جمهوری عربی مصر، از لحاظ وسعت، موقعیت جغرافیایی، جمعیت و پیشرفت، مهم ترین کشور عربی است. مصر از نظر تاریخی، جزو کشورهای کهن است. حکومت فراعنه، به حدود ۶۰ قرن قبل از میلاد باز می گردد که بعد از آن دوره ایرانی-ها، یونانی ها و اعراب بر آن حکومت کرده اند. فرهنگ مصر، فرهنگی اسلامی و غنی است که از زمان های قدیم دانش-مندان و اندیش مندان بسیاری در معروف ترین دانش گاه مصر، دانش گاه الازهر فعالیت داشته اند. مصر تنها کشور عربی است که اقتصاد آن نسبت به دیگر کشورهای عربی و افریقایی، پیشرفت چشم گیری داشته است. بیش تر مردم مصر کشاورزند که در دره یا دلتای نیل که قابل کشاورزی است، زندگی می کنند. مهم ترین نقش تعیین کننده از نظر طبیعی و جغرافیایی در مصر، کانال سوئز است. موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی مصر سبب شده این کشور در خاورمیانه و قاره افریقا نقش مهمی ایفا کند. دین رسمی مصریان، اسلام و بیش تر مردم، پیروان آن هستند. در سال های بعد از قرن اول میلادی، بیش تر مصری ها به مذهب مسیح در آمدند. قبل از فتح مصر، توسط مسلمانان، مردم مصر مسیحی بودند. با ورود سربازان اسلام به مصر گروه بی شماری از مصریان اسلام را پذیرفتند و گروه کمی از آن ها در مذهب مسیح ماندند که آن ها را مسیحی قبطی می-نامند. با وجود این که مسیحیان اقلیتی از جمعیت مصر را تشکیل می دهند، ولیکن سوابق تاریخی نشان می دهد که مسلمانان با دیگر مذاهب، به ویژه قبطی ها، پیوند خوبی داشته اند و به حقوق هم احترام می گذاشتند. پایتخت مصر، قاهره است که با داشتن حدود چهارده میلیون جمعیت، بزرگ ترین شهر محسوب می شود. قاهره قدیم، مراکز اقتصادی، اماکن زیارتی چون زینبیه، مقام سیده زینب، رأس الحسین و سیده نفیسه، نوه امام حسن مجتبی (ع) و دانش گاه قدیمی الازهر را در خود جا داده و یکی از مناطق پرجمعیت است. حضور شیعیان در مصر، به اندازه حضور اسلام در آن قدمت دارد. در گذشته های دور، این کشور، صاحب یکی از تمدن-های باشکوه بود که قرن های بعد، بر اثر ستم فرعون ها آن تمدن نابود شد. بعد از فتح مصر توسط مسلمانان، این کشور مرکز فرهنگ و علوم اسلامی شد. اوج شکوفایی این مرحله، از زمان حکومت فاطمیان آغاز گشت. حکومتی شیعی که برای چند قرن عدالت و شکوفایی و پیشرفت را برای مصر به ارمغان آورد. یکی از هدیه های دولت فاطمی به مصر امروز، دانش گاهی بود که به عنوان بزرگ ترین دانش گاه جهان اسلام شناخته می شود. دانش گاه الازهر در زمان دولت فاطمی تأسیس شد و تاکنون به فعالیت خود ادامه داده است و هم اکنون بیش از ۱۳۰ هزار دانش جو دارد و در مدارس الازهر ده ها هزار دانش آموز تحصیل می کنند. جالب است بدانید نام این دانش گاه به مناسبت یادبود دختر رسول خدا، فاطمه زهرا(س) به ازهر یا الازهر نامیده شده است. درباره ویژگی های مصریان، می توان گفت آنان نزدیک ترین افراد، به اهل بیت(ع) و شیعه اند. شخصیتی به نام محمد حسنین هیکل، از روزنامه نگاران معروف و مشاور عبدالناصر می گفت: «شما شیعیان به خاطر محبتی که به اهل بیت(ع) دارید، اسم حسن و حسین را بر اولاد خود می گذارید، ما هم همین طور هستیم، اما ما هر دو اسم را یک جا برای بچه های-مان انتخاب می کنیم، حسنین.» جمله ای جالب، از امام علی (ع)، درباره اهل مصر، در نهج البلاغه در عهد نامه محمد بن ابوبکر هست که می فرماید: « تو را برای فرمان روایی، به جایی می فرستم که نزدیک ترین افراد به من هستند. آنان اهل مصرند.» شیعیان مصر حدود هفت صد تا یک میلیون نفرند. گروهی هم به نام اشراف وجود دارند و از شیعیان به شمار نمی آیند، اما به تشیع علاقه مند هستند. اینان گروه هایی کوچک اند که عقاید شیعی دارند. هر چند، به علت سازمان امنیت، فعالیت رسمی ندارند. بین آنان چند شخصیت مشهور وجود دارد که درباره اهل بیت و ائمه اطهار (ع) ده ها کتاب چاپ کرده اند، مثل دمرداش العقالی، جناب صالح وردانی یا دکتر راسم نفیس که نزدیک به بیست جلد کتاب، درباره تشیع و اهل بیت (ع) نوشته است. هم چنین، دکتر علی ابوالخیر درباره حضرت علی(ع) و پیامبر کتاب دارد. متأسفانه، حاکمیت فعلی مصر، اجازه هیچ نوع فعالیتی را به شیعیان نمی دهد. آنان حاضرند، به بهاییت که موجب دوری جوانان از اسلام می شود، اجازه فعالیت بدهند، اما به تشیع اجازه فعالیت نمی دهند. احمد راسم نفیس، متفکر مصری و استاد دانش گاه، درباره شیعیان مصر می گوید: «مردم مصر در اصل پیرو مذهب شیعه بودند و بعد به مذهب اهل تسنن گرویدند.» وی در گفت وگو با روزنامه مصری الناصریه گفت: «در مصر شیعیان زیادی قبل از فاطمیون وجود داشتند، اما نظام سیاسی با ورود فاطمیون به مصر شیعه شد». به گفته این اندیش مند مصری، شیعیان مصر قبل از فاطمیون مورد ستم قرار می گرفتند. زمانی که دولت شیعه فاطمیون بر سر کار آمد، اجازه داد که دو مذهب شیعی (اسماعیلیه و شیعه امامیه) و دو مذهب سنی (شافعی و مالکی) مطرح شوند. این متفکر مصری، مشکل شیعیان مصر را این گونه مطرح می کند: «نفوذ در شیعیان مصر مستلزم استفاده از ابزار مالی است و شیعیان مصر هیچ گونه کمک مالی از خارج دریافت نمی کنند و کسانی که تشیع را برگزیده اند، از استادان بزرگ دانش گاه ها، دانش مندان فاضل و پزشکان و مهندسین هستند.» وقوع انقلاب اسلامی ایران، منجر به فعال شدن گروه های آزادی خواه و عدالت طلب در مصر شد که زمینه فکری آن ها تفکر شیعه بود. گروه «اخوان‌المسلمین» یکی از آن ها بود که در کشور مصر تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران پدید آمد. گروه های اسلامی بار دیگر فعال شدند و خالد اسلامبولی، از افسران برجسته وابسته به یکی از این گروه ها، انورسادات رییس جمهور مصر و امضاکننده پیمان ننگین کمپ دیوید با رژیم صهیونیستی را ترور کرد. منبع: انتظار نوجوان > شهریور ۱۳۸۷ – شماره ۳۸