علم و ایمان
🔸 سلام بفرمایید.
🔹 حاج آقا اندیشه تضاد علم و ایمان از کجا آغاز شد؟
🔸 این اندیشه مربوط به مسیحیت است و ارتباطی به اسلام ندارد. در جهان مسیحیت به واسطه برخی قسمت‌های تحریفی عهد عتیق (تورات) تفکراتی شکل گرفت که هم برای علم گران تمام شد و هم برای ایمان و آن اندیشه تضاد میان علم و ایمان بود.
🔹 از کجای عهد عتیق این برداشت صورت گرفت؟
🔸 در ابواب مختلف عهد عتیق آیاتی دال بر این موضوع وجود دارد. مثلا در باب دوم، آیه ۱۶ و ۱۷ «سفر پیدایش» درباره آدم، بهشت و شجره ممنوعه آمده است: «خداوند آدم را امر فرموده، گفت: از همه درختان باغ بیممانعت بخور، اما از درخت معرفت نیک و بد زنهار نخوری، زیرا روزی که از آن خوردی هر آینه خواهی مُرد.»
🔹 چگونه از این آیات تضاد میان علم و ایمان برداشت می‌شود؟
🔸 طبق این برداشت از امر خدا انسان نباید عارف به نیک و بد شده و آگاه شود؛ شجره ممنوعه شجره آگاهی است، انسان با عصیان و تمرّد از امر خدا به آگاهی و معرفت می‌رسد و به همین دلیل از بهشت خدا رانده می‌شود. بر اساس این برداشت، همه وسوسهها، وسوسه آگاهی است، پس شیطان وسوسهگر همان عقل است.
🔹 در عهد عتیق آیات دیگری نیز بدین مضمون وجود دارد؟
🔸 بله. مثلا در آیات یک تا هشت از باب سوم می‌گوید: و مار از همه حیوانات صحرا که خدا خلق کرده بود، هوشیارتر بود و به حوّا گفت: آیا خدا حقیقتاً گفته است که از همه درختان باغ نخورید؟ حوا به مار گفت: از میوه درختان باغ می‌خوریم، لکن از میوه درختی که در وسط باغ است، خدا گفت از آن مخورید و آن را لمس نکنید، مبادا بمیرید. مار به حوا گفت: هر آینه نخواهید مُرد، بلکه خدا می‌داند در روزی که از آن بخورید، چشمان شما باز شود و مانند خدا عارف نیک و بد خواهید بود. و چون حوا دید که آن درخت برای خوراک نیکوست و به نظر خوش‌نما و درختی دلپذیر و دانشافزا، پس از میوهاش گرفته، بخورد و به شوهر خود نیز داد و او خورد. آنگاه چشمان هر دوی ایشان باز شد و فهمیدند که عریانند، پس برگ‌های انجیر دوخته، سترها برای خویشتن ساختند. در آیه ۲۳ از همین باب می‌گوید: و خداوند خدا گفت: همانا انسان مثل یکی از ما شده است که عارف نیک و بد گردیده. اینک مبادا دست خود را دراز کند و از درخت حیات نیز گرفته بخورد و تا به ابد زنده ماند.
🔹 آیات سفر پیدایش عهد عتیق واقعا شگفتآور است؟
🔸 بله. مسیحیت پیرو این آیات عقل و علم را در مقابل دین و ایمان قرار داد و معتقد شد که این دو در مقابل یکدیگر قرار دارند. این برداشت غلط تاریخ تمدن اروپا را در هزار و پانصد سال اخیر به عصر ایمان و عصر علم تقسیم کرده است.
🔹 اسلام در این باره چگونه می‌اندیشد؟
🔸 بر اساس آموزه‌های قرآنی آنچه در وجود انسان مظهر شیطان است، نفس امّاره است نه عقل آدمی. اسلام علم و ایمان را مکمل و متمم هم می‌داند. چنانکه تاریخ تمدن اسلامی تقسیم می‌شود به عصر شکوفایی که عصر علم و ایمان است و عصر انحطاط که علم و ایمان را توأماً شامل می‌شود.
🔹 ممنون حاج آقا
✍️ اکبر مظفری
📚 برداشتی از کتاب: انسان و ایمان، (علم و ایمان)، تالیف: متفکر شهید استاد مرتضی مطهری (ره)
الو سلام حاج آقا، گفت و شنودی در موضوعات مختلف است و حاج آقا روحانیت عالم و عاملی را نمایندگی می‌کند که از سرچشمه اسلام سیراب شده و عقل را با نقل و علم را با تقوا و فضیلت‌های اخلاقی درآمیخته و اقتضائات زمانه خود را می‌شناسد. او به همین دلیل نامیراست.