سکوت به هنگام تلاوت قرآن
معجزه ی کلام و صوتآن مهربان آفریدگاری که برای هدایت و فلاح بندگان خویش، قرآن را از منشاء عزت و حکمت، بر پیامبر عزیز اسلام نازل فرمود، در حرف حرف هر کلمه ای از آیات آن، دنیائی از برکات و اعجاز را قرار داد. برکات و الطاف پایان ناپذیری که هم نصیب تلاوت کننده و هم گوش فرار دهنده ی آن می گردد.و در ترکیب زیبا و آهنگ بدیع و دلنشین آن، حکمت بی سابقه ای را قرار داد که هر وجود پاکی را دگرگون می سازد.و چون این کتاب وحی را برای هدایت همگان تدوین نمود، در لابلای آیات نورانی آن، به بسیاری از برکات و معجزات آن، صریحا اشاره فرمود تا هر بیدار دل و سعادتمندی که بخواهد، از آن بهره مند شود. لذا فرمود :« چون قرآن قرائت شود، همه گوش بدان فرا دهید و سکوت کنید. باشد که مورد لطف و رحمت حق قرار گیرید. »(1)
رهنمودهای برگزیدگان خدا
باز هم چون همیشه، در کتب معتبر احادیث، به جستجو می پردازیم، تا از رهنمودهای آسمانی اولیاء برگزیده خدا و حاملان حقیقی قرآن، بهره مند گردیم :حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:« تلاوت کننده و گوش فرا دهنده ی به قرآن، در پاداش مساوی هستند. »(2)با ذکر حدیثی دیگر از پیامبر بزرگوارمان، اجر و ثواب عظیم شنونده ی قرآن را درمی یابیم :« سوگند به خدائی که جان محمد درید قدرت اوست، شنونده ی قرآن که به آن معتقد باشد، اجرش از انفاق یک کوه طلا در راه خدا، بیشتر است »(3)ششمین امام معصوم حضرت صادق علیه السلام فرمود :« هر کس حرفی از کتاب خدا را بدون خواندن بشنود، خدا برای او حسنه ای می نویسد، و از او سیئه ای محو می کند، و درجه ای بر درجات او می افزاید. »(4)و آن حضرت در حدیث دیگری چنین فرمود:« سکوت به هنگام تلاوت قرآن، چه در نماز و چه در غیر نماز، واجب است. و هر گاه در حضور تو قرآن خوانده می شود، بر تو واجب است که سکوت کامل را رعایت کنی و گوش فرا دهی. »(5)
مفهوم سکوت و توجه ما
پس ما شیفتگان قرآن و پیروان ائمه معصومین (ع)، هنگامی که دیگران آیات الهی را تلاوت می نمایند، با سکوت عمیق و توجه دقیق خود :۱- احترام قلبی خویش را نسبت به کلام الهی ابراز می داریم،۲- در مقابل این بارقه ی رحمت، سر تعظیم و تواضع فرود می آوریم،۳- برای شنیدن این خبر بزرگ آسمانی، اعلام آمادگی می نمائیم،۴- با توجه کامل به معانی آن، زمینه تدبر و تفکر را در خودمان ایجاد می نمائیم،۵- با سکوت و تمرکز فکر، جان خود را در معرض تابش این آفتاب حیاتبخش قرار می دهیم،۶- قلب و روح خسته و پریشانمان را شاداب و پرتحرک می نمائیم،۷- و از برکات و الطاف دیگری بهره مند می شویم که از بازگو نمودن آنها عاجز و ناتوانیم …
اثبات اثرات فیزیولوژیکی(۶) قرآن
در سالهای اخیر، در یکی از کشورهای پیشرفته، عده ای از دانشمندان و محققان، با استفاده از وسائل دقیق کامپیوتری، موفق شده اند که اثرات فیزیولوژیکی صوت قرآن را در بدن انسان بررسی نمایند که بسیار حائز اهمیت است.« این دانشمندان چند فرد خارجی غیر مسلمان را که با زبان عربی کاملا بیگانه بودند، با استفاده از ابزار اندازه گیری دقیق علمی، و کنترل جریان خون، تعداد ضربان قلب، واکنش عروق، میزان حرارت پوست و … در معرض شنیدن قرائت متن عربی ( غیر قرآنی ) و متن عربی قرآن، قرار دارند.( آزمایش شدگان در هیچ زمان قادر به تشخیص موضوعات دریافت شده نبودند )نتایج بدست آمده حاکی از آن بود که متون قرآنی، در کاهش استرس (تشویش و اضطراب ) انسان، اثرات مشخص و قطعی دارد که از لحاظ کمی و کیفی، اندازه گیری و ثبت است.و بعد نتیجه گیری نمودند که:صوت قرآن از طریق کاهش استرس، یک اثر تحریکی روی واکنش های ایمنی بدن، به عنوان عامل شفا دهنده، یا ممانعت کننده از بروز انواع بیماریها، از جمله بیماریهای عفونی، سرطان و غیره می گذارد. »(7)بطور یقین، در آینده های دور، همزمان با پیشرفت حیرت انگیز علوم و فنون، باز هم دریچه های تازه ای از شناخت حکمت و اعجاز قرآن، بر روی بشریت گشوده خواهد شد، و سرانجام دنیای علم و تحقیق و تکنیک، در مقابل این پیک الهی و عصاره ی جهان هستی، سر تعظیم فرود خواهد آورد. انشاءالله.
پی نوشت‌ :

۱- سوره ی اعراف – آیه ۲۰۴ .۲- مستدرک الوسائل ج ۱- به نقل از قرآن در احادیث اسلامی .۳- وسائل – ج ۲ – به نقل از قرآن در احادیث اسلامی .۴- عده الداعی – به نقل از الحیاه ج ۲ .۵- مجمع البیان ج ۱ – به نقل از قرآن در احادیث اسلامی .۶- مربوط به فیزیولوژی، علمی که درباره ی طرز کار اعضاء و دستگاههای جانداران و ارتباط آنها با یکدیگر بحث می کند.۷- مقاله تحقیقی یکی از دانشجویان رشته پرستاری بهداشت – دانشگاه تربیت مدرس.
منبع:کتاب آداب تلاوت قرآن