جمع ناصبی، یعنی کسانی که با ائمه، با علی (ع) یا با شیعیان آن حضرت و پیروان اهل بیت، دشمنی دارند. نصب به معنای دشمنی است. ناصب کسی است که به دشمنی اهلبیت یا پیروانشان تظاهر می‌کند. نواصب گروهی‌اند که آیین آنان بغض علی (ع) است.

در روایات، مخالفان اهلبیت و ناصبیان کافر به شمار آمده‌اند و نیز محبت علی (ع) نشانه ایمان و دشمنی با او کفر و نفاق معرفی شده است. به همین لحاظ، از رذالت‌های باورنکردنی است که کسانی نسبت به خاندان پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) دشمنی و کینه داشته باشند. از این رو در بعضی احادیث سعی شده که ناصبیان به دشمنان شیعه تفسیر شوند، نه دشمنان پیامبر (ص)و عترت او.

از امام صادق روایت است: «لَیْسَ النَّاصِبُ مَن نَصَبَ لَنا أهلَ البَیتِ، لأنَّکَ لا تَجِدُ رَجُلاً یَقُولُ: أنا أبغِضُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ، وَلَکِنَّ النَّاصِبَ مَن نَصَبَ لَکُم وَ هُوَ یَعلَم أَنَّکُم تَتَوَلُّونَا وَ تَتَبرَّؤُنَ مِن عَدُوِّنَا وَإِنَّکُم مِن شِیعَتِنَا» ناصبی کسی نیست که دشمن ما خاندان پیامبر باشد، چرا که کسی را نمی‌یابی که بگوید من محمّد و آل محمّد را دشمن می‌دارم، بلکه ناصبی کسی است که دشمن شما باشد، چون می‌داند که شما همبستگی و ولایت ما را دارید و از دشمن ما بیزاری می‌جویید و از شیعیان مایید.

در عین حال، واقعیت این است که هم کسانی بغض اهلبیت را داشته‌اند، هم دشمن پیروان آنان بوده‌اند و اکنون نیز کسانی یافت می‌شوند که یا به دلیل جهل و بی‌خبری، یا در اثر تبلیغات سوء و مغرضانه یا جوسازی‌های دشمنان اسلام و مسلمین، به گروهی که شیعه و پیرو اهلبیت‌اند، کینه و عداوت داشته باشند. روایات فراوانی که دشمنی و عداوت با امیرالمؤمنین و ائمه و اهلبیت را کفر و نفاق دانسته و اعمالشان را تباه شمرده، گویای این نکته است.

امیرالمؤمنین در حدیثی طولانی می‌فرماید: «أَشَدُّ العَمَىٰ مَن عَمِیَ عَن فَضلِنَا وَ نَاصَبَنَا العَداوَهَ بِلا ذَنبٍ سَبَقَ اللهُ إِلَیْهِ مِثا… وَاللهِ لا یُحِبُّنِی إِلا مُؤمِنٌ وَلا یُبغِضُنِی الا منافق» بدترین کوری آن است که کسی از درک فضیلت ماکور باشد و بی آنکه از ما سابقۀ گناهی سراغ داشته باشد، با ما دشمن باشد. به خدا سوگند جز مؤمن کسی مرا دوست نمی‌دارد و جز منافق با من دشمنی نمی‌کند.

ناصبیان گناه شیعه را همین می‌دانند که پیرو آیین و مرام اهلبیت‌اند به قول ابن حماد در شعر خویش:

و ما ذنبنا عِند النواصبِ وَیلَهُم
سوى أننا قومُ بما دِنتُمُ دِنَا

از سخنان پیامبر به علی (ع) آن است که فرمود: «إِنَّ الشَّقِئَ کُلِّ الشَّقِیِّ مَن عَادَاکَ وَ نَصَبَ لَکَ وَ أبْغَضَکَ» شقی‌ترین فرد، کسی است که با تو دشمنی کند و بغض و کینه تو را در دل داشته باشد.

احادیثی از این دست فراوان است و بدفرجامی و تیره‌دلی و بدسرشتی کسانی را نشان می‌دهد که نسبت به این انوار پاک دشمنی دارند. همچنانکه در احادیث آمده، عده‌ای هم با پیروان اهلبیت دشمن‌اند، چرا که آنان نسبت به تولی و تبری پایبندند و از مخالفان ائمه بیزار و این در نظر آن کوردلان کم گناهی نیست.

هر کس که بغض شیر خدا در درون اوست.
آن سگ پلید نفس‌تر از ابن ملجم است.

خوارج نهروان و اباضیه از جمله ناصبیان بودند که به امیرالمؤمنین دشنام می‌گفتند. فرهنگ ناسزاگویی به امیرمؤمنان و دشمن ساختن مردم با آن حضرت از سوی معاویه و مروان و مغیره … ترویج می شد. علامه امینی در جا به جای الغدیر از کسانی همچون عبدالله بن علقمه، پدر و مادر سید ،حمیری، علی بن جهم، عبدالله بن معتز، سندی بن ،شاهک، اسد بن وداعه، خالد قسری، حریز بن عثمان، مغیره بن شعبه، سعید بن مسیب، مروان حکم، محمد بن زیاد، عبدالله بن شقیق عقیلی و … یاد می‌کند که نسبت به امیرمؤمنان و شیعیان او و آل ابیطالب، دشمنی و عداوت و ناسزاگویی و هتاکی داشتند. امروز نیز در سطح جهان، برخی نواصب وهابی علیه اهلبیت و شیعه تلاش می‌کنند و دشمنی پایان‌ناپذیر با پیروان عترت دارند و در مناظرات آنان در شبکه‌های اینترنتی، خصومت و عناد و عداوتشان آشکار است.