اشاره:

علی بن ابی‌طالب مشهور به امام علی(علیه السلام) و امیرالمؤمنین (۱۳ رجب سال ۲۳ قبل از هجرت – ۲۱ رمضان سال ۴۰ق)، امام اول همهٔ مذاهب شیعه، صحابی، راوی، کاتب وحی و چهارمین خلیفه از خلفای راشدین نزد اهل سنت است. وی پسرعمو و داماد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، همسر حضرت فاطمه(س)، پدر و جدِّ یازده امام شیعه است. پدر او ابوطالب و مادرش فاطمه بنت اسد بوده است. به گفته مورخان شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت، در کعبه زاده شد و نخستین مردی بود که به پیامبراسلام(صلی الله علیه و آله) ایمان آورد. از نظر شیعه، علی(علیه السلام) به فرمان خدا و تصریح پیامبر(صلی الله علیه و آله)، جانشین بلافصل رسول خدا(صلی الله علیه و آله) است.

۱٫ ابن عساکر و دیگران از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده اند که فرمود: «علیّ رایه الهدى»؛(۱) «على(علیه السلام)پرچم هدایت است.»

۲ . قندوزى حنفى نقل کرده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «إنّ علیاً مدینه هدى فمن دخلها نجى ومن تخلّف عنها هلک»؛(۲) «همانا على(علیه السلام) شهر هدایت است، پس هر کس داخل آن شهر شود هدایت یافته و هر کس از آن تخلف کند، هلاک شده است.»

۳ . حاکم نیشابورى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که فرمود: «من أراد أن یحیى حیاتى ویموت مماتى ویسکن جنّه الخلد الّتى وعدنى ربّى فلیتولّ علیّ بن أبی طالب، فإنّه لن یخرجکم من هدىً ولن یدخلکم ضلاله»؛(۳) «هر کس مى خواهد همانند من زندگى کند و همانند من بمیرد و ساکن بهشت خلد شود که پروردگار من وعده آن را داده است، پس باید به ولایت على بن ابى طالب ملتزم شود؛ زیرا او هرگز شما را از هدایت خارج نکرده و هرگز در گمراهى وارد نخواهد کرد.»

۴ . ابن عساکر نیز به سندش از حذیفه نقل کرده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) خطاب به على(علیه السلام) فرمود: «جعلتک عَلَماً فیما بینى وبین أمّتى فمن لم یتّبعک فقد کفر»؛(۴) «من تو را عَلَم هدایت بین خودم و بین امّتم قرار دادم، پس هر کس تو را پیروى نکند به طور حتم کافر است.»

۵ . ابن مغازلى شافعى به سندش از ابن عباس نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درباره على(علیه السلام) فرمود: «… وأنت العَلَم ما بینى وبین أمّتى من بعدی»؛(۵) «و تو نشانه هدایت بین من و بین امت من بعد از من هستى.»

۶ . احمد بن حنبل به سند خود از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که فرمود: «إن تؤمّروا علیّاً . ولا أراکم فاعلین . تجدوه هادیاً مهدیّاً یأخذ بکم الطریق المستقیم»؛(۶) «و اگر شما على را امیر خود قرار دهید . که نمى بینم چنین کنید . او را هدایت گرِ هدایت شده خواهید یافت که شما را به راه مستقیم رهنمون خواهد کرد.»

۷ . حاکم نیشابورى به سند خود از ابوذر نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «من أطاعنى فقد أطاع الله ومن عصانى فقد عصى الله ومن أطاع علیّاً فقد أطاعنى ومن عصى علیّاً فقد عصانى»؛(۷) «هر کس مرا اطاعت کند خدا را اطاعت کرده و هر کس مرا معصیت کند خدا را نافرمانى کرده است. و هر کس على را پیروى کند، مرا پیروى کرده و هر کس على را نافرمانى کند مرا نافرمانى کرده است.»(۸)

پی نوشت:

۱ . تاریخ دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۰، ح ۸۸۹۲ ؛ حلیه الاولیاء، ج ۱، ص ۶۶٫

۲ . ینابیع الموده، ج ۱، ص ۲۲۰، ح ۳۹٫

۳ . مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۲۸٫

۴ . ترجمه امام على(علیه السلام) از تاریخ دمشق، ج ۲، ص ۴۸۹٫

۵ . مناقب امیرالمؤمنین(علیه السلام)، ص ۵۰٫

۶ . مسند احمد، ج ۱، ص ۱۰۸٫

۷ . مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۲۱٫

۸ . على اصغر رضوانى، امام شناسى و پاسخ به شبهات (۱)، ص ۳۳۸٫