برچسب: تمام اعصار

راهی برای ارتباط با اروپا

چشم اندازی از روابط ایران و روسیه در عصر صفوی….نخستین روزنه کمپانی مسکوویشاه طهماسب را ملکه الیزابت در نامه ای که برای او نگاشته بود، صوفی بزرگ لقب داده بود. به نظر می رسد ملکه چشم اندازی از پیشینه حیات نیمه اسطوره ای خاندان صفویه را در پس نگاه خود

ادامه مطلب »

تکوین جهان و ثنویت

جهان در اواخر عهد باستان، در شرق و غرب (یعنی هم در قلمرو ایران و هم در سرزمین های یونانی) سخت با موضوع جهان دیگر درگیر بوده است. جهان دیگر به هر دو معنا در میان ایشان پیوسته حاضر بوده: هم در معنای انتظار جهانی آمدنی که گرچه گویا در

ادامه مطلب »

تصور ایرانیان باستان از انسان و خدا

تصور ایرانی از انسان متأثر از تأثیرات فرهنگ های مختلف است. در ضمن این تأثیرات، ایرانیان عقاید مختلفی را از تمدن های دیگر گرفته اند و جذب کرده اند. عقیده ی ساسانیان درباره ی انسان بی تردید نتیجه ی این تلفیق مجموعه عقاید محلی و تأثیرات فرهنگ های همجوار است.

ادامه مطلب »

اختلاف آراء دینی در ایران ساسانی

شاید لازم باشد در همین آغاز کار این نکته را روشن کنیم که مراتب اجتماعی در بحث حاضر مبتنی بر اختلافات طبقاتی به معنای معمول لفظ نیست. مسئله بر سر فقرا و اغنیا یا اشراف و عوام نیست. بعضی ادیان مایلند بعضی مؤمنان را در مرتبه ای بالاتر از دیگران

ادامه مطلب »

ابزارهای دین در ایران عصر ساسانی ( ۲ )

یک تمایز آشکار میان اوستا و زند هست؛ یکی متن مقدس است و دیگری ترکیبی از ترجمه و تفسیر آن متن. زند خود لفظی دوپهلوست و متوجه این دوپهلویی هم بوده اند. از این رو اصطلاح سومی را معمول کرده اند که بین دو معنای اصلی زند تمایز ایجاد کنند.

ادامه مطلب »

ابزارهای دین در ایران عصر ساسانی ( ۱ )

در آثار محققان جدید بسیار به این نظریه برمی خوریم که شاهان ساسانی مفهومی جدید از ایران به وجود آوردند و این مفهوم با مفهوم دیگری هم توأم بوده است؛ یعنی مسئله ی ارتباط میان حمایت شاهان از دین و یکپارچگی شاهنشاهی. بزرگ ترین حامی این نظریه گراردو نیولی است

ادامه مطلب »

ملاحظاتی درباره کتیبه های کردیر

به رغم پیشرفت های قابل ملاحظه ای که به واسطه ای مساعی بعضی محققان در فهم کتیبه ها به دست آمده، هنوز جزئیاتی در کتیبه های کردیر هست که محتاج شرح و توضیح است. در این جا کوشیده ایم بعضی نکات مبهم مانده ی کتیبه های او را روشن کنیم.(۱)کردیر

ادامه مطلب »

اجزای وجود آدمی در دین زرتشتی

به هنگام بحث درباره ی شواهد گاهان یا اوستای جدید باید به این نکته توجه داشت که فهرست های مختلفی که از قوا یا اجزای وجود آدمی در این آثار هست (و شمارشان هم کم نیست) تصویری کامل از موضوع در برابر چشم نمی آورند. از این فهرست ها در

ادامه مطلب »

اجزای وجود آدمی در متون پهلوی

در کتاب های پهلوی از سه نوع فهرست برای اجزای وجود آدمی می توان سخن گفت:۱)مباحثی درباره ی سرشت بشر که یا مانند مباحث کتاب اوستا موردی است یا نظام مند است.۲)فهرست هایی که معمولاً در نظمی سلسله مراتبی انتقال فعالیت انسان را از صورتی درونی به صورتی آشکار و

ادامه مطلب »

رسم عیاری

عیار در لغت عرب، ریشه و اصلی به معنی خود ندارد و در لغات عربی هم به معنی درستی برای این لغت نشده و گویند: عیار کسی است که بسیار بیاید و برود و صاحب ذکاوت نیز باشد و نیز گویند: کسی که بسیار گردش کند و چالاک باشد…در قرن

ادامه مطلب »