چرا محرم؟!پیش از اسلام عرب، جنگ در این ماه را حرام میدانست و ترک مخاصمه میکرد; لذا از آن زمان این ماه بدین اسم نامگذارى شد . (۱) و روز اول محرم را اول سال قمرى قرار دادند . (۲) در توضیح اینکه چرا ماههاى دیگر که جنگ در آنها حرام است، محرم نامیده نمیشود میتوان گفت: چون ترک جنگ از این ماه شروع میشد به آن محرم گفتند .این ماه در مکتب تشیع یادآور نهضتحضرت سید الشهدا و حماسهى جاودان کربلاست .این ماه، یادآور دلاورمردیهای یاران باوفاى اباعبدالله الحسین علیه السلام، فداکاریهای زینب کبرى علیها السلام، حضرت سجاد علیه السلام و همهی اسراى کاروان امام حسین علیه السلام است . این ماه، یادآور خطبهها و شعارهاى آگاهیبخش سالار شهیدان، نطق آتشین حضرت زینبعلیها السلام و خطابهى غراى زین العابدینعلیه السلام است .این ماه، یادآور استقامتحبیببن مظاهر و شهادت عون و جعفر است .آرى این ماه، ماه پیروزی حق بر باطل است .محرم از منظر ائمه علیهم السلاماز امام هشتم شیعیان چنین نقل شده است:«وقتى محرم فرامیرسید، پدرم خندان دیده نمیشد، حزن و اندوه تا پایان دههى اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود .» (۳)همچنین حضرت امام رضا علیه السلام دربارهى عاشورا میفرماید:«کسى که عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریهاش باشد، خداوند قیامت را روز شادمانى و سرور او قرار خواهد داد . (۴)شب اول ماه محرم۱ – نماز: این شب چند نماز دارد که یکی از آنها به شرح ذیل است:دو رکعت، که در هر رکعتبعد از حمد، یازده مرتبه سورهى اخلاص خوانده شود .در فضیلت این نماز چنین آمده است: «خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است . (۵)۲ – احیاى این شب . (۶)۳ – نیایش و دعا . (۷)روز اول محرماول محرم هر سال اولین روز سال قمری است . از امام محمد باقرعلیه السلام روایتشده است: آن که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت میکند، همانگونه که دعای زکریا علیه السلام را اجابت کرد . (۸)دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد:«اللهم انت الاله القدیم وهذه سنه جدیده فاسئلک فیها العصمه من الشیطان والقوه على هذه النفس الاماره بالسوء» (۹)بارالها! تو خداى قدیم و جاودانی و این سال، سال نو است، از تو میخواهم که مرا در این سال از شیطان حفظ کنى و بر نفس اماره (راهنمایى کننده) به بدى پیروز سازى .روز دوم محرمدر چنین روزى کاروان امام حسینعلیه السلام در سال ۶۱ ه ق وارد سرزمین کربلا شد و با ممانعت لشکر حر مجبور به توقف در آنجا گردید . (۱۰)روز سوم محرماز پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم نقل شده است:«هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند (۱۱) »در آن روز سپاه عمربن سعد وارد کربلا شد .روز چهارم محرمبینتیجه بودن مذاکره حضرت سید الشهداء علیه السلام با عمربن سعد براى وادار کردن لشکر وى به ترک جنگ و دعوت او و لشکرش جهت ملحق شدن به سپاه اسلام .روز هفتم محرمروزه گرفتن مستحب است .روز نهم محرمتاسوعاى حسینی، روز محاصرهی امام حسین و اصحابش در سرزمین کربلا توسط سپاه شمر . (۱۲)شب عاشورا۱ – چند نماز براى این شب در روایات آمده است که یکى از آنها چنین است:چهار رکعت نماز که در هر رکعتبعد از سورهی حمد، ۵۰ بار سورهى اخلاص خوانده میشود . پس از پایان نماز، ۷۰ بار «سبحان الله والحمدلله ولااله الاالله والله اکبر ولاحول ولاقوه الا بالله العلى العظیم» خوانده شود . (۱۳)۲ – احیاى این شب کنار قبر امام حسینعلیه السلام . (۱۴)۳ – دعا و نیایش . (۱۵)روز عاشورا۱ – عزادارى بر امام حسین علیه السلام و شهداى کربلا، در این مورد از امام رضاعلیه السلام نقل شده است:هر که کار و کوشش را در این روز، رها کند، خداوند خواستههایش را برآورد و هر که این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالى او قرار دهد . (۱۶)۲ – زیارت امام حسین علیه السلام (۱۷)۳ – روزه گرفتن در این روز کراهت دارد; ولی بهتر استبدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود . (۱۸)۴ – آب دادن به زائران امام حسینعلیه السلام (۱۹)۵ – خواندن سوره اخلاص هزار مرتبه (۲۰)۶ – خواندن زیارت عاشورا (۲۱)۷ – گفتن هزار بار «اللهم العن قتله الحسین» علیه السلام (۲۲) .روز دوازدهم محرمورود کاروان اسیران کربلا به کوفه و شهادت حضرت سجاد علیه السلام در سال ۹۴ ه قروز بیست و یکم محرم۱ – روز ازدواج حضرت على علیه السلام و حضرت زهرا علیها السلام در سال سوم قمرى۲ – روزهى این روز مطلوب است . (۲۳)——————————————پی نوشت ها :۱) مصباح کفعمی، ص ۵۰۹ .۲) فرهنگ عاشورا، ص ۴۰۵، جواد محدثى .۳) وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۹۴، حدیث ۸ .۴) همان، حدیث ۷ .۵) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۳، وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۹۴، حدیث ۱ مفاتیح الجنان، ص ۲۸۶ .۶) مصباح المتهجد، ص ۷۸۳ .۷) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۴ .۸) عروه الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۳ – وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۷، حدیث ۳ .۹) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۴ .۱۰) فرهنگ عاشورا، ص ۴۰۶ .۱۱) عروه الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۲ – وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۸ .۱۲) وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۹، حدیث ۱ .۱۳) همان، ص ۲۹۵، حدیث ۴ و ۵ .۱۴) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۰ .۱۵) همان، ص ۳۳۸ .۱۶) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۴۳، حدیث ۵ .۱۷) کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵ و ۶ .۱۸) وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸، حدیث ۷ .۱۹) کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵ .۲۰) وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۹، حدیث ۸ .۲۱) کامل الزیارات، ص ۱۷۴ .۲۲) مفاتیح الجنان، ص ۲۸۹ .۲۳) بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۵، حدیث ۱ .
