حروف مقطعه
🔸 سلام بفرمایید.
🔹 حاج آقا «حروف مقطعه» قرآن چند تاست؟
🔸 بیست و نُه سوره قرآن کریم با حروف مقطعه آغاز می‌شود که دو حروف آن در ابتدای سوره‌های مدنى و بیست و هفت حروف آن در ابتدای سوره‌های مکّى است.
🔹 حروف مقطعه چه حروفی هستند؟
🔸 حروف مقطعه قرآن عبارتند از: الم (۶ بار تکرار شده)، حم (۶ بار)، الر (۵ بار)، طسم (۲ بار)، المر، المص، حم عسق، طس، کهیعص، یس، ص، طه، ق، ن.
🔹 حروف مقطعه چه معنا و مفهومی دارند؟
🔸 آیات قرآن کریم، بدون شک دارای نظم و اسلوب کلام بوده و مانند سایر کلمات، قابل فهم و دارای ظهورند، ولى با این‌که انسان با فهم خود، مقاصد و معانى آیات را درک و استفاده مى‌کند، حروف مقطعه را موافق اسلوب معمول کلام نیافته، معناى روشنى از آنها ادراک نمى‌کند و امثال این حروف برای ما مجهولند و از این‌جا نتیجه مى‌گیریم که حروف مقطعه، مانند آیات دیگر نیست که به منظور تفهیم معانى با همان روش عادى کلام عرب نازل شده باشند.
🔹 یعنی حروف مقطعه لغو و بیهوده‌اند؟
🔸 کلام خدا از لغو بودن مبرا و منزه است، چنانکه در سوره الطارق آیات ۱۳ و ۱۴ مى‌فرماید: «لَقَوْلٌ فَصْلٌ وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ» یعنی بى تردید که این قرآن، سخنى جدا کننده (میان حق و باطل) است و هرگز شوخى نیست.
🔹 اگر لغو و بیهوده نیست، پس چیست؟
🔸 شروع بعضى سوره‌هاى قرآن با حروف مقطعه، مسلماً وجهى دارد و به منظور خاصى ذکر شده است، لکن وجوهى که درباره آنها از اصحاب، تابعین و مفسّرین به ما رسیده است، نفس حق‌جو را قانع نمى‌کند.
🔹 تا کنون چیزی از رمز و راز حروف مقطعه آشکار شده است؟
🔸 آنچه تا کنون بر ما روشن شده، این است که حروف مقطعه با محصل مضامین و معانى سوره و غرض و هدفى که در سوره تعقیب شده، ارتباط مخصوصى دارند؛ مثلًا ما در سوره‌هایى که با «الم» آغاز شده، ارتباط خاصى مى‌یابیم، با این‌که بعضى از آنها مکى و بعضى مدنى هستند و در میان سوره‌هایى که با حرف «الر» یا با «حم» و «طس» آغاز شده، ارتباط و سنخیّتى دیده مى‌شود که در غیر آنها نیست و باز در سوره اعراف که با «المص» آغاز شده، همان غرض و مناسبت معنوى را که در دو سوره «الم» و سوره «ص» دیده مى‌شود ادراک مى‌کنیم. و از مجموع اینها اجمالًا مى‌فهمیم که حروف مقطعه، یک نحو ارتباط و سنخیّتى با معانى و مقاصد سوره‌ها دارند، اما چگونگى و کیفیت این ارتباط و تفصیل و توضیح آن هنوز خوب روشن نشده است.
🔹 ممنون حاج آقا
✍️ اکبر مظفری
📚 برداشتی از کتاب: بررسی‌های اسلامی، ج ۱، (فواتح سوره‌ها براى چیست؟)، تالیف: علامه سید محمدحسین طباطبایی (ره)
اشاره: الو سلام حاج آقا، گفت و شنودی در موضوعات مختلف است و حاج آقا روحانیت عالم و عاملی را نمایندگی می‌کند که از سرچشمه اسلام سیراب شده و عقل را با نقل و علم را با تقوا و فضیلت‌های اخلاقی درآمیخته و اقتضائات زمانه خود را می‌شناسد. او به همین دلیل نامیراست.