و تبار حضرت زینب (س) آغاز می نمایم و در ادامه به شرح و توضیح آن می پردازیم. ۱۱-۱. اصل و نسب حضرت زینب(س)جدش محمد مصطفی(ص) ختم انبیاء و آخرین حلقه از سلسله نبوت و مهلم به وحی و آورنده بهترین دین وکتاب و دارای مقام “إنّک لعلی خلق عظیم۲” و مورد تأیید پروردگار در جنبه رحمت آوری و مایه مهر و عنایت برای جهانیان است.پدر بزرگوار حضرت زینب(س) امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) پسرعمو و وصی پیامبر(ص) است او که نخستین مرد مسلمان بود و از آغاز تا پایان عمر، شب و روز در راه اسلام تلاش و فداکاری کرد که پس از پیامبر(ص) دومین انسان فوق العاده در جهان بشریت می باشد۳. و آیات متعددی از قرآن در شأن امام علی(ع) گواه عظمت او می باشد که عبارتند از:آیه اطعام۴ ، آیه زکوه۵ ، آیه ولایت۶ ، آیه تطهیر۷ ، آیه مباهله۸ و…مادرش فاطمه زهرا(س) مصداق خیر کثیر در قرآن عظیم است. مورخان نوشته اند که فاطمه(س) عزیز ترین دختران پیامبر (ص) و از لحاظ خلقت شبیه ترین آنها به رسول خدا(ص) و از لحاظ یادگاری او مهمترین یادگار ختم انبیاء بود حضرت فاطمه (س) در ههم فضایل پیشرو بود۹. او در عبادت و سلوک آنچنان بودکه پاهای مبارکش متورم می گشت و از شب تا به صبح به رکوع و سجود می پرداخت۱۰.۲-۱. ولادت حضرت زینب (س)در مورد روز، ماه و سال ولادت حضرت زنیب(س) اختلاف است۱۱. برخی ولادت او در سال پنجم هجرت نوشته اند که مورد استناد برخی از مورخان است وبرخی دیگر سال ششم هجرت ذکر کرده اند که در این رابطه اسناد بیش و کمی وجود دارد. ولی رأی دقیق سال پنجم هجری است و علامه مجلسی و جمعی از صاحب نظران این رأی را پسندیده اند که در هر صورت حضرت زینب (س) دو سال پس از ولادت امام حسین (ع) به دنیا آمدند۱۲.در مورد روز، ماه، ولادت نیز تفاوتهایی وجود دارد که مورخان بزرگ شیعه پنجم جمادی الاول را مورد قبول قرار داده و با دلایلی از آن دفاع کرده اند۱۳.در نحوه نامگذاری حضرت زینب (س) آمده است که در هنگام تولدش پیامبر(ص) در سفر بود فاطمه زهرا(س) به امیر المؤمنین(ع) پیشنهاد کرد نام او را تعیین کند امام علی(ع) فرمود: من هرگز بر حبیبم رسول خدا(ص) سبقت نمی گیرم، پیامبر (ص) از سفر بازآمد و از تولد نوزاد اهل بیت(س) آگاه گردید و فرمود: فرزندان فاطمه (س) فرزندان من هستند ولی نام آنان را خداوند تعیین می کند. در همین حال جبرئیل فرود آمد سلام و تهنیت خدا را به پیامبر (ص) و خاندان وی ابلاغ نمود و عرض کرد، خداوند به تو (پیامبر(ص)) سلام می رساند و می فرماید نام این دختر را زینب بگذار. چرا که این نام را در لوح محفوظ نوشته ایم آنگاه رسول خدا(ص) زینب را گرفت و بوسید و فرمود: “توصیه می کنم که همه این دختر را احترام کنند که او مانند خدیجه کبری است۱۴.در رابطه با معنای “زینب” نوشته اند: “زینب” یا گرفته شده از “زَنِبَ” است از باب فَرِحَ یعنی فربه و یا به معنی درخت خوش بوی نیکو منظر۱۵. که در این دو معنی مناسبات عرفانیه رعایت شده است در معنای فربهی اشاره به اجتماع کمالات در او می باشد زیرا که کمال انسان به اخلاق او است و چون عقیله بنی هاشم (حضرت زینب(س)) دارای مجموعه صفات کمالیه بود مخصوص به این اسم شریف گردیده است. همچینن آورده اند که زینب به معنای درخت نیکو منظر بدان جهت گفته شده که در کنایات و استعارات عرب هر شخص بزرگ بلکه هر چیز نفیس را به شجر تعبیر می کنند چنان که فرموده اند: “أنا وعلیٌ من شجره واحد۱۶.”برخی دیگر گفته اند که “زینب” از “زین وأب” بوده است یعنی زینت پدر که به اعتبار همین معنی بعضی تعبیر از آن مخدره نموده به “زین ابیها” در مقابل “ام ابیها”.برخی در مورد اسرار نام زینب گفته اند: “زاء” اشاره است به مادرش زهرا که از کمالات او ارث بوده است. “یاء” کنایه است از پدر بزرگوارش علی(ع) و حکمت تقدیم مادر بر پدر همانا علاقه سنخیت و وحدت در انوثیت است. “نون” کنایه است از دو برادرش حسنین (ع) چون قدر جامع بین آن دو بزرگوار نهایت المقامات است که مقام وصول باشد. “باء” کنایه از جد بزرگوارش “النبی الامی العربی” می باشد۱۷.در رابطه با القاب حضرت زینب(س) چند بعدی بودن حیات زینب (س) و پردامنه بودن صفات عظیم او سبب شده اند که برای او القابی متعدد پدید آید و هر فرد و گروهی از را صفتی خاص موسوم نماید که البته توان شمارش همه آنها خارج از این بحث می باشد ولی بر اساس آنچه در برخی از کتب و سیر نوشته شده اند مواردی را بیان می کند که عبارتند از:۱- عالمه غیر معلّمه: دانای بدون معلم۲- فهمه غیر مفهمه: فهمیده بدون تفهیم کننده۳- کعبه الرزایا: کعبه مصائب بزرگ۴- نائبه الزهرا(س) : جانشین فاطمه زهرا(س)۵- نائبه الحسین(ع): جانشین امام حسین(ع)۶- ملکه النساء: زن قدرتمند در میان زنان۷- عقله النساء: بانوی خردمند در دنیای زنان۸- عدیله الخامس من اهل الکساء: همطراز پنجم اهل کساء (امام حسین(ع))۹- شریکه الشهدا: شریک و مشارک شهیدان۱۰- کفیله السجاد: کفیل امام سجاد(ع)۱۱- ناموس رواق العظمه: ناموس آستانه کبریا و عظمت۱۲- سیده العقائل: بانوی بانوان۱۳- سرّ ابیها: راز وجود و هستی پدر۱۴- سلاله الولایه: چکیده و عصاره مقام ولایت۱۵- ولیده الفصاحه: زاده بلاغت و فصاحت۱۶- شقیقه الحسن: خواهر عزیز حسن(ع)۱۷- عقیله خدر رساله: بانوی حریم رسالت۱۸- رضیعه الولایه: پرورش یافته دامان ولایت۱۹- البلیغه: زنی دارای بلاغت در سخن۲۰- الفصیحه: زنی فصیحه و با فصاحت۲۱- الکامله: زنی کامله و دارای کمال۲۲- عابده آل علی: عابده خاندان علی(ع)۲۳- الصدیقه الصغری: صدیقه صغری(فاطمه زهرا کوچک)۲۴- الموثقه: زنی مورد وثوق و اعتماد۲۵- عقیله الطالبین: عقیله بانوی خاندان ابوطالب۲۶- الفاضله: زنی با فضل و دارای فضیلت۲۷- عقیله الوحی: عقیله خاندان وحی۲۸- شمه قلاده الجلاله: در درخشان شکوه و جلال۲۹- نجمه سماء النباله: ستاره آسمان نجابت و شرف۳۰- المعصومه الصغری: عصمت صغری۳۱- قرینه النوائب: همدم دردها و مصیبت ها۳۲- محبوبه المصطفی: مورد محبت رسول خدا(ص)۳۳- قره عین المرتضی: نور چشم علی مرتضی۳۴- صابرظ محتسبه: بردبار هوشیار۳۵- عقیله النبوه: بانوی سراب نبوت۳۶- ربه خدر القدس: نگهبان حریم قدس۳۷- قبله البرایا: قبله ابرار و نیکان۳۸- رضیعه الوحی: شیرنوش پستان وحی۳۹- باب حطه الخطایا: آستانه پناه گنهکاران۴۰- حفره علی(ع) و فاطمه(س): پاره وجود و هستی علی(ع) و فاطمه(س)۴۱- ربیه الفضل: پرورش یافته خاندان فضیلت۴۲- بطله کربلاء: قهرمان کربلا۴۳- عظیمه لواها: رایت دار بزرگ۴۴- عقیله القریش: عقیله قریش۴۵- الباکیه: زن گریان و اشک ریز۴۶- سلیله الزهراء: چکیده و عصاره فاطمه زهرا(س)۴۷- امین الله: امین خداوند۴۸- آیه من آیات الله: آیه ای از آیات خدا۴۹- مطلومه وحیده: مظلومه تنها۵۰- عارفه: زنی عارف و شناساگر ۱۸۳-۱. رحلت حضرت زینب(س)حضرت زینب(س) پس از شهادت امام حسین(ع) عمری طولانی نکرد. برخی آن را ۵/۱ سال پس از واقعه کربلا، گروهی ۵/۲ سال، و عده ای حدود ۴ سال و بیش تر ذکر کرده اند. اما بیش ترین و معتبرترین اسناد که در عین حال بیشتر قابل قبول است این است که حضرت زینب(س) همان ۵/۱ سال پس از شهادت امام حسین(ع) رحلت فرموده است۱۹. در تاریخ روز و سال وفات حضرت زینب(س) اختلاف اقول بسیار است. ولی از تتبع در روایات و مدارک می توان گفت که حضرت زینب (س) در نیمه رجب سال ۶۲ هـ.ق در ۵۶ سالگی رحلت نموده اند۲۰.راجع به محل دفن حضرت زینب(س) سه نظر وجود دارد که عبارتند از:أ. مدینه منوره کنار قبور خاندان اهل بیت عصمت و طهارت یعنی بقیع.ب. قاهره مصر.ت. مقام معروف و مشهور در قریه “راویه” واقع در منطقه غوطه دمشق.قول اول: (مدینه منوره) ظاهراً هیچ مدرکی به جز حدس و تخصین ندارد و مبتنی بر این نظریه احتمالی است که چون حضرت زینب (س) پس از حادثه کربلا به مدینه مراجعت کرده است. چنانچه رویداد تازه ای پیش نیامده باشد، بطور طبیعی در مدینه از دنیا رحلت نموده است. و نیز بطور طبیعی در بقیع آرامگاه خاندان پیامبر(ص) دفن شده است. در مورد قول دوم (قاهره مصر) نیز مدرک درستی در دست نیست. با تضعیف اقوال اول و دوم اعتبار قول سوم ثابت می شود که مرقد حضرت زینب(س) را در قریه راویه از منطقه غوطه شام، وقاع در هفت کیلومتری جنوب شرقی دمشق، می داند. آنچه از تاریخ بدست می آید، قدمت بسیار بنای مزار حضرت زینب(س) است که درقرن دوم نیز موجود بوده است زیرا بانوی بزرگوار، سیده نفیسه، همسر اسحاق مؤتمن فرزند امام جعفر صادق(ع) به زیارت این مرقد مطهر آمده است۲۱.پی نوشتها:۱- قائمی، علی؛ زندگانی حضرت زینب(س)، ص ۱۷۲- قلم/ ۴۳- محمد اشتهاردی، محمد؛ حضرت زینب(س) فروغ تابان کوثر، ص ۱۵۴- انسان/ ۸۵- مائده/ ۵۵۶- نساء/ ۵۹۷- احزاب/ ۳۳۸- آل عمران/ ۶۱۹- بابازاده، علی اکبر؛ سیمای زینب کبری(س) اسوه صبر و پایداری، ص ۳۱۱۰- مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص ۸۱۱۱- محمدی اشتهاردی، محمد، همان، ص ۱۷۱۲- مستدرک سفینه البحار، ج۴، ص ۳۰۲ (به نقل از همان)۱۳- قائمی، علی؛ همان، ص ۲۴۱۴- ریاحین الشریعه، ج۳، ص ۳۸۱۵- ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص ۴۵۳۱۶- فرازی از دعای ندبه۱۷- جزایری، نورالدین، فضائل الزینبیه، ص ۵۵ و ۵۶ر.ک.رحمانی همدانی،احمد؛فاطمهالزهرا(س)ریال وجزائری،نورالدین،خصائص الزینبیه،و شرف الدین،انوارالقدسیه وعقیله الوحی،غروی اصفهانی،دیوان کمپانی۱۹- عمر رضا کحاله، اعدام السناء، ص ۵۰۱۲۰- محمدی اشتهاردی، محمد؛ حضرت زینب(س)، فروغ تابان کوثر، ص ۲۸۳ و ۲۸۴۲۱- عزیزی، عباس؛ ۲۰۰ داستان از فضایل و کرامات و مصایب حضرت زینب (س)، ص ۱۶۹ و ۱۷۰
بازدیدها: ۰
هیچ نظری وجود ندارد