پیامبر اکرم (ص) ،اشرافی گری و طبقات جاهلی
مرد ثروتمندی با لباسی تمیز و فاخر نزد رسول خدا (ص) آمد و کنارش نشست. مرد فقیر و ژنده پوشی آمد و کنار مرد ثروتمند نشست. مرد ثروتمند لباس خود را جمع کرد و خود را به کناری کشید.
پیامبر به او فرمود: چرا لباس خود را جمع کردی؟ ترسیدی از فقر او چیزی دامنگیر تو شود؟مرد گفت: نه.پیامبر فرمود: ترسیدی که از ثروت تو چیزی به او برسد؟مرد گفت: نه.پیامبر فرمود: ترسیدی که لباسهایت کثیف و آلوده شود؟مرد گفت: نه.پیامبر فرمود: چرا پهلو تهی کردی و خود را به کناری کشیدی؟مرد عرض کرد: ای رسول خدا (ص)! هر زشتی را با خود همراه میکردم و هر خوبی را زشت میشمردم.رسول خدا (ص) به مرد فقیر فرمود: آیا اگر مالی به تو ببخشد، میپذیری؟عرض کرد: نه.مرد ثروتمند به او گفت: چرا؟!در جواب گفت: میترسم با داشتن نیمی از ثروت تو، همان حالی را پیدا کنم که تو در خود احساس کردی.[۱]
ملاک برتری مردم نزد رسول خدا (ص) مادیات نبود، او برتری طبقاتی مادی را در همه میادین و موارد رد میکرد، به همین دلیل او در اطراف خود متوجه همه افراد، فقیر، غنی و… میشد. سیاه و سفید اطراف او جمع میشدند، عرب و عجم با او گفتگو میکردند.
مردم شیفته پیامبر بودند، حتی با داشتن حقوق اندک، بی احترامی به آنان و محرومیت که حاصل فرهنگ جاهلیت بود، از سوی ایشان درک میشدند. در واقع اسلام عمق توجه به جامعه و یکپارچگی و صفوف آن، انبوه نیروهای آن و بهره برداری از استعدادهایی که از عوامل تشکیل دهنده یک جامعه متمدن است را برای ما آشکار میکند.
بر عکس، جامعه طبقاتی، افراد جامعه را به فساد میکشاند بطوری که طبقات جامعه از یکدیگر جدا شده و دشمن یکدیگر میگردند و نسبت به هم امید و خیری ندارند. پیامبر اکرم (ص) تلاش بسیار کرد تا فرهنگ جاهلیت از بین برود و حتی از سادهترین پدیدههای جاهلیت هم چشم پوشی نمیکردند؛ زمانی که آن مرد ثروتمند را در مواجهه با مرد فقیر دید که چگونه لباس خود را جمع کرد، پیامبر در مقابل رفتار او که نشانهای از جاهلیت بود بی تفاوت نماند و آن را نادیده نگرفت بلکه بدون درنگ برخورد کرد و به همه فهماند که این رفتار از جاهلیت است نه از اهل ایمان.
وقتی به جامعه مینگریم و مردم آن را که پیوسته ارزش انسانی آنها در اندازههای مادی سنجیده میشود، میبینیم قلبهایمان میشکند؛ ثروتمندان بخاطر ثروتشان معظم و مکرم میشوند و فقرا به دلیل فقرشان کوچک و خوار به حساب میآیند و از تساوی ایمان و تقوا بین آن دو مورد تنفر قرار میگیرند. ما باید از عواقب حرکتی که ما را به عصر جاهلی جدیدی که در زندگی امروز سوق میدهد، برحذر باشیم.
پی نوشت ها
[۱] اصول کافی، کلینی رازی، ۲ / ۲۶۳ – ۲۶۲ / ح ۱۱.
برگرفته از کتاب “یکصد تصویر درخشان از زندگانی حضرت رسول اکرم (ص)” نوشته ی طالب خان ترجمه ی ارسلان ایلکااختصاصی مجمع جهانی شیعه شناسی