پاسخ اسلام به دشمنان و ایستادگی و استقامت در برابر ظلم

آیه ۷۵ سوره نساء مسلمانان را دعوت به جهاد براى حمایت از مظلومان و مبارزه با ظالمان مى کند، و مى گوید:
(وَ مالَکُمْ لاتُقاتِلُونَ فى سَبیلِ اللهِ وَالْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَالنِّساءِ وَالْوِلْدانِ الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنا اَخْرِجْنا مِنْ هِذِه الْقَرْیَهِ الظّالِمِ اَهْلُها وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ وَلیّاً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ نَصیراً):
«چرا در راه خدا، و (براى رهایى) مردان و زنان و کودکانى که (به دست ستمگران) تضعیف شده اند، پیکار نمى کنید؟! همان افراد (ستمدیده اى) که مى گویند: “پروردگارا! ما را از این شهر (مکّه)، که اهلش ستمگراند، بیرون ببر (و رهایى ببخش); و از سوى خود، براى ما سرپرستى قرار ده; و از جانب خود، یار و یاورى براى ما مقرر فرما”».

در این آیه در مرحله نخست مسلمانان را دعوت به جهاد در راه خدا مى کند، و در مرحله بعد سخن از مستضعفان و مظلومانى به میان مى آورد که دشمن سنگدل آنها را آن چنان تحت فشار قرار داده که راضى به ترک خانه و کاشانه خود شده اند، و به نظر مى رسد که این دو در واقع به یک معنا باز مى گردد; چرا که یارى این گونه مظلومان مصداق روشن جهاد فى سبیل الله است.

فراموش نکنیم که مستضعف با ضعیف فرق واضحى دارد; به تعبیر دیگر ضعیف به شخص ناتوان گفته مى شود، ولى مستضعف کسى است که بر اثر ظلم ستمگران تضعیف شده است، خواه این تضعیف فکرى و فرهنگى و یا تضعیف اجتماعى و اقتصادى و سیاسى باشد. (دقّت کنید)

روشن است که این نوع جهاد نیز جهاد دفاعى محسوب مى شود. (دفاع از مظلومان و مستضعفان در برابر ظالمان). اهداف سه گانه فوق، عمده ترین اهداف جهاد اسلامى هستند اگر چه مى توان آنها را به دو بخش (جهاد ابتدایى و جهاد دفاعى) تقسیم کرد، ولى روح همه آنها دفاعى است به همین دلیل در تاریخ اسلامى موردى را نمى یابیم که کافران آمادگى زندگى مسالمت آمیز با مسلمین داشته باشند و اسلام دست رد به سینه آنها زده باشد.

امروز نیز حکومت اسلامى سر جنگ با کسى ندارد، و تا جنگ بر او تحمیل نشود با کسى بر پیکار برنمى خیزد، ولى دفاع از مظلومان را جزء وظایف اصلى خویش مى شمرد، و فتنه گرى و ایجاد رعب و وحشت و تضییق و فشار و سلب آزادى از سوى دشمن را نوعى اعلام تلقى مى کند و خود را موظّف به دفاع از مستضعفان مى داند.

مجدداً تکرار مى کنیم که مفهوم دفاع این نیست که انسان بنشیند تا بر او هجوم برند; بلکه باید در مقابل تحرّکات دشمن حساسیّت به خرج دهد; و آمادگى رزمى را به خصوص در شرایط حسّاس حفظ کند، و قبل از غافلگیر شدن توسط نیروى خصم، ضربه را به دشمن توطئه گر وارد سازد.