زیارت غدیریه از زیارتنامه‌های امام علی(ع) که از طرف امام هادی(ع) در روز غدیر صادر شده است. محور این زیارت، تولی و تبری و محتوای آن بیان فضایل امام علی(ع) است. زیارت غدیریه را در هر موقع از سال می‌توان خواند.
توضیح
زمان صدور
معتصم خلیفه عباسی، امام هادی(ع) را از مدینه به سامرا فرا خواند. در روز غدیر، امام به نجف رسید و امیرالمومنین(ع) را زیارت کرد[۱] که متن آن به زیارت غدیریه مشهور است.
سند زیارت
همه راویان این زیارت از بزرگان شیعه هستند و در وثاقت هیچ‌یک از آنان تردید نشده است. سند این زیارت چنین است: ابن مشهدی از ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمی از عماد الدین محمد بن ابوالقاسم طبری از ابو علی فرزند شیخ طوسی از پدرش از شیخ مفید از ابن قولویه قمی از شیخ کلینی از علی بن ابراهیم قمی از پدرش از ابو القاسم حسین بن روح نوبختی و عثمان بن سعید عمری از امام حسن عسکری(ع) از امام هادی(ع)[۲] محدث قمی به معتبر بودن سند این زیارت‌نامه اشاره و نوشته است :«کمتر حدیثی به قوت سند این زیارت‌نامه می‌رسد.»[۳]
زمان خواندن
در کتاب‌های دعا وزیارت زمان خواندن، برای روز عید غدیر ذکر شده است.[۴] اما شیخ عباس قمی درباره زمان خواندن این زیارت با استناد به کلام عثمان بن سعید می‌نویسد: «این زیارت را در هر روز از نزدیک ودور می‌شود خواند و این فایده جلیله‌ای است که البته راغبین در عبادت و شایقین زیارت حضرت شاه ولایت آن را غنیمت خواهند شمرد»[۵]
محور و محتوای زیارت
محور اصلی زیارت غدیریه، اصل تولی و تبری است که در فرهنگ شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد. محتوای اصلی این زیارت بیان فضایل امام علی(ع) است. مهمترین بخش‌های این فضیلت‌ها عبارت است از:
فضیلت‌های قرآنی :در این زیارت بیش از سی آیه آمده است که بیان فضایل امیرالمؤمنین(ع) است؛ نظیر آیه لیله المبیت،آیه تبلیغ، آیه ولایت و..
فضیلت‌های حدیثی : صدها قسمت از زیارت غدیریه به بیان فضایلی اختصاص یاقته که پشتوانه روایی در منابع حدیثی شیعه واهل سنت دارد. مانند امیرالمؤمنین، سید الوصیین، وارث علم النّبیین، ولی ربّ العالمین، امین‌الله فی ارضه، سفیر‌الله فی خلقه، الحجّه البالغه علی عباده، دین‌الله القویم، صراط مستقیم، نبأ عظیم، اوّل من آمن باللّه، سید المسلمین، یعسوب المؤمنین، امام المتقین، قائد الغرّ المحجّلین، امام المّتقین، اوّل من صدّق بما انزل الله علی نبیه و…[نیازمند منبع]
فضیلت‌های تاریخی : این زیارت، مطالبی از رشادت‌های تاریخی امام علی(ع)و فداکاری‌های آن حضرت در راه دین اسلام را بیان کرده است. از جمله: جنگ بدر، احزاب، اُحد، جنگ حُنین، صفّین، جمل، نهروان و..
در این زیارت همچنین به غصب فدک،بیزاری از دشمنان ولایت و برائت از قاتلان امام حسین(ع)و شهادت عمّار، شهادت حضرت علی(ع)و شهادت سیدالشّهدا اشاره دارد.
تک‌نگاری
تاکنون شرح‌هایی درباره زیارت غدیریه چاپ شده که مهمترین آنان عبارت است از:
بحرینی، محمدرضا، در پیشگاه امام پارسایان، قم، دلیل ما، ۱۳۷۸ش.
رهبر، محمدتقی، میثاق با غدیر، شرح زیارت امیرالمؤمنین(ع) در روز غدیر، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۰ش.
صفا خواه، محمدحسین و طالعی، عبدالحسین، پژوهشی پیرامون آیات قرآن در زیارت غدیریه، تهران، بهاره، ۱۳۸۰ش.
موسوی خرسان، سیدعبدالمطلب، شرح زیاره الغدیر، قم، باقیات، ۱۴۲۸ق.
